فرصتی برای ظهور استعدادهای طلایی

ضرورت بررسی نقش آفرینی جوانان در ایران اسلامی

در بین فصول، بهار از زیبایی و جاذبه کم نظیری برخوردار است. فصلی که طبیعت قشنگ ترین جامه را برتن می کند و جلوه خاصی به خود می گیرد و چه خوب گفته اند که جوانی بهار عمر آدمی است؛ چرا که جوان سرشار از شادابی و نشاط است، دوره جوانی رسیدن به مرتفع ترین منازل زندگی است. و فصل جوانی چنانچه با شکوفه های معطر دانش اندوزی، کمال جویی، احساس مسئولیت نسبت به خود و جامعه و کسب فضایل و معارف الهی همراه شود، نویدبخش یک زندگی سالم، ثمربخش و رو به رشد خواهد شد.

وقتی گفته می شود «ملت ایران یکی از جوانترین ملل جهان است» این تداعی در ذهن نقش می بندد که میهن عزیز ما دارای سرمایه و نعمت بزرگی به نام «جوانی» است که تحت هر شرایطی باید قدر این نعمت را دانست.

نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران پیوسته بر نیروی جوانی، نشاط، سخت کوشی، تلاش جهادی و ایمان اسلامی همه ایرانیان بویژه جوانان مؤمن و متعهد خود تکیه داشته است و امروز می بینیم با توجه به این نیروی عظیم در دستیابی به جامعه ای پیشرفته و عدالت محور موفق بودیم، ضمن اینکه توانستیم در سایه اعتماد به جوانان و بسترسازی برای حضور فعالانه آنان در تمام عرصه های مختلف، پله های ترقی و پیشرفت را طی کنیم، اما مهم این است که در این میان، این پیشرفتها نباید ما را غره کند و از تهدیدات داخلی و خارجی دشمنان که شب و روز در صدد ضربه زدن به این مرزوبوم هستند غافل شویم چون آنها مترصد فرصتند تا جوانان را از هویت واقعی خویش دور سازند، و از طریق جنگ نرم شناخت و خودباوری جوانان را تضعیف نمایند، لذا نکته حائز اهمیت، تأکید بر نقش جوانان در ابعاد مختلف سازندگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه می باشد.

دیروز ولادت با سعادت حضرت علی اکبر(ع) و روز جوان بود، به این بهانه دو شماره گزارش کیهان را به موضوع جوانی و چالش های پیش روی آنان اختصاص داده ایم.

● ایران، کشوری جوان

به اعتقاد جامعه شناسان، با وجود ۲۵میلیون جوان ۱۵تا ۳۰ساله، ایران کشوری جوان است.

محمد شکرآیی مشاور معاونت فرهنگی کمیته امداد امام خمینی و تحلیلگر مسائل اجتماعی در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه دولت، جوان را فرصتی برای سازندگی می داند تأکید می کند: «جوانان در تمامی دستاوردهای کشور نقش آفرینی می کنند و با توجه به اینکه آرمان خواهی، مطالبه گری، عدالت خواهی هویت جویی و تأثیرپذیری برخی از مهمترین ویژگیهای جوانان ایرانی است، طبیعی است که آنها دنبال ایده آل ها باشند و به افقهای دوردست بنگرند.»

شکرآیی در ادامه با اشاره به اینکه همت عالی و انرژی سرشار یکی دیگر از ویژگی های جوان ایرانی است، خاطرنشان می کند: «جوانان به کم قانع نیستند و با توجه به اراده بالایی که دارند همیشه به بهترین ها دست می یابند.»

وقتی نظر شکرآیی را در مورد فرصت یا تهدید جوانی می پرسم، اینطور پاسخم را می دهد: «جوان در آرمان شهر دنبال هویت ملی، دینی و سیاسی است و در این مورد اهل تقلید نیست و منتظر نسخه دیگران نمی ماند و این یک فرصت است که اگر چنانچه الگوی صحیح و درستی نداشته باشد، فرصت، تبدیل به تهدید می گردد.»

وی به فعالیت دشمنان برای ایجاد زمینه های تهدید در این دوران حساس زندگی اشاره می کند و می گوید: «جوانان ایرانی با تقویت دین باوری و تکیه بر ویژگیهای فوق، افسران جنگ نرم هستند و با توجه به اینکه دشمن سعی کرده در اهداف پلید خود تغییر شکل ایجاد کند، اما جوانان نشان دادند که در پازل دشمن بازی نمی کنند و این مسئله در فتنه های پس از انتخابات نیز به اثبات رسید.»

