عضلات و معضلات

۸ ۷ ماهی می شود برای ورزش, داشتن اندامی متناسب تر و بیشتر کردن میزان فعالیت های روزانه ام به باشگاه بدنسازی می روم با تعدادی از دوستانم در باشگاه محل ثبت نام کرده ایم تا این باهم بودن, انگیزه بیشتری در ما ایجاد کند

آقای سمیعی که از عوارض مصرف آنادرول و تستوسترون پیونات بی‌خبر است، می‌پرسد:

مگر این داروها هم عارضه دارند؟!

▪ چند وقت است به باشگاه بدنسازی می‌روید؟

۸-۷ ماهی می‌شود برای ورزش، داشتن اندامی متناسب‌تر و بیشتر کردن میزان فعالیت‌های روزانه‌ام به باشگاه بدنسازی می‌روم. با تعدادی از دوستانم در باشگاه محل ثبت‌نام کرده‌ایم تا این باهم بودن، انگیزه بیشتری در ما ایجاد کند.

▪ شما که قصد ورزش دارید، چرا دارو مصرف می‌کنید؟

راستش را بخواهید من استخوان‌بندی ریزی دارم و نسبت به قدم، وزنم حدود ۱۲ کیلوگرم کم است. هر چقدر هم که رژیم افزایش وزن گرفتم، فایده‌ای نداشت بنابراین به پیشنهاد مربی و عده‌ای از هم‌باشگاهی‌های پیشکسوت، تصمیم گرفتم داروهای بی‌خطر و بی‌ضرر مصرف کنم.

▪ مگر داروی بدنسازی بی‌ضرر هم داریم؟

نمی‌دانم؛ من که مدت زیادی نیست وارد این رشته ورزشی شده‌ام اما این‌طور که می‌بینم و می‌شنوم، خود مربی و بیشتر بچه‌ها هم از این داروها استفاده می‌کنند و ظاهرا مشکلی هم برایشان پیش نیامده است.

▪ چه داروهایی استفاده می‌کنید؟

نوعی تستوسترون به نام تستوسترون پروپیونات که تزریقی است و نوعی داروی خوراکی به نام آنادرول.

▪ هدفتان از مصرف این داروها چیست؟

هر دو را برای افزایش حجم عضلاتم مصرف می‌کنم. البته ابتدا مصرف آنادرول و سپس تستوسترون پروپیونات را شروع کردم و یک هفته می‌شود دیگر آنادرول مصرف نمی‌کنم.

▪ چرا؟

مدتی است با مصرف این دارو دچار سردرد و تهوع می‌شوم. کمی هم رنگ‌پریده شده‌ام و اطرافیانم می‌گویند رنگ پوست و ناخن‌هایم کمی به زردی می‌زند. خانواده‌ام مدام نگران هستند که نکند دچار عوارض دارویی شده باشم ولی مربی به من اطمینان داده که آنادرول مانند استروییدهای قدیمی عوارضی ندارد. واقعا نمی‌دانم باید به حرف او اطمینان کنم یا نگران این زردی پوست و سردردها باشم.

▪ تستوسترون پروپیونات را همچنان تزریق می‌کنید؟

بله. حدود ۲ ماه می‌شود که این دارو را تزریق می‌کنم.

▪ یعنی تا به حال چیزی در مورد عوارض مصرف خودسرانه تستوسترون نشنیده‌اید یا نخوانده‌اید؟

چرا، ولی همان‌طور که گفتم، مربی‌ام می‌گوید این دارو نوعی تستوسترون جدید است که به تازگی وارد بازار شده و اصلا عارضه ندارد. حتی او معتقد است مصرف این نوع خاص از تستوسترون دارای دوز مجاز و ایمن مصرف است که اگر این دوز مجاز را رعایت کنم و در مصرف آن زیاده‌روی نکنم، به‌طور حتم دچار عارضه نخواهم شد.

