هشتاد سالگی‌ات مبارک، مهربان عکاس!

مهرداد اسکوئی

روزی آفتابی بود. سر قرار رسیدم. آقای فخرالدینی با مهربانی و لبخند به استقبالم آمد. نشستیم به چای‌نوشی و گپ و گفت. آنقدر صحبت‌ها و تجربه‌هایش جالب و شنیدنی بود که فراموش کردم  برای چه آمده‌ام به خانه‌ی پر از مهر و صفایش. خودم را که آماده کردم برای عکاسی، سازش را آورد و من متعجب که قرار است از یک عکاس عکس بگیرم! چه اتفاقی دارد می افتد؟ گفت می‌خواهم بخشی از مهم‌ترین علاقه و دلمشغولی تنهایی‌هایم را به تو نشان دهم و شروع کرد به نواختن تار. من مجذوب شدم و چرخیدم و عکس گرفتم. سپس از دستانش، چهره‌اش و نیز با دوربین رولی فلکس مورد علاقه اش چند عکس گرفتم. پیوسته با خنده‌هایش به من آرامش می‌داد. تا آن‌روز از هنرمندان بسیاری عکس گرفته بودم. اما تجربه عکاسی از یک عکاس بزرگ پرتره برایم قدری هراس انگیز بود. اما استاد فخرالدینی این تجربه را به یکی از دوست داشتنی‌ترین تجربه های عکاسی زندگی‌ام بدل کرد. کتاب "یاد و نگاه- چهره‌های فرهنگ و هنر ایران" که آماده شد برای چاپ، ناشر آقای رضا یساولی گفت که تصمیم گرفته‌ام  فخرالدین فخرالدینی عکس پرتره ات را برای ابتدای کتاب بردارد. بسیار خوشحال شدم. تجربه‌ای یگانه بود که بدانم استاد پشت دوربین، چگونه با شخصیت ها و مدل های عکاسی اش رفتار می کند.

روزی ابری بود. سر قرار رسیدم. در آتلیه اش را با همان مهربانی و لبخند همیشگی به رویم باز کرد و من مهمان آن روزش شدم. چای خوردیم و گپ زدیم . احساس کردم که آقای فخرالدینی تلاش دارد که من در آرامش و راحتی کامل در مقابل دوربینش قرار بگیرم. دیدن عکس‌های اساتید فرهنگ و هنر ایران که به زیبایی بر دیوار‌ آتلیه‌اش خودنمایی می کرد، هر لحظه بر کنجکاوی‌ام می افزود. من جوانِ چهارده سال پیش بر روی صندلی در مقابل دوربین قطع بزرگش نشستم، قدری دست و پایم را گم کرده بودم، اما وقتی پشت دوربین قرار گرفت و شروع به صحبت کرد، اصلا متوجه نشدم که عکاسی چه زمانی تمام شد. آنجا بود که آموختم استاد چگونه شخصیت ها را در مقابل دوربین اش به آرامش و راحتی می رساند. به نظر من،که هم از آقای فخرالدینی عکاسی کردم و هم توسط او عکاسی شدم، ایشان بسیار شریف، دوست داشتنی، متواضع، توانمند، خلاق و کم نظیر هستند. جایی خواندم که در عکاسی پرتره یکی از الگوهایش "یوسف کارش" عکاس چهره‌نگار آمریکا بوده. به نظرم امروز استاد چیزی از الگویش کم ندارد. بسیار خوشحالم که در زمانه‌ای زیستم که توانستم در مقابل دوربینش بنشینم. دوربینی که بسیاری از چهره‌های فرهنگ و هنر وطنم را به تاریخ سپرده و خوشحالم که توانستم او را مقابل دوربینم بنشانم و عکس‌هایش را به تاریخ بسپارم.

استاد من: تولدت مبارک!

مهرداد اسکوئی، فیلمساز و عکاس مستند، مدیر پیشین گروه فیلم و عکس مستند انسان شناسی و فرهنگ و مشاور علمی ارشد کنونی آن است.  

پرونده ی «مهرداد اسکوئی» در انسان شناسی و فرهنگ
http://www.anthropology.ir/node/5941