چهارشنبه, ۱۰ بهمن, ۱۴۰۳ / 29 January, 2025
مجله ویستا

گردبانوان یل زای



      گردبانوان یل زای
...

"گزاره ای مردم شناخت در آئین پهلوانی" زهره محمدیان مغایر، تهران، نشر رهنما، 1387، 213 صفحه، مصور.
       معتقدند بنیاد حماسه به طور کلی بر اساس سرگذشت انسان و ستایش شکوهمندی و سرافرازی مرد یل و پهلوان استوار گشته است. بدین سان سراسر پهنه پهلوانی را مردان درنوردیده اند و در مقابل بسیار پهلوان نامه ها ، تنها در "بانوگشسب نامه" (بانو گشسب دختر رستم و همسر گیو و مادر بیژن بوده است) است که پهلوان بانویی ایفای نقش می کند و در شاهنامه تنها "گردآفرید" !! در این پژوهش اما تلاش بر آن بوده آنچه هماره فراموش گشته به یادها آید: زنان و مادرانی که در کنار هر پهلوان بوده اند و در غیاب یل همیشه در سفر، آشیانه را پاسبان بوده اند.
        در تمامی فصول کتاب که به منظور بررسی آسیب شناسانه کشتی با چوخه در خراسان گرد هم آمده اند نگاهی نیز به جایگاه زنان شده است به عنوان نمونه فصل درنگ به جایگاه اردویسورآناهیتا پرداخته می شود به سبب توصیف او در قالب پیکر یک یل بانو در آبان یشت ، یشت پنجم. در مابقی فصول نیز زنان را در برداشت های میدانی ام و درددل ها و زیرنویس ها می توان یافت...
کتاب شامل سرفصل های زیر است:
پیشگفتار
درنگ
فصل اول: انگاره های آئینی و پذیرفته شده در رسم پهلوانی
                بخش اول: نشانی از فره پهلوانی
                بخش دوم: پهلوان در کشاکش دو نیرو
                بخش سوم: کنش پهلوانی
                بخش چهارم: پهلوان در نظام ارباب و رعیتی
                بخش پنجم: جایگاه پهلوانان در میان اقوام
                بخش ششم: برخوردها و تعصبات قومی
                بخش هفتم: تن پوش کشتی با چوخه
                بخش هشتم: فنون چوخه و قوانین آن
فصل دوم: آسیب شناسی، زوال در بستر موجود
فصل سوم: پهلوان نامه
فصل چهارم: نامداران پهلوان
پیوست ها: نام نامه ، نام جای ، تصاویر.


زهره محمدیان مغایر
Email:zm.moghayer@yahoo.com