این تحلیلگر مسائل اجتماعی در ادامه به تقویت بیشتر دشمن شناسی بین جوانان اشاره می کند و می گوید: «تعیین مرزخودی و غیرخودی در بصیرت بخشی نسل جوان مؤثر خواهد بود و چنانچه این مرز مشخص باشد جوان راه را به بیراهه نخواهد رفت و همانطور که دیدیم حتی بر اثر گردوغباری که در شرایط فتنه پیدا شد، آنها راه خود را یافتند و در شرایطی هم که هیاهوی جنگ نرم فضا را تیره و تار می کند، بازهم جوانان نه تنها راه خود را پیدا می کنند، بلکه راه درست را به دیگران هم نشان می دهند.»

مریم فلاحتی نژاد، کارشناس مسائل فرهنگی هم در گفت وگو با گزارشگر کیهان، قبح زدایی انقلاب را یکی از راهکارهای دشمن برای مبارزه با انقلاب و تهدیدی برای جوانان ذکر می کند و می گوید: «کم رنگ جلوه دادن ارزشهای اسلامی و قبح زدایی اخلاقی برای جوانان یکی از راهبردهای دشمن بود که خوشبختانه با حضور نیروهای جوان در عرصه های ملی و مذهبی، دشمن شکست سختی در این حوزه متحمل شد.»

این کارشناس فرهنگی، جوانان را خندق انقلاب اسلامی می داند و تاکید می کند: «جوانان مانع حرکت بیشتر دشمن برای رسیدن به اهداف شوم هستند، هجوم به اصل ولایت فقیه و اصول انقلاب یکی از راهبردهای دشمن در فتنه پس از انتخابات بود، دشمن می خواست پس از پیروزی در این عرصه به مرحله تغییر نظام اسلامی وارد شود که بار دیگر با درایت مسئولان، مردم و مخصوصا جوانان، در دستیابی به اهداف پوچ خود شکست خورد و نباید فراموش کنیم که دشمنان هیچ گاه دست از سر انقلاب و جوانان برنخواهند داشت و لذا باید ضمن حفظ این نگرش، به عرض خندق که کثرت جوانان است و عمق خندق که بینش و بصیرت است، بیفزاییم.»

● جوانی، فرصتی برای سازندگی

عرصه ای که در حال حاضر در آن قرار داریم، عرصه سازندگی است. سازندگی در ابعاد بهداشتی و درمانی، کشاورزی، دامپروری، علمی، آموزشی، عمران، محرومیت زدایی و مرمت و بازسازی، مدارس و مساجد، که جوانان متناسب با تخصص و تعهد خود در تمام این زمینه ها خدمت رسانی و نقش آفرینی می کنند، اما سوال این است که چه عامل و انگیزه ای باعث می شود تا جوانان در این عرصه ها پیش قدم باشند.

مجتبی باستان، معاون سازندگی و کارآمدسازی سازمان بسیج دانشجویی کشور در گفت وگویی باگزارشگر کیهان پاسخ این سوال را در وهله اول منوط به تفکر جهادی که ریشه در افکار و عقاید دینی دارد، می داند و می گوید: «دین اسلام، دین خدمت به محرومان است و با توجه به اینکه این کار یک ارزش محسوب می گردد و مردم مناطق محروم واسطه فیض الهی هستند، جوانان برای دستیابی به این ارزش ها و فیوضات، قدم در این راه پرفراز و نشیب و دشوار، اما گوارا و خوشایند می گذارند.»

وی با اشاره به اینکه شعار امسال اردوهای جهادی «دانشجو، همت مضاعف، پیشرفت و عدالت» می باشد در توضیحات بیشتری چنین می گوید: «با توجه به اینکه وارد چهارمین دهه از انقلاب اسلامی شده ایم، می بینیم پیشرفت بدون ارزش، اخلاق و عدالت هیچ معنا و مفهومی ندارد و پیشرفتی که قرار است زیرساختهای توسعه یک کشور را فراهم نماید، حتما باید توام با دیدگاه اسلامی باشد و جوان ایرانی با توجه به پتانسیلی که دارد می خواهد در جامعه نقش آفرینی و به نظام اسلامی خدمت کند و لذا می بینیم جوانان بصورت خودجوش وارد عرصه های فوق شده و آستین همت بالا زدند.

