هنر بومیان استرالیا ـ- بخش یکم: کهن ترین فرهنگ زنده زمین

گالری جاپینگکا ـ برگردان عاطفه اولیایی

 آیا کهن ترین هنر زمین می تواند در عین حال ماورا  زمان و معاصر باشد؟  سرچشمه ی هنر ساکنان اولیه ی استرالیا در رابطه ی تنگاتنگی با  سرزمینشان شکل کرفته است. در عرض چهل سال گذشته،  دنیا  به خلافیت و منحصر بودن هنر بومیان استرالیا پی برده است.   صحبت ازپیدایش هنر بومی  در چهارچوب کهن ترین  فرهنگ بومی زنده کمی غریب به نظر می رسد.  تولد  این هنر تقریبا به چهل هزار سال پیش می رسد. پیشینه ی تاریخی آن بر سنگ های متعلق به تغییرات اقلیمی دوران بخبندان  ثبت شده  است.   این هنر ابدی در رابطه با انسان ماقیل ناریخ توصیف می شود، یعنی دورانی که هیچ  سند نوشته ای از خود به جای نگذاشته است.  به شهادت سنگ های جمع آوری شده در گالری ها، عمر هنر بومیان استرالیا  شاید  تا هراز نسل گذشته  بومیان استرالیا  برسد، لیکن استفاده از   فناوری ها پیشرفته در برآورد عمر این هنر، هزار نسل دیگر به  قدمت این هنرمی افزاید.

 یکی از ویژگی های  کلیدی  دنیای این بومیان، سنت  انتقال فرهنگ، واژه به واژه،  و از طریق  آواز از نسلی به نسل دیگر است.  این آواز ها بومیان معاصر را به  فرهنگ اجدادی و موروثی شان در اعماق گذشته های دورپیوند می زند. برای این  بومیان که از خط برخوردار نیستند، حفظ فرهنگ از طریق دانش اکتسابی از آواز، مناسک، رقص،  روایت داستان، نماد ها و نقش های معنا دار صورت می گیرد.   بدین گونه،  نقش های بدن  رقاصان که  راوی  داستان خلق  گروهشان است،   این مردم را به نمادها ، سرزمین،  داستان های مناسکی، به گذشته  و به یکدیگر مرتبط می کند.  

نقش هنر در گروه های بومی عبارت بوده است  این از روایت داستان و ایجاد ارتباط  در شبکه  اجتماعی پیچیده ای که گروه را استحکام می بخشد.  بدین شکل، تصمیم گروهی از ریش سفیدان بومی در به نقش کشیدنن فرهنگ موروثی خود با استفاده از ابرازهنر غربی جنبشی را آغاز کرد که تأثیری عمیق بر اجتماعات بومی سراسر استرالیا گذاشت. این تأتثر،  مخاطبین غیر بومی را  نیز که برای اولین بار از طریق این نقوش با فرهنگ بومیان آشنا می شوند،‌ بی نصیب نگذاشته است.   

 

 

 

 

 

 

*********

 این مطلب بخشی از کتابی است که  به زودی از طرف انتشارات انسان شناسی و فرهنگ منتشر خواهد شد. نقل قول و هر گونه  انتشار این مطلب بدون اجازه  کتبی و رسمی موسسه انسان شسی و فرهنگ ممنوع و قابل پیگرد قانونی است. متن منتشر شده برای جلوگیری از تقلب هاین احتمالی فاقد  منابع 
درونی بوده و بخش هایی از متن اصلی در آن خذف شده است یا بدون آنکه به اثر خدشه ای وارد شود تغییر کرده اند. متن نهایی و کامل در  شکل  کتاب منتشر  خواهد شد.

****************************************
صفحه ی عاطفه اولیایی در انسان شناسی و فرهنگ: 
http://anthropology.ir/oliaiatefe

 

پرونده ی امبرتو اکو  در انسان شناسی و فرهنگ:

http://old.anthropology.ir/node/28529

 

پرونده ی برونو لاتور در انسان شناسی و فرهنگ: 

http://anthropology.ir/dossier/858

 *********************