جنسیت و تربیت

معمولا دختران و پسران به دلیل اینکه خصوصیات درونی‌شان با هم متفاوت است در جامعه نیز از نظر اجتماعی و رفتاری در شرایط خاصی نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند؛ از نوع بازی و ارتباط با همسالان گرفته تا نوع روابطشان با والد همجنس‌. بنابراین والدین باید با توجه به خصوصیات رفتاری، شرایط زیستی و جسمی کودکان با آنها رفتار کنند و آنها را مورد تشویق یا تنبیه قرار دهند...

معمولا دختران و پسران به دلیل اینکه خصوصیات درونی‌شان با هم متفاوت است در جامعه نیز از نظر اجتماعی و رفتاری در شرایط خاصی نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند؛ از نوع بازی و ارتباط با همسالان گرفته تا نوع روابطشان با والد همجنس‌. بنابراین والدین باید با توجه به خصوصیات رفتاری، شرایط زیستی و جسمی کودکان با آنها رفتار کنند و آنها را مورد تشویق یا تنبیه قرار دهند...

گرچه تفاوت عمده‌ای در شیوه‌های فرزندپروری دختران و پسران وجود ندارد اما تنها تفاوت در جزییات برخورد و نحوه رفتار است. درواقع در شیوه تربیتی فرزندان باید با توجه به تفاوت‌های ظاهری با آنها رفتار شود چراکه مشخصه‌های روانی- رفتاری در دختران بیشتر درونی‌ است‌. معمولا در پسران این حالت، نمود بیرونی بیشتری دارد و به همین دلیل شاهد شیطنت، لجبازی، نافرمانی و مقابله‌جویی در آنها هستیم، درحالی که بروز این حالت‌ها در دختران نمود بیرونی دارد و از روی مشخصه‌های رفتاری می‌توان به بروز اضطراب یا کاهش اعتمادبه‌نفس در آنها پی برد. گرچه گاهی برخی از خصوصیت‌های رفتاری در دو جنس مشترک است مثلا ممکن است دختری پرجنب‌وجوش و اعتمادبه‌نفس بالایی داشته باشد یا یک پسر در یک دوره سنی خاص به بازی‌های ‌دخترانه علاقه پیدا کند اما این حالت‌ها طبیعی تلقی می‌شود و چندان نگران‌کننده نیست، مگر در مواردی که این رفتارها برای مدت‌زمانی طولانی ادامه یابد. به این ترتیب والدین باید در تربیت فرزندان، جنسیت آنها را درنظر بگیرند؛ مثلا در تربیت فرزند دختری که اعتمادبه‌نفسش پایین است، می‌توان با توجه بیشتر و تقویت احساس مسوولیت‌پذیری در او، این مشکل را برطرف یا با روش‌های خاص، رفتارهای لجبازانه را در پسران کنترل کنند.

یکی دیگر از نکته هایی که در فرزندپروری اهمیت دارد، این است که کودکان متناسب با جنسیت‌شان تربیت شوند. اگر کودکی با توجه به جنسیت خود پرورش نیابد (تربیت دختران با شیوه‌های پسرانه و پسران با شیوه‌های دخترانه)، ممکن است در آینده در پیداکردن هویت جنسی ثابت خود دچار مشکل شود. بنابراین باید با پسران و دختران به‌گونه‌ای رفتار شود تا باعث تقویت و پررنگ‌تر شدن این خصوصیات‌ها در آنها شود. والدین در عین توجه به کودکان، باید سعی کنند رفتارهای مثبت را در آنها تقویت کنند و اگر شاهد بروز رفتارهای منفی در آنها هستند با شیوه‌های خاص آن را اصلاح و خاموش‌ کنند.

دکتر محمدرضا کاظمی

فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان

عضو هیات علمی دانشگاه