باستان البته نقش این اردوها را در آماده سازی جوانان برای مقابله با جنگ نرم دشمنان نادیده نمی گیرد و تاکید می کند: «ترویج، تبلیغ و گفتمان سازی تفکر جهادی و زمینه سازی جهت نقش آفرینی جوانان از اهداف این اردوهاست و تا زمانی که تفکر بسیجی در کشور طنین انداز است، چشم طمع شرق و غرب به ایران خنثی است و نه از طریق جنگ نظامی و نه جنگ نرم به هیچ هدفی نخواهند رسید.»

باستان به اعزام دانشجویان در اردوهای جهادی اشاره می کند و می گوید: «سال گذشته ۳۲هزار دانشجو در قالب ۸۱۲گروه جهادی و در ۷۰۰هزار نفر روز به فعالیت پرداختند و در سال جاری نیز این تعداد به ۴۲هزار دانشجو در ۱۱۰۰گروه جهادی و یک میلیون نفر روز افزایش یافته است که سعی داریم در این شرایط حس مسئولیت پذیری جوانان را تقویت کرده و آنها را به خودباوری برسانیم و آنها را به سمت برنامه های هدفمند هدایت کنیم.

● فرصتهای جوانی را به تهدید تبدیل نکنیم

جوانی اوج زندگی است و جوان سرشار از نیرو و نشاط است که اگر درست هدایت شود می تواند آینده خوبی را برای فرد رقم بزند و در این میان نقش برنامه ریزان بسیار حساس است که باید دید جایگاه و پایگاه جوان ایرانی در برنامه ریزی های اجتماعی کجاست و چه برنامه هایی برای جوانان در سال های آینده داریم؟

دکتر فاطمه الیگودرزی جامعه شناس در گفت وگو با گزارشگر کیهان در پاسخ به سؤالات فوق چنین می گوید: «آنچه در شرایط فعلی بیش از هرموضوع و اقدامی قابل تامل است طرز تلقی جامعه و بویژه صاحبان اندیشه و مسئولان نسبت به پدیده جوانی کشور است. در یک سو بخشی از نخبگان و مسئولان براین باورند که جوانی یعنی «نگرانی اجتماعی»، برهمین اساس مجموعه نیازها، مطالبات و خواسته های جوانان را به عنوان بحران های جامعه تفسیر می کنند و وظیفه اصلی حکومت و حتی سازمان های متولی امور جوانان را فقط به حل و پاسخگویی برای این بحران محدود می کنند.»

وی اضافه می کند: «اما در سوی دیگر بخشی از نخبگان و دست اندرکاران باور صحیح و درست دیگری دارند، آنان جوانی را فرصت و «سرمایه اجتماعی» می پندارند، آنها با این نگرش، نیازها و خواسته های مشروع جوانان را طبیعی می انگارند و وظیفه حکومت و دولت را به رسمیت شناختن حقوق و نیازهای طبیعی جوانان قلمداد می کنند و نه تنها جوانان را مشکل نمی دانند، بلکه آنها را راه حلی برای مشکلات جامعه می دانند و در نتیجه از جوانان برای پاسخگویی به نیازهای آنها مدد می جویند و هرگونه برخورد آمرانه یا قیم مابانه با آنها را مردود می شمارند و نقش دولت را به مثابه، نقش یک راهنما تسهیل کننده و مشاور تعبیر می نمایند.»

دکتر الیگودرزی اضافه می کند: «البته با مروری بر منابع دینی و اسلامی قانون اساسی، تجارب جهانی و فراز و نشیبهای سه دهه انقلاب می توان گفت، سیاست راهبردی دولت و نظام جمهوری اسلامی آن است که فرصتهای لازم در اختیار جوانان قرار گیرد تا از این سرمایه های ارزشمند برای توسعه، اعتلا و سربلندی کشور بهترین استفاده ها صورت گیرد که در این میان سازمان ملی جوانان باید عملکرد بهتر و بیشتری در امور جوانان و برنامه ریزی برای آنها داشته باشد.»

● ترسیم درست چشم اندازها

با توجه به اینکه جامعه ما جوان است، تمام مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سازندگی در کشور بدون حضور جوانان عملا بی معناست و آن مکانیزمی که می تواند جوانان را به این عرصه ها بیاورد، ایجاد انگیزه های صحیح و ترسیم درست چشم اندازهای آینده ایران است.»

