سجاده‌های سلوک

این کتاب حاصل سلسله درس‌های اخلاق حضرت آیت الله مصباح‌یزدی درباره مناجات خمس عشره حضرت امام سجاد (ع) است که به صورت جداگانه به شرح و بررسی هریک از مناجات‌ها می‌پردازد. این نوشتار …

این کتاب حاصل سلسله درس‌های اخلاق حضرت آیت الله مصباح‌یزدی درباره مناجات خمس عشره حضرت امام سجاد (ع) است که به صورت جداگانه به شرح و بررسی هریک از مناجات‌ها می‌پردازد. این نوشتار که در دو مجلد و ۶۳ گفتار سامان یافته، توسط حجت‌الاسلام کریم سبحانی تدوین و نگارش شده است.‏

جلد نخست این کتاب در ۳۶ گفتار به تشریح و بررسی مناجات اول تا هشتم می‌پردازد. دو گفتار نخستین این کتاب توضیح معناشناختی مناجات و جایگاه آن در آموزه‌های دینی، مفهوم مناجات و پاره‌ای از مصادیق آن در قرآن و مناجات خداوند با بندگان خویش است. چرایی اعتراف معصومین (ع) به قصور و کوتاهی، مفهوم، مراحل و موانع توبه، آثار زیان‌بار گناه، نقش خوف و رجا در جلب رحمت الهی و زبان و مراحل استرحام از سرفصل‌هایی است که در شرح مناجات تائبین آمده است. شرح مناجات خائفین بخش دیگری از این کتاب است که دربردارنده مباحثی چون: خاستگاه الهی ترس و امید، متعلق و ماهیت ترس و نقش سازنده و تربیتی آن برای آدمی، اهیمت ترس از خداوند و عذاب‌های اخروی، حقیقت خشیت از پروردگار و نگرانی اولیای خدا از فرجام و عاقبت خویش است. شرح مناجات‌های المطیعین و المریدین با اشاره به مباحثی چون: آفت انحراف از حق و فرجام انحطاط، مفهوم غایت بودن خدا برای سیر اختیاری و تکاملی انسان، اسباب و عوامل توجه به خداوند، راهکار پیدایش حالت خشیت در برابر خداوند و ... پایان‌بخش جلد نخست این کتاب است.‏

جلد دوم کتاب در ۲۷ گفتار به تشریح و بررسی مناجات‌های نهم تا پانزدهم از مناجات خمس عشر می‌پردازد. شرح مناجات محبین با بیان جایگاه محبت و انس با معبود، ‌مفهوم و اقسام ولایت الهی، رضایت به قضا و قدر الهی، بندگی و عبادت نزد اولیای خدا و روابط خاص خداوند با دوستان خود، ۷ گفتار ابتدایی جلد دوم این کتاب را به خود اختصاص داده است. عظمت ذکر خدا و ناتوانی انسان از انجام بایسته آن، بررسی حقیقت نفس و قلب و عقل، راهکارهای تقویت یاد خدا و استمرار آن، حقیقت لذت، ارتباط ذکر با عواطف و احساسات و تحلیل فلسفی و روان‌شناختی تسکین روح با ذکر خداوند، از سرفصل‌هایی است که در ذیل شرح مناجات الذاکرین به آنها پرداخته شده است. شرح و بررسی مناجات‌های معتصمین و زاهدین در گفتارهای پایانی جلد دوم از کتاب سجاده‌های سلوک به رشته تحریر درآمده است. ‏

این کتاب به همت انتشارت موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی منتشر شده است.

رضا جاودان