▪ شما به این حرف اعتقاد دارید؟

راستش نه زیاد، ولی در طول این مدت هنوز دچار عارضه خاصی نشده‌ام و نتیجه دلخواهم را هم دیده‌ام.

▪ اصرارتان برای شرکت در «میزگرد تناسب اندام» سلامت برای چه بود؟

اصلا دوست ندارم سر هیچ و پوچ سلامتم را به خطر بیندازم و می‌خواستم بدانم کار درستی‌ می‌کنم یا نه. از طرفی می‌بینم با مصرف دارو نتیجه خوبی می‌گیرم و از طرف دیگر نمی‌دانم برای اطمینان از درست و غلط بودن حرف مربی‌ام باید به چه متخصصی مراجعه کنم و متوجه شوم که تزریق تستوسترون پروپیونات و مصرف آنادرول واقعا بی‌ضرر است یا نه. دوست دارم متخصصان سلامت اطلاعات مناسبی در این زمینه به من بدهند.

▪ مگر نگفتید دیگر آنادرول مصرف نمی‌کنید؟

چرا، ولی مربی‌ام می‌گوید زرد شدن پوستم ربطی به مصرف آنادرول ندارد و شاید بدنم به دوز و مرحله اول مصرف واکنش نشان داده و اگر دوباره این دارو را استفاده کنم، دیگر چنین مشکلی تشدید یا ایجاد نخواهد شد.

▪ حرف آخر؟

دوست دارم بگویم کاش مرجعی برای رسیدگی به کار باشگاه‌های ورزشی وجود داشته باشد تا من و امثال من پیش از ثبت‌نام بتوانیم از آن مرجع استعلام کنیم و ببینیم که آیا کار این باشگاه یا مربی، تحت‌نظر مراجع قانونی، درست و علمی است یا نه.

● نگاه فوق‌تخصص گوارش و کبد

نظر

دکتر شهرام آگاه

درباره سوژه

«میزگرد تناسب اندام»

خطر داروهای بدنسازی

برای کبد

▪ داروی آنادرول جزو کدام گروه از داروها طبقه‌بندی می‌شود؟

یکی از داروهایی که سوءمصرف آن در جامعه امروزی، به‌خصوص در میان جوانان شایع شده، استروییدهای آنابولیزان است. داروی آنادرول که آقای سمیعی هم آن را مصرف‌ می‌کرده‌اند، جزو همین استروییدها تقسیم‌بندی می‌شود.

▪ مکانیسم عمل استروییدهای آنابولیزان به چه صورت است و کار اصلی‌شان چیست؟

انواع استروییدهای آنابولیزان به‌عنوان داروی کمکی در باشگاه‌های ورزشی و پرورش اندام استفاده می‌شوند. این داروها،‌ تحریک‌کننده تولید ماهیچه هستند بنابراین بسیاری از بدنسازان آنها را به‌صورت تزریقی و گاهی هم خوراکی مصرف می‌کنند. استروییدها می‌توانند در مدت کوتاهی باعث افزایش حجم عضله شوند و به همین دلیل هم طرفداران زیادی در میان جوانان بدنساز دارند.

▪ آیا این ادعا که سوءمصرف استروییدها بیشترین عوارض را بر کبد برجا می‌گذارد، درست است؟

