شنبه, ۲۹ دی, ۱۴۰۳ / 18 January, 2025
مجله ویستا

۲۹اکتبر ۱۹۲۳ ـ ترکیه جمهوری و مصطفی کمال ( آتا ترک) رئیس آن کشور شد


۲۹اکتبر ۱۹۲۳ ـ  ترکیه جمهوری و مصطفی کمال ( آتا ترک) رئیس آن کشور شد

۲۹اکتبر سال ۱۹۲۳ پارلمان ترکیه که «مجلس کبیر» عنوان داشت رای به جمهوری شدن این کشور داد و به اتفاق آراء مصطفی کمال پاشا (اتاترک) را به ریاست جمهوری برگزید.
جمهوری ترکیه جای امپراتوری …

۲۹اکتبر سال ۱۹۲۳ پارلمان ترکیه که «مجلس کبیر» عنوان داشت رای به جمهوری شدن این کشور داد و به اتفاق آراء مصطفی کمال پاشا (اتاترک) را به ریاست جمهوری برگزید.

جمهوری ترکیه جای امپراتوری عثمانی را گرفت که زمانی یک قلمرو پهناور شامل اروپای جنوب شرقی و سرزمین های عربی خاورمیانه و شمال آفریقا بود. عثمانی در جنگ جهانی اول شکست خورده و در ۲۹ اکتبر ۱۹۱۸ (دو هفته پیش از پایان جنگ جهانی اول) با فاتحان جنگ قرارداد ترک مخاصمه امضا کرده بود و اگر بپاخیزی مسلحانه «مصطفی کمال» نبود باقیمانده آن نیز تجزیه شده و بخش غربی آن به دست یونان افتاده بود. محمد ششم آخرین سلطان عثمانی در یکم نوامبر ۱۹۲۲ و قبل از جمهوری شدن، با یک ناو نظامی انگلیسی به صورت فرار از وطن خارج شده و به مالت (مستعمره وقت لندن) رفته بود. «مورخان» معارضات عثمانی با قدرتهای اروپایی را که در قرن نوزدهم شدت بیشتری یافته بود «مسئله شرق» عنوان داده اند که بخش بزرگی از تاریخ عمومی (جهان) را تشکیل می دهد.

عثمانی ها در سال۱۴۵۳ پس از تصرف قسطنطنیه (استانبول) بر جای دولت بیزانتین (روم شرقی) نشسته بودند.

مجلس کبیر ترکیه در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳همچنین پایتخت را از استانبول (حاشیه اروپا) به آنقوره (آنکارا) در آناتولی (آسیای صغیر) انتقال و ترکی را زبان رسمی همه کشور قرارداد. بیش از سی درصد واژه های زبان رسمی ترکیه ریشه فارسی دارند. چند سال بعد و از یکم نوامبر ۱۹۲۸ الفبای ترکیه نیز لاتین و کلمات برحسب تلفظ آنها نوشته شد. ۱۳اکتبر ۱۹۲۳ تصمیم به پایتخت شدن شهر آنکارا واقع در آناتولی ۱۳ اکتبر ۱۹۲۳ گرفته شده بود که این تصمیم ۱۶ روز بعد به تصویب مجلس رسید. به این ترتیب شهر استانبول (قسطنطنیه) پس از ۱۶ قرن، مقام خود به عنوان پایتخت و صحنه قدرت را ازدست داد.