محمدرضا کرمی کارشناس مسائل فرهنگی در گفت وگو با گزارشگر کیهان با بیان مطلب فوق در توضیحات بیشتری چنین می گوید: «در هر صحنه ای که چشم انداز درستی ترسیم کردیم، بدون اینکه متحمل هزینه ای شویم، جوانان در صحنه بودند که نمونه بازر آن را در صحنه های هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم.»

وی تاکید می کند: «امروز اگر آینده ای روشن و چشم انداز صحیحی برای جوانان ترسیم شود و مسئولان برای تحقق این چشم انداز در صحنه باشند، مطمئن باشید جوانان چندین گام جلو تر از آنها خواهند بود.»

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مگر سند چشم انداز مشکلی دارد که این همه بر روی درست ترسیم شدن آن تاکید می کنید، چنین می گوید: «البته که مشکلی ندارد، دراین سند برای فرد آرمانی، خانواده و جامعه آرمانی برنامه ریزی و آینده نگری شده است، اما مشکل در اینجاست که این سند در قالب فهم عامه مردم مطرح نشده و درحد شعار باقی مانده است، اگر می خواهیم جوانان و مردم به صحنه بیایند باید تحقق سند چشم انداز در ادبیات، موسیقی، صدا و سیما و تبلیغات شهری به نمایش درآید تا همگان از آن مطلع شوند همچنین در جملات کوتاه و بنیادین و در قالب هنر به مردم معرفی گردد تا حرکت و شور و نشاط بیشتری در جوانان و تمام اقشار جامعه ایجاد شود.»

● افسران جنگ نرم

وقتی از دکتر کرمی در خصوص جنگ نرم، تهاجم فرهنگی و فضای سایبر که دشمن برای بی هویت کردن جوانان از آنها استفاده می کند و از این طریق قشر جوان را مورد هجمه قرار داده می پرسم، با اشاره به این موضوع که نیروی کار و بالنده هر کشوری را جوانان آن تشکیل می دهند در توضیحات بیشتری اینطور ادامه می دهد: «در جنگ جدید یا جنگ نرم، دشمن قلب و ذهن مخاطب را هدف می گیرد، یعنی دنبال تربیت انسان با تفکر و آرمان های غربی و سبک زندگی غربی است، در این جنگ زمان تحقق پیروزی گامهای ۱۰ ساله تعریف شده است، یعنی جوان ۱۵ساله امروز، در معرض بازیهای یارانه ای قرار می گیرد و در ۲۵ سالگی کاملا غربی فکر می کند و جوان ۲۵ ساله امروز در معرض فیلم و سریال قرار دارد و در ۳۵ سالگی فردی است که کاملا غربی زندگی می کند و در چنین شرایطی فرد به خودی خود در فرهنگ غرب حل می شود.»

کرمی به راهکار حل این معضل اشاره می کند و می گوید: «تنها راه مقابله با این حمله، تربیت فرد آرمانی مبتنی بر تعالیم اسلامی و ایرانی است و هرگونه غفلت از این مسئله ما را با شکست مواجه می کند، ترسیم ما از آینده و جامعه این است که جامعه ای دیندار و پایبند به اصول دینی و اعتقادی خواهیم داشت که حجم عناصر مخرب و تاثیر پذیرفته از فرهنگ غرب نسبت به کل جامعه بسیار ناچیز است، اما نمودهای فرهنگ غرب در جامعه زیاد است، به تعبیر دیگر بسیاری از جوانان بدون اینکه بدانند، از نمادهای غربی استفاده می کنند اما در باطن خود به شدت به مفاهیم دینی و ایرانی پایبند هستند و بیشترین خطراتی که جامعه را تهدید می کند، غفلت از اصلاح این دسته از جوانان است.»

وی در ادامه به تعبیر زیبا و فکورانه رهبر معظم انقلاب از دانشجویان به عنوان افسران جوان در جبهه مقابله با جنگ نرم اشاره می کند و می گوید: «جنگ نرم بر علیه جمهوری اسلامی ایران از برنامه های قطعی استکبار جهانی است که بدلیل ناامیدی و ناتوانی از مقابله نظامی با ایران در دستور کار دشمنان قرار گرفته است، در این میان آنچه که جوانان و دانشجویان باید در راس برنامه های خود قرار دهند و به آن پایبند باشند، ولایت پذیری و دفاع از حریم ولایت و حفظ هویت ایرانی- اسلامی است. لذا ضروری است برای مقابله با جنگ نرم حفظ و عمق بخشی به هویت ایرانی و اسلامی، جزو اولین و شاخص ترین برنامه های افسران جوان در مقابله با جنگ نرم باشد.»