بله. نکته مهم اینجاست که مصرف تمام انواع استروییدهای آنابولیزان از جمله آنادرول، عوارض جدی بر دستگاه گوارش دارد. هرچه مدت زمان مصرف این داروها طولانی‌تر و میزان مصرفشان هم بیشتر باشد، عوارض جدی‌تری هم سراغ فرد خواهد آمد. ناراحتی‌های کبدی هم جزو خطرناک‌ترین و شایع‌ترین عوارض سوءمصرف این داروها هستند. مصرف استروییدهای آنابولیک در کوتاه‌مدت هم عوارضی مانند کبدچرب، التهاب کبدی، تولید کیست‌های کبدی خونریزی‌دهنده و حتی انواعی از سرطان‌های کبد را در پی خواهد داشت و این عوارض با طولانی‌تر شدن مدت زمان مصرف، تشدید خواهندشد. البته تشکیل کیست‌های خونریزی‌دهنده که ممکن ‌است دردناک و زمینه‌ساز ابتلا به سرطان‌های مختلف کبد هم باشند، جزو عوارض سوءمصرف استروییدهاست که ربطی به دوز و طول زمان مصرف ندارد. یعنی ممکن است فردی با کمترین میزان مصرف و در کوتاه‌ترین مدت هم با چنین عارضه‌های خطرناکی مواجه شود. مهم‌ترین انواع سرطان‌های کبد که می‌توانند در اثر تزریق یا مصرف استروییدهای آنابولیزان برای فرد پیش بیایند، سرطان‌های عروق کبدی و سلول‌های کبدی هستند. با توجه به تمام این عوارض و خطرها به تمام افراد، به‌خصوص جوان‌ها توصیه می‌شود به هیچ‌‌‌وجه، هیچ‌کدام از داروهای بدنسازی را بدون نظر و تجویز پزشک مصرف نکنند.

▪ به نظر شما دلیل زردی پوست و ناخن‌های آقای سمیعی، چه می‌تواند باشد؟

بالارفتن سطح بیلی‌روبین خونشان. ایجاد زردی در بدن که به‌صورت زرد شدن پوست و ناخن‌ها و حتی در مواردی هم سفیدی چشم خودش را نشان می‌دهد، در تمام موارد به بالارفتن سطح بیلی‌روبین خون در بدن ربط دارد و اگر فردی، متوجه وجود علایم زردی در خودش شد و سابقه مصرف داروی جدیدی مانند استروییدها را هم داشت، باید تست‌های کبدی از جمله بیلی‌روبین برای تشخیص علت بیماری‌اش انجام دهد.

▪ سطح بیلی‌روبین خون چطور افزایش می‌یابد؟

بیلی‌روبین ماده‌ای رنگی است که به‌وسیله کبد، جذب و دفع می‌شود. برخی اختلال‌هایی که در کبد به وجود می‌آیند، می‌توانند باعث ایجاد اختلال در جذب و دفع و افزایش سطح بیلی‌روبین در خون شوند. به آقای سمیعی پیشنهاد می‌کنم حتما تست بیلی‌روبین انجام دهند.

▪ خیلی از افرادی که در اثر سوءمصرف داروهای بدنسازی مانند انواع استروییدها دچار عوارض کبدی و گوارشی مختلف شده‌اند، دوست دارند بدانند با قطع مصرف این داروها، عوارض ایجادشده برطرف خواهند شد یا نه؟

ممکن است برخی عوارض مانند کبدچرب یا افزایش بیلی‌روبین با قطع مصرف دارو برطرف شود اما متاسفانه بعضی از عوارض مانند ایجاد ضایعات پیش‌سرطانی، با قطع دارو هم قابل‌برطرف شدن نیستند.

● نگاه متخصص طب ورزشی

دلیل تغییر نام داروهای بدنسازی چیست؟

دکتر احمد باقری‌مقدم

عضو هیأت‌ علمی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان

عوارض تستوسترون پروپیونات مانند عوارض سایر تستوسترون‌هاست. آقای سمیعی به مصرف نوع خاصی از تستوسترون به نام تستوسترون پروپیونات اشاره کردند و گفتند دوستان و مربی‌ها تاکید کرده‌اند مصرف این نوع تستوسترون هیچ عارضه و خطری ندارد و دوز مصرف ایمن و مجاز هم برایش تعریف شده است. به طور کلی شاید تستوسترون‌ها دارای مشتقات مختلفی باشند و ساخت و ترکیب‌های شیمیایی آنها هم با یکدیگر تفاوت داشته باشد، اما خاصیت تمام آنها یکسان و مصرفشان هم دارای عوارض مختلف و در موارد بسیاری شبیه به هم است. پس در مورد این دوست عزیز هم پای سودجویان عرضه داروهای بدنسازی در میان است و آنها مانند همیشه خواسته‌‌اند تا با فریب اذهان عمومی، سعی در فروش هر چه بیشتر داروهای خود به‌صورت غیرمجاز کنند. تستوسترون‌ها از گروه استروییدهای آنابولیک هستند و عوارض آنها را دارند.

