مدیریت شطرنجی

همان طور که یک شطرنج باز می‌بایست از شکست‌های خود در بازی ناامید نشده و از آن درس عبرت بگیرد، شما نیز اینگونه بعداز هر شکست کوچک و بزرگ به دنبال سرزنش این و آن نباشید، بلکه به …

همان طور که یک شطرنج باز می‌بایست از شکست‌های خود در بازی ناامید نشده و از آن درس عبرت بگیرد، شما نیز اینگونه بعداز هر شکست کوچک و بزرگ به دنبال سرزنش این و آن نباشید، بلکه به دنبال ریشه بروز آن مشکل بگردید و با حذف آن، موجبات پیروزی خود را فراهم کنید.

سالیان دراز است که از بازی شطرنج به عنوان بهترین بازی فکری یاد می‌شود. باتوجه به قوانین و حرکت مهره‌های آن، می‌توان به پیچیدگی‌های تازه ای درباره این بازی پی برد.

هدفمند بودن حرکت:

یک شطرنج باز، هدف از بازی خود را مات کردن حریف مقابل در کنار یک نرمش فکری می‌داند. برای هر حرکت خود نیز هدفی دارد. حرکاتی به منظور گستــرش بازی، تأمین امنیت شاه وآرایش مهره‌ها برای حمله یا دفاع از این قبیل حرکات است.

در بازی‌های حرفه‌ای به منظور شناخت هر چه بیشتر سبک بازی حریفان، نیاز است که بازی حریفان، چند بار بررسی شده و مورد تجزیه تحلیل قرار گیرد. یک مدیر سازمان تولیدی ویا خدماتی نیز می‌بایست اهداف بلند و کوتاه مدت خود را با توجه به وضعیت پیرامونی(شرایط بازار، تهدیدها و فرصتها، نقاط ضعف و قــوت و...) ترسیم کرده و برنامه‌های عملیاتی برای دستیابی به آن را مشخص و به صورت مداوم آن را کنترل کند. نکته مهم در تعیین اهداف سازمانی، انتخاب صحیح اهداف با توجه به تحلیل بازار و رقبار، مشخص کردن زمان، مجری، منابع، هزینه انجام پروژه و همچنین تعیین شاخصی به منظور اندازه‌گیری میزان دستیابی به هدف است.

هدایت مهره‌ها:

به منظور مات کردن حریف کافی است تمامی ‌مهره‌ها را به‌گونه‌ای کنار هم قرار دهید که ضمن پشتیبانی آنها از یکدیگر، خانه‌های حرکت شاه حریف مسدود گردد. مسلما اگر هر یک از آنها بدون تعامل با دیگر مهره‌ها، در گوشه‌ای از صفحه شطرنج به کار گرفته شوند، شما پیروز میدان نخواهید بود. در یک سازمان نیز اگر پرسنل واحد‌های مختلف از جمله کیفیت، مهندسی، تولید، اداری و غیره هر یک سرگرم فعالیت‌های خویش باشند و در یک راستا هدایت نشوند، آن سازمان به اهداف خویش نایل نخواهد شد.

برنامه‌ریزی:

برای مات کردن حریف نیاز به برنامه‌ریزی است. مسلما بدون برنامه و تنها جواب بازی حریف را دادن، شما را به مقصود نمی‌رساند. برنامه‌ریزی در علم مدیریت نیز از اهمیت ویــــژه‌یی برخودار است. مدیران به خوبی می‌دانند، بدون برنامه‌ریزی به هیچ هدفی نخواهند رسید.

حفظ مهره‌ها:

از دیگر فنون مهم بازی شطرنج، حفظ مهره‌هاست. در بازی شطرنج هر مهره ارزشی نسبی دارد، و این ارزش بسته به موقعیت بازی متغیر است.

نیروهای انسانی هر سازمانی نیز باتوجه به مسوولیت‌ها و فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند دارای ارزش نسبی هستند و مطمئنا هیچ نیــــروی بی‌ارزشی وجود ندارد، زیرا با وجود این نیازی به استخـــــــدام آن فرد در سازمان احساس نمی‌گردید.

بنابراین، حفظ نیروهای انسانی برای دستیابی به اهداف سازمان همانند بازی شطرنج بسیار مهم است. فراهم کردن منابع و زمینه‌های لازم جهت اجرای مطلوب امور محوله، نشان دادن توجه و اهمیت شما به فعالیت کارکنانتان، فراهم ساختن بستر رشــد و خلاقیت پرسنل و به کارگرفتن سایر روشهای انگیزشی از جمله تکنیک‌های حفظ نیروها در سازمان است.

حمایت مهره‌ها:

اگر مهره سرباز با حمایت وهدایت شما به انتهای صفحه شطرنج برسد، تبدیل به مهره باارزشی همچون وزیر می‌گردد. در یک ســـازمان نیز اگر نیروهای انسانی به طور مناسبی ازطریق سیستم‌های آموزشی وانگیزشی رشد پیدا کنند، مطمئناً فواید بیشتری برای سازمان به ارمغان می‌آورند.

پیش‌بینی حرکات بعدی:

یکی از مهمترین فنون بازی شطرنج، بازی خوانی آن است. قبل از هر حرکت می‌باید حداقل چند حرکت خود و حریف را در ذهن بررسی و تجزیه و تحلیل و سپس اقدام به بازی کرد. همانند این بازی، مدیران نیز می‌بایست قبل از اخذ هر تصمیمی، پیامدهای آن را پیش خود تجزیه وتحلیل کرده و باتوجه به عواقب آن، تصمیم را اتخاذ کنند. بارها و بارها متاسفــــــــــانه حتی در تصمیم‌گیری‌های کلان مدیریتی نیز شاهد اینگونه تصمیمات عجولانه بوده‌ایم. تصمیماتی که چند حرکت بعد آن خوانده نشده بود

پرهیز از حرکات اضافی:

در شطرنج، بازی با مهره سفید یک مزیت محسوب می‌گردد، زیرا یک حرکت از مهره سیاه پیش بوده و قدرت تهاجم را دراختیار دارد. این موضوع حاکی از اهمیت هر حرکت است، لذا در این بازی باید مراقب هر حرکت بود تا این مزیت را حفظ کرده و با استفاده از حرکت اضافی حریف بازی را به دست گرفت. در یک محیط رقابتی نیز اگر مدیران حرکت اضافی و نادرستی ازجمله پذیرش تولید محصولات بدون تقاضا، اخراج کارکنان موثر و... داشته باشند درجهت تضعیف سازمان گام برداشته و چه بسا بازار را به رقبا واگذار خواهندکرد.