«جوانان چون پرچمدار و عقبه نظام هستند، باید همیشه در صحنه باشند، تربیت شوند، آموزش ببینند و مبارزه کنند... و در این بین نیاز عمده جوانان هویت است، باید هویت و هدف خویش را بشناسند. دشمن می خواهد هویت جوان ایرانی را از او بگیرد، اهداف را از بین ببرد و افقها را تیره کند... امروز برنامه دشمن نسبت به شما جوانها این است، خیلی باید بیدار باشید و در این جنگ نرم شما جوانهای دانشجو افسران جوان این جبهه اید.»

مطالب فوق گزیده ای از فرمایشات حضرت آیت الله خامنه ای، رهبر معظم انقلاب است که در دیدارهای جداگانه با جوانان درسال ۸۰ و در دیدار با اساتید دانشگاه و فرهیختگان درسال گذشته ایراد فرمودند.

با توجه به اینکه جنگ نرم از برنامه های مهم استکبار است که بدلیل ناامیدی و ناتوانی از مقابله نظامی با ایران در دستور کار جدی خود قرار داد، قسمت دوم گزارش پیش رو را به این موضوع اختصاص داده ایم و این مسئله را مورد بررسی قرار می دهیم که چرا دشمنان در شرایط فعلی جوانان را مورد هجمه فرهنگی قرار داده و سعی در بی هویت کردن جوانان دارند و دراین شرایط راهکار مقابله با این جنگ نرم چیست؟

به اعتقاد کارشناسان، حوادث بعداز انتخابات فرصت مناسبی را برای دشمنان ایجاد کرد که جنگ نرم دشمنان را وارد فاز جدید کرد.

همچنین به اعتقاد آنها، بهترین فضا برای اجرایی کردن هرچه بیشتر جنگ نرم در این مقطع حساس بین جوانان و دانشجویان می باشد، چون طراحان جنگ نرم بیشترین سرمایه گذاری را برای ایجاد شبکه و یارگیری، ابتدا بر روی دانشگاهیان انجام داده و سپس از طریق آنها به بدنه جامعه منتقل می کنند.

اما آنچه در این میان حائز اهمیت می باشد این است که این افسران جوان، دانشجویان و نسل آینده ساز کشور چه وظایفی را در برابر این هجمه های فرهنگی برعهده دارند و چگونه می توانند توطئه های دشمنان را در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خنثی سازند.

● ولایت پذیری و حفظ هویت ایرانی- اسلامی

اساس جنگ نرم برای تحت تاثیر قرار دادن باورهای فرهنگی و اعتقادی جامعه هدف است بنابراین ضروری است برای مقابله با جنگ نرم حفظ و عمق بخشی به هویت ایرانی- اسلامی جزو اولین و شاخص ترین برنامه های افسران جوان در مقابله با جنگ نرم باشد.

دکتر علیرضا هادی نیا عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان و استاد دانشگاه در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه امروز جنگ نرم برای التقاطی کردن اسلام ناب برنامه ریزی و سرمایه گذاری کرده است، می گوید: «دشمنان به دنبال آن هستند که با ترویج فرهنگ سکولار هویت اسلامی را تحت تاثیر قرار داده و از درون به لحاظ محتوایی متلاشی کنند و آن اسلامی باقی بماند که به اسلام آمریکایی معروف شده است.»

دکتر هادی نیا اضافه می کند: «استکبار جهانی مخصوصا آمریکا و هم پیمانانش به وسیله رسانه های وابسته شان در تلاشند که الگوهای شخصیتی جدیدی به جوانان ایرانی معرفی کنند، آنان در این میان سعی دارند بسیاری از ارزشهای آمریکایی را به شخصیت جوان و دانشجوی ایرانی القا کنند. بهترین راه مقابله با این جریانات حفظ و عمق بخشی هرچه بیشتر و توجه به هویت ایرانی- اسلامی است.»