تستوسترون پروپیونات هم دوز مصرف ایمن برای بدنسازی ندارد. به آقای سمیعی گفته‌شده این دارو دارای دوز مجاز و ایمن است؛ خیلی از داروهایی که در ورزش بدنسازی استفاده می‌شوند، دوز مجاز دارند اما در امور درمانی یعنی دوز درمانی مشخص و ایمنی برای مصرف تستوسترون پروپیونات در مواردی که پزشک تشخیص بیماری‌های خاصی مانند کاهش کارکرد جنسی، ایجاد اختلال در مسایل جنسی و مشکلات جنسی بدهد، وجود دارد. این نوع تستوسترون مانند خیلی از داروهای دیگر در داروخانه‌های کشور موجود است، تولید داخلی دارد و برای درمان هم از آنها کمک گرفته می‌شود، این در حالی است که تمام این داروهای مجاز، فقط برای درمان، مجاز هستند و مصرف خودسرانه آنها در باشگاه‌های بدنسازی یا به‌وسیله ورزشکاران رشته‌های مختلف، کاملا غیر مجاز است و به‌دلیل عوارضی که دارند، مصرف آنها اصلا توصیه نمی‌شود. حتی مصرف دوز پایین این داروها هم می‌تواند در درازمدت باعث ایجاد عوارض فراوانی شود.

آنادرول هم نوعی استرویید آنابولیک است. آنادرول، نام تجاری یکی از ده‌ها نوع دارویی است که مانند تستوسترون در گروه استروییدهای آنابولیک قرار می‌گیرد. متاسفانه گاهی سودجویان فعال در زمینه عرضه داروهای بدنسازی، داروهای خود را با نام تجاری‌شان تبلیغ می‌کنند و می‌فروشند. این کار یک توجیه عقلانی دارد؛ بسیاری از افراد با اطلاع‌رسانی‌های فراوان و دسترسی به منابعی مانند اینترنت، متوجه عوارض استروییدها شده‌اند و از مصرف آنها اجتناب می‌کنند. به همین دلیل سودجویان هرچند وقت یکبار، نام دارویی که ارائه می‌دهند عوض می‌کنند تا مشتریان را با نام‌های تجاری مختلف فریب دهند و بگویند که این داروی جدید، دیگر عوارض انواع قبلی را ندارد. این در حالی است که عارضه تمام استروییدها شبیه به هم است و فرقی نمی‌کند انواع جدیدشان را بخورید و تزریق کنید یا انواع قدیمی‌تر آنها را.

عوارض آنادرول یکی دو تا نیست. آنادرول برای عضله‌سازی و افزایش حجم استفاده می‌شود. این دارو که هم اثر آنابولیک و هم اثر آندروژنی دارد، یکی از قوی‌ترین و موثرترین انواع استروییدهاست که در برخی موارد درمانی و با نظر پزشک، استفاده می‌شود بنابراین نمی‌توان از تاثیرهای هورمون‌های جنسی مردانه این دارو هم چشم‌پوشی کرد. سوءمصرف و استفاده خودسرانه از آنادرول عوارضی مانند احتباس آب و املاح در بدن، ابتلا به ناراحتی‌های کبدی و کلیوی، افزایش بیلی‌روبین خون، ریزش مو، دردهای شکمی، مشکلات گوارشی، سردرد و اختلال فشارخون را در پی خواهد داشت و مصرفش در هیچ دوزی برای ورزش بدنسازی مجاز نیست. به آقای سمیعی و افرادی مانند ایشان تاکید می‌کنم نتیجه رضایت‌بخشی که از مصرف خودسرانه داروهای بدنسازی می‌گیرند فقط موقتی و کوتاه‌مدت است و حتما ایشان هم مانند خیلی‌های دیگر پس از مدتی مصرف، دچار عارضه‌های مختلف خواهند شد.

