چطور هایکو بنویسیم

اگر شما در حال یادگیری شعر هستید, احتمالا یاد گرفته اید که هایکوها کوتاهترین فرم شعری هستند که در سه خط ۵ کلمه ای, ۷ کلمه ای و ۵ کلمه ای نوشته می شوند

اگر شما در حال یادگیری شعر هستید، احتمالا یاد گرفته اید که هایکوها کوتاهترین فرم شعری هستند که در سه خط ۵ کلمه ای، ۷ کلمه ای و ۵ کلمه ای نوشته می شوند. خوب شاید بنظر برسد که این بهترین نقطه شروع برای شعر گفتن است، شکل شعری چشمگیری که در هایکو است همه چیز نیست.

● هایکو: شعرهای کوتاه سحرآمیز راجع به زندگی

درحالی که هایکو نوشتن آسان است، هایکوی خوب نوشتن بسیار سخت است. شگفت انگیز اینکه، هایکوهای سنتی قواعد و آدابی داشته اند و درحالی که تعدادی از نویسنده های هایکو به این قوانین و قواعد متعهد بوده اند، اما بهترین هایکوسرایان وقتی مشهور شده اند که این قواعد و بایدها را شکسته اند.

شعرهای هایکو کوتاه ترین شکل ممکن هستند اغلب مردم با هایکوهای ۵-۷-۵ آشنا هستند، اما نویسنده های با تجربه اغلب می خواهند شعرهایشان را با استفاده از کلمات کمتر، استادانه تر کنند. هایکوی خوب، هرچه کوتاه تر بهتر. بنابراین، اگر می توانید کوتاه تر بگوئید، این کار را بکنید.

هایکوی سنتی مقایسه ای بین دو تصویر ایجاد می کند

هایکو مقایسه ای بین دو تصویر و خیال ایجاد می کند، معمولا با نقطه گذاری این دو تصویر را از هم جدا می کنند. در فرهنگ ژاپنی، این علامت های نقطه گذاری، کی رجی نامیده می شوند، و کلمات خیلی کوچکی هستند که احساس را نمایش می دهند، مانند "آه". عقیده بر کنار هم گذاشتن این دو تصویر است و نشان دادن رابطه بین آن دو.

● هایکو از لحظات آگاهی، بصیرت و شعف صحبت می کند

هایکوی خوب به خواننده حسی مانند این را می دهد که بگوید "اها"بصیرت کوتاه و ناگهانی ای که در آخر شعر از آن پرده برداشته می شود. این بصیرتی که "ساتوری" نامیده می شود، معمولا در خط آخر هایکو قرار دارد.

● شعر هایکو عکس هایی از اکنون خلق می کند

هایکو عکسی از اکنون ارائه می کند، زندگی فعلی. به این معنی که هایکوها داستان های کوتاهی با طرحی تراژدیک نیستند و برخلاف شعرهای غربی، به واقعیت شاخ و برگ نمی دهند، داستان نمی گویند، یا از عبارات و ابزار توصیفی استفاده نمی کنند. در عوض، هایکوها صرفا حقیقت ساده را که در چیزها و اتفاقات هر روزه یافت می شوند را به نمایش می گذارند.

● شعر هایکوی سنتی به طبیعت ربط دارد

هایکوهای سنتی اغلب با طبیعت ارتباط دارند و بیشتر در پی این هستند که آشکارا از فصول سال بگویند (برای مثال از بهار) یا با استفاده از کلماتی که متعلق به فصلهای خاص هستند به این فصلها اشاره ای بکنند (کلماتی مانند، برف، شکوفه های گیلاس). در فرهنگ ژاپنی، این عبارات و کلمات مرتبط با فصلها به عنوان "کیگو" و "کی دیا" شناخته می شوند و کتابهای خاصی در فرهنگ ژاپنی درباره آنها وجود دارد.

● شعرهای معروف از اساتید هایکو: باشو، بسون و بیسا

روش بهتر آموختن چگونگی نوشتن شعر گیرا و جالب، مطالعه اساتید این فن است. بنگرید که چرا این سه شاعر از جانب دوستداران هایکو از سراسر جهان مورد ستایش قرار گرفته اند.

● باشو

احتمالا مشهورترین شاعر هایکوی جهان باشو (۱۶۴۴-۱۶۹۴) است، که شکل دوره زندگی اش را به کلی عوض کرد و هزاران هایکوی عاشقانه و با احساس نوشت. مثال زیر، مثال زیبایی است از کنار هم گذاشتن دو تصویر برای بازنمایی یک لحظه.

احساس درخت

و تماشای چیدن

پایان ماه شب.

*

درخت بلوط

در فصل شکوفه های گیلاس

شاداب نیست.

*

بسون

بسون (۱۷۱۶-۱۷۸۳) نویسنده و نقاشی چیره دست، که به لحاظ بصری اشعار پرشور و حرارتی خلق کرده است، او اغلب احساسات را به روش های شگفت انگیزی القا می کند.

آواز گنجشک

دهان کوچک اوست

گشوده.

*

ایسا

ایسا (۱۷۶۳-۱۸۲۷) همیشه به کوچکی جهان های فراموش شده اطراف ما توجه می کند، او صدها شعر درباره درز شلوار، کک ها، جیرجیرک ها و موجودات و جانوران کوچک سروده است. اشعار ایسا احساس اجتناب ناپذیر و شدید "کارومی" را نمایان می کنند، یا به روشی ساده از چیزهای معمولی سخن می گوید.

عنکبوت ها، نگران نباشید

خانه را حفظ می کنم

موقتا.

*

زیر خانه ام

کرم کوچکی

تیرهای کف را اندازه می زند.

چطور هایکو بنویسیم: لحظه های الهام را پیدا کنیم

اکنون که شما مقدمات را می دانید، زمان نوشتن هایکوی خود شماست. چیز عجیب راجع به هایکو این است که آنها کوتاه اند، بنابراین نوشتن یک هایکو زمان زیادی نمی برد. اما آنچه نیاز است حوصله نشان دادن و پشتکار است: صبر برای یافتن لحظات ارزشمند به هم پیوسته و پشتکار برای کار روی مهارت خودتان. بنابراین خسته نشوید و به خاطر داشته باشید: همه هایکوها درباره توجه به چیزهایی است که به آنها توجهی نمی شود.

نویسنده : ژان سیلوا

ترجمه: احمد عطارزاده