این استاد دانشگاه یکی دیگر از اهداف جنگ نرم در کشورهای هدف را ایجاد روحیه رخوت، ناامیدی و بی نشاطی در آن جامعه ذکر می کند و می گوید: «نگاه امیدوارانه و خوشبینانه به آینده باعث تقویت جبهه جوانان و ملت ایران در مقابل جنگ نرم دشمنان است، بنابراین دانشجویان و جوانان باید به آینده انقلاب و کشور خوشبینانه نگاه کنند.»

مریم عباسی زاده دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران هم در گفت گویی با کیهان با اشاره به اینکه وظیفه جوانان در مقابله با هجمه فرهنگی و جنگ نرم دشمنان چیست، اینطور توضیح می دهد: «افسران جوان جنگ نرم باید دارای شاخصه هایی باشند که یکی از مهمترین آنها داشتن روحیه امید و امیدواری است، چرا که لازمه حرکت در هرکاری امید است و در نبرد نرم که مسئله ای مهم است، این موضوع بیش از هر زمان دیگر اهمیت می یابد.»

وی اضافه می کند: «قاعدتا کسانی می توانند در چنین مسیری موفق باشند که خود واجد این خصیصه اساسی یعنی امید باشند و شکی نیست یکی از توطئه های دشمنان ملت، تزریق یاس و ناامیدی دربین مردم بویژه قشر جوان و دانشجو می باشد بر ما دانشجویان است که جهت انجام وظیفه در مسئولیتی که از سوی فرمانده کل قوا دراین کارزار عظیم به عنوان افسران جوان برعهده مان قرار داده شده است، بیشترین تلاش را داشته باشیم که این امر فقط به واسطه وجود روحیه امیدواری از روی بصیرت در وهله اول در خود افسران جوان و تزریق آن در بین عموم دانشجویان در مرحله بعد، میسر می گردد.»

● جوانان گوی سبقت را ربوده اند

دراین برهه از زمان بصیرت لازمه و محور تمام برنامه هایی است که نسل جوان و دانشگاهی باید به آن تجهیز شود.

مهدی بهرامی مدیر اردوهای جهادی دانشگاه های تهران بزرگ نیز در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه جوانان این دهه، گوی سبقت را از جوانان دهه های ۵۰ و ۶۰ ربوده اند، می گوید: «گرچه در جوانان نسل قبل عمق مطالب بیشتر و داده ها کمتر بود، اما امروز نسل جوان با داده هایی که دارد، بیشتر به نقش آفرینی می پردازد و درعرصه های مختلف در راه اعتلای نظام، ایفای نقش می کند.»

وی با اشاره به برگزاری اردوهای جهادی و نقش سازنده و فعال دانشجویان در سازندگی ایران اسلامی تصریح می کند: «گرچه این اردوها جهادی است، اما از سوی دیگر سازندگی و کارآمدی نظام را کنترل می کند و در کنه خود مسئله خودسازی جوان را به دنبال دارد، جوانی که با ماهیت علمی در دانشگاه سروکار دارد و وقت فراغت خود را برای کمک به محرومان می گذارد و درد آنها را درک می نماید، قطعا در آینده به عنوان یک مدیر دغدغه مند در جامعه فعالیت خواهد کرد.»

وی با تأکید بر این مسئله که جوانان در این برهه باید احساس مسئولیت کنند، اضافه می نماید: «اگر در دوره دفاع مقدس درگیر جنگ سخت بودیم، الان فضای سایبر اینترنت و ماهواره در عرصه های جهانی متداول شده که برای مقابله با آنها جنگ سخت کارساز نیست، دشمن در حوزه تفکر و اندیشه وارد شده است و می بینیم نقش آفرینی جوانان در حوزه های مختلف علوم انسانی و تجربی و حس مسئولیت پذیری و ولایت مدار بودن این نسل آینده ساز، اجازه هرگونه فعالیتی را از دشمن می گیرد.»

بهرامی به اسلامی شدن دانشگاهها برای مقابله با جنگ نرم هم اشاره می کند و می گوید: «در حوزه علوم انسانی وقتی صحبت از سیاست و مدیریت اسلامی می شود، می بینیم این اتفاق نیفتاده است و می طلبد که با دغدغه کاملتر و بیشتری نسبت به اسلامی شدن دانشگاهها توجه کنیم و آن را در دستور کار قرار دهیم.»