● نگاه متخصص طب ورزشی

مربی بدنسازی

نه پزشک است، نه داروساز

دکتر سیدشهرام میرزمانی

عضو هیات رییسه فدراسیون ورزش‌های همگانی

ما در ایران باشگاه‌های فراوانی داریم که محیطی کاملا ورزشی و سالم دارند اما متاسفانه تعداد باشگاه‌های ورزشی و افراد سودجو آنقدر زیاد است که ما نمی‌توانیم با مجموع کارشناسان و نیروهایی که در اختیار داریم، تمام آنها را کنترل کنیم. سیل عظیم سودجویانی که می‌خواهند جوان‌ها را به انجام بدنسازی در کنار مصرف مکمل‌ها تحریک و تشویق کنند، به‌خصوص در یک شبکه زیرزمینی، بسیار زیاد و غیرقابل‌کنترل است. مصداق این ادعا هم حرف‌های آقای سمیعی است.

با این شرایط، شاید زمانی بتوان ممنوعیت یا کنترل فروش مکمل‌ها و داروهای بدنسازی در باشگاه‌های ورزشی را ثمربخش دانست که شاهد فروش آزادانه مکمل‌های ورزشی در مکان‌هایی مانند داروخانه‌ها هم نباشیم زیرا وقتی داروخانه یا مغازه‌‌ای مکمل ورزشی بفروشد، ممنوعیت فروش در باشگاه‌ها چندان نتیجه رضایت‌بخشی نخواهدداشت. از سوی دیگر، متاسفانه بسیاری از کارشناسان و متخصصان پزشکی ورزشی، به‌خصوص کارشناسان و متخصصان عضو باشگاه‌های ورزشی مشهور را در نمایشگاه‌ها، جراید و روزنامه‌ها می‌بینیم که مردم را به مصرف این مکمل‌ها تشویق می‌کنند، بنابراین بهتر است روش کارمان را تغییر دهیم. باید همه چیز را از فیلتر سلامت بگذرانیم.

جوان ما باید برای ورزش در اوقات فراغتش انگیزه داشته باشد تا به ورزش‌های سالم و جمعی روی آورد. حتی ورزش هم باید از فیلتر سلامت بگذرد تا سلامت فردی و اجتماعی جامعه در آینده به خطر نیفتد. یعنی هرگونه فعالیتی که در جامعه انجام می‌شود، باید پیامد آن ارتقادهنده سلامت فرد، گروه و جامعه باشد در غیر این صورت سازمان‌های نظارتی باید از تبلیغ و اجرای آن برای عموم مردم جلوگیری کنند. تلاش همه ما باید تشویق مردم به انتخاب تغذیه سالم و انتخاب ورزش سالم برای دستیابی به زندگی سالم باشد چون سلامت امری تحمیلی نیست. آقای سمیعی و تمام مردم ما باید بدانند که هر نوع مکملی باید تحت‌نظر پزشک و آن هم متناسب با شرایط جسمی و روانی آنها در مدت کوتاهی مصرف شود و هر مربی یا فروشنده‌ای نمی‌تواند و مجاز نیست که به سلامت افراد و جامعه با پیچیدن نسخه مصرف مکمل‌هایی که جانشان را به خطر می‌اندازد، آسیب برساند.

ندااحمدلو

بازخوانی پرونده پزشکی آقای سمیعی با حضور دکتر شهرام آگاه فوق‌تخصص گوارش و کبد دکتر احمد باقری‌مقدم متخصص پزشکی ورزشی دکتر سید شهرام میرزمانی عضو هیات رییسه فدراسیون ورزش‌های همگانی