● افزایش شناخت و بینش جوان

«با توجه به پیچیده تر شدن نظامهای سیاسی جهان، ابزارهای دشمن برای مقابله و سوءاستفاده ها هم پیچیده تر گردیده است و چنانچه بخواهیم در برابر هجمه های دشمنان داخلی و خارجی پیروز میدان باشیم باید شناخت و فکر دقیقی از لایه های درونی و بیرونی دشمن داشته باشیم.»

دکتر رضا مؤمنین، مشاور رئیس سازمان مرکزی انجمن اولیاء و مربیان ضمن بیان مطلب فوق در گفت وگو با گزارشگر کیهان در توضیحات بیشتری چنین می گوید: «دشمن امروز به طور عمیق افکار و ذهن جوانان را مورد هجمه قرار داده است که برای پیروزی در برابر این حملات و برنامه ها باید اعتماد به نفس، باور جوانان و سطح علمی آنها را بالا ببریم، همچنین ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بین نسل آینده نیز گامی دیگر برای رسیدن به اهداف متعالی و ایستادگی در برابر دشمنان خواهد بود.»

دکتر مؤمنین در ادامه ضمن انتقاد از کم اطلاعی جوانان از اهداف پیدا و پنهان دشمنان در فضای سایبر و اینترنت خاطرنشان می کند: «مسئولان فرهنگی باید اخبار و اطلاعات بیشتری از فعالیتهای دشمنان از طریق صدا و سیما، رسانه ها و مطبوعات در اختیار جوانان قرار دهند تا آنها آگاهانه با قضایا برخورد نمایند. مثلا وقتی جوانی از فعالیت فرقه ای شیطان پرست به نام «اوشو» آگاهی نداشته باشد، طبیعی است که ناخودآگاه با تبلیغاتی که آنها دارند به این سمت گرایش پیدا می کند، لذا ضرورت آگاهی دادن جوانان در مسائل مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و غنی سازی سایتهای داخلی با محتوای بالای دینی و مذهبی بیش از پیش احساس می شود.»

دکتر مصطفی اجتهادی، جامعه شناس و استاد دانشگاه هم در گفت وگو با گزارشگر کیهان با این گله و شکایت که جوانان ما الگوهای مناسبی ندارند و ممکن است سریعتر در دام دشمنان گرفتار آیند، در توضیحاتی چنین می گوید: «با توجه به توان بالقوه ای که در جوانان ایران اسلامی وجود دارد، چنانچه الگوهای مناسبی داشته باشند، قطعا خواهند توانست تمام نقشه های دشمنان را نقش بر آب کنند.»

وی به نقش مؤثر سازمان ملی جوانان در این زمینه اشاره می کند و می گوید: «متأسفانه با توجه به توان بالای این سازمان، اما اقدام جدی از سوی آنها دیده نشده است.»

از دکتر اجتهادی می خواهم جهت چگونگی ارائه الگوهای مناسب راهکاری ارائه دهد که در پاسخم اینطور می گوید: «جوان به آنچه بخواهد دسترسی پیدامی کند، اما این کار نیاز به مهندسی دقیق دارد، با توجه به اینکه خواسته ها محدود نیست، سروسامان دادن و هدایت کردن خواسته ها به سمت و سوی معین، نیاز به یک برنامه ریزی دقیق و صرف هزینه دارد.»

● غذای روح مسموم

در اینکه جوان آینده ساز است هیچ کس شکی ندارد. بیشتر برنامه هایی که از طرف والدین و مسئولان و حتی خودشان در رابطه با کسب مهارتهای زندگی، تحصیلات و شخصیت پردازی، شغل و... طراحی می شود، جهت رشد و تربیت در آینده است و معمولا افرادی در ابعاد مختلف زندگی موفق هستند که آینده نگری داشته باشند و نیز مبرهن است که جوان معمولا بیشتر به آینده می اندیشد.

دکتر فرشته روح افزا، استاد دانشگاه انگلستان در تهران در گفت وگو با گزارشگر کیهان با اشاره به اینکه دشمن با نگاه تیز و هدفدار خود جوان را مورد حمله قرار می دهد، می گوید: «دشمن خوب می داند اگر جوان بی هویت شود آن وقت آنها می توانند هرچه دوست دارند را جایگزین کنند. در اینجا اگر کمی تامل کنیم به راحتی می توانیم ارزیابی کنیم که چرا این دوستان فداکار! این تعداد کانالهای ماهواره ای را با این همه فیلم و برنامه و شو و... کاملا مجانی در اختیار جوانان ما می گذارند، در حالی که در کشورهای اروپایی و امریکایی برای کانالهای ماهواره ای و حتی تلویزیون باید مبالغی پرداخت شود. چرا این همه افراد روی سایتهای مختلف کار می کنند و مسائل ضداخلاقی را به خورد جوانان ما می دهند چه کسانی و با چه هدفی اینها را همه جانبه حمایت می کنند.»

وی در توضیح بیشتری چنین می گوید: «دشمن می داند با بی هویت کردن جوانان از آسان ترین راه می تواند بیشترین منفعت را ببرد، این هشدارها خانواده های ما را باید متوجه سازد همان طور که بسیار مراقب جسم فرزندانمان هستیم و هیچ وقت غذای مسموم و ناسالم به آنها نمی دهیم، در خصوص تغذیه روح و هویت جوان هم حساسیت به خرج دهیم و ذهنهای پاک بچه ها را به دست گردابهای مسموم و ناسالم سایتها و کانالهای ماهواره ای و دوستان ناباب نسپاریم.»

از دکتر روح افزا در خصوص راهکار مقابله با تهاجم فرهنگی سوال می کنم که در پاسخ نیز این طور می گوید: «اعتماد و عزت به نفس، توجه به امر دین محوری، کاربردی و به روز کردن مفاهیم قرآنی نیز بخشی از مهمترین برنامه هایی است که در راهکارهایمان باید نگاه همه جانبه گری داشته باشیم، ضمن اینکه باید در بحث هویت و دستیابی به آن، محورهایی چون آموزش تفکر و فواید آن، خلاقیت و نوآوری، انتقادپذیری، همزیستی، استقلال و قانون مداری... را هم مدنظر قرار دهیم.»

● جوانان ابزار نیستند

جوان نیروی محرکه و مهمترین منبع انرژی در هر جامعه ای محسوب می شود که هم از قدرت فوق العاده ای برخوردار است و هم مستمر و جاودانه است و این سرمایه بزرگ و تمام نشدنی زمانی می تواند با تمام توان تاثیرگذار باشد که عواملی چون همت و تلاش خود آنها، ایجاد شرایط مساعد برای رشد توانایی ها و آینده نگری خانواده را در پی داشته باشد.

حجت الاسلام والمسلمین رحیم جعفری، کارشناس مسائل فرهنگی در گفت وگو با گزارشگر کیهان ضمن تایید مطالب فوق، در ادامه بحث چنین می گوید: «شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه و نقش مدیریتهای مختلف علمی و اجرایی و سیاسی کشور را نباید در تربیت و امیدواری جوانان نادیده گرفت چون با توجه به عنصر قدرتی که مسئولان سیاسی و اجتماعی در اختیار دارند این اصول تاثیر بسزایی در نقش آفرینی جوانان دارد.»

وی در ادامه به تاثیرگذاری عناصر فرهنگی جامعه در تربیت نسل جوان اشاره و تاکید می کند: «اگر ابزارهای فرهنگی از جمله صدا و سیما، تئاتر و سینما... به نحو علمی و شایسته برنامه ریزی واقع گرایانه ای داشته باشند، می توان نسل جوان را به عنوان مهمترین فاکتور توسعه کشور دانست.»

وقتی از آقای جعفری در خصوص وظیفه خود جوانان در این بین سوال می کنم، چنین می گوید: «نسل جوان هم با اعتماد به نفس، خودباوری و تحصیل علم و تهذیب نفس و امید به آینده ای درخشان می تواند عامل اصلی توسعه در کشور باشد و بدون شک با تعامل بین این دیدگاه ها و همکاری و همفکری جوانان، مسئولان و خانواده ها می توان به قله های دست نیافتنی دست یافت و موفقیت و سربلندی را برای ایران اسلامی به ارمغان آورد.»

حجت الاسلام جعفری به آفتهایی که جوانان را تهدید می کند هم اشاره کرده و می گوید: «متاسفانه برخی از احزاب، تشکلها و جریانات سیاسی غالبا از جوانان به عنوان ابزار حزبی و سیاسی استفاده می کنند که این مسئله در طول تاریخ ضربه های جدی به کشورها وارد کرده است، بنابراین احزاب باید توجه داشته باشند که جوانان و نسل آینده ساز زمانی می توانند نقش آفرینی کنند و در توسعه و پیشرفت کشور تاثیرگذار باشند که بعنوان ابزار به آنها نگاه نشود.»

صدیقه توانا