سرزمین ناموعود: درباره فیلم مستند " سرزمین بی نان "

لوئیس بونوئل ترجمه محمدرضا فرزاد

پیش از نمایش فیلم که بهانه نشست امروز ماست مایلم تا چند کلامی درباره جنبه های خاص سرزمینی بگویم که هم اکنون شاهد آن خواهید بود، جنبه هایی که یا در فیلم دیده نمی شود یا در آن بازتاب اندکی یافته است. هدف من از ساخت این فیلم آن بود که نکاتی را که خود واقعیت به ما عرضه می داشت بی هیچ تفسیر و از آن هم کمتر بی هیچ دخالتی به قالب یک فیلم درآورم. من به اتفاق دوستانم به این منطقه شگفت انگیز رفتیم ، و همگی مجذوب درام گیرا و شعر هول انگیز جاری در آن دیار بودیم.  همان اندک چیزی نیز که  از طریق مطالعه دستگیرم شده بود تاثرم را برانگیخته بود ؛ تا قرن ها انسان های آن دیار بی کمترین امید به پیروزی ، در ستیز با محیطی دشمن خوی بوده اند. مسافران و جغرافی دانان نیز جملگی آن جا را غیرقابل سکونت دانسته اند. هر چند که هوایش معتدل است و آبش پرّرکت است و گیاهانش به هر سوی گسترده . لیکن هوا و آب و گیاهان و خاک همگی بیشتر در کار تخفیف انسان اند تا ترفیع او. هر چند زنبورهای آنجا عسل می سازند اما عسل شان را از تلخی نمی توان لب زد. هر چند آب شان خالص است اما همین خلوص ،  مضر و مهلک شان کرده است، چه جملگی عاری  از املاح معدنی اساسی هستند. هر دو، پرورشگاه پشه ترسناک آنوفلاین اند. همه ی ساکنین این منطقه مبتلا به مالاریا هستند. حالا نام این منطقه را اعلام می کنم. اسمش لاس اوردس است و واقع در شرق اسپانیا در نزدیکی مرز پرتقال. تا همین اواخر لاس اوردس به واسطه رشته کوه های بلند و لابیرنتی اش از تمام جهان جدا بود و تنها قابل دسترس کوهنوردان و البته محروم از ارتباطات معمول انسانی .
هیچ وسیله ارتباطی به  بیرون یا در میان ولایات این منطقه در کار نبود. اولین شرط  لازم برای ساختن جاده آن است که باید به جایی راه برد. خب ولی  لاس اوردس که به جایی راه نمی برد . آن جا منطقه ای متروک است واقع در حواشی انزوای تمام بشر. نه تنها خصم بشر است که حتی عبور و مرور او را هم بر نمی تابد.امروز جاده ای از بخش تحتانی این منطقه می گذرد. به آنجا دکتر فرستاده اند ، در آن جا مدرسه ساخته اند.اما ولایات آنجا کماکان متروک اند.
به عنوان شاهدی بر جدایی شدیدی که در میان روستاهای لاس اوردس حاکم است ، حکایت یکی از ساکنان آنجا را مد نظر بگیرید که به ما گفت تقریبا بیست سال است یکی از دخترانش را که در یکی از روستاهای مجاور ازدواج کرده ، ندیده است.این دو روستا فقط کمی بیش تر از شش مایل با هم فاصله دارند. اما دیدن دختر ساعت ها پیاده روی در بوته زار صعب العبور مسیرهای پرشیب می طلبد ، درحالی که مردمان لاس اوردس باید تمام وقت و توان خود را مصروف کار طاقت فرسای روزانه بر زمینی کنند که به سختی رزق و روزی آنان را فراهم می کند. لاس اوردس تا سال 1922 برای اغلب اسپانیایی ها سرزمینی ناشناخته بود. تا آن که در پی سفر پادشاه سابق اسپانیا-  آلفونسوی هجدهم - به  آن جا ، توجه مردم موقتا به آن منطقه  جلب شد. روزگاری همه ما حرف از این بود که وجود چنین منطقه ای مایه شرم اسپانیاست. به شخصه چنین عقیده ای ندارم. مشکل لاس اوردس چنان عمیق است و چنان مرموز که از دست یک حکم ساده دولتی بگریزد. هموطن بزرگ ما اونامونو در جایی شاید در قالب نقیضه ای گفته که لاس اوردس بیش از انکه مایه شرم اسپانیا باشد مایه فخر آن است. آیا این ستیز بی وقفه ی یک مشت آدم برای زنده ماندن، و این  دم به دم و قرن به قرن کار کردن بی دمی از دست از کار و تلاش کشیدن ، مایه تحسین و تاسف نیست ؟ و اگر وجود چنین اوضاع و احوالی مایه شرم اسپانیا باشد چه ؟ خب کشوری که کاملا عاری از شرم اجتماعی ست اولین سنگ سنگسار را بزند.
اولین سند تاریخی در رابطه با وجود لاس اوردس- که ما از آن باخبریم –در قرن شانزده میلادی و در قالب اثری کمدی نوشته شهزاده نوابغ اسپانیا لوپه دو وگا ظهور یافت. نویسنده خود هرگز لاس اوردس را ندیده اما شنیده بود که از آن به عنوان سرزمینی بدوی و شبانی یاد می کنند. همزمانی کشف لاس اوردس با کشف امریکا نکته حائز اهمیتی ست. و تناقض ابدی نبوغ اسپانیایی در این است که : همزمان بهشت و دوزخ را کشف می کند.
این گونه پنداشته می شد که نخستین ساکنان  لاس اوردس در آغاز قرن شانزده در آن جا سکنی گزیده اند. آنان یهودیانی بودند که از ظلم و ستم سلطنت کاتولیک گریخته و در آن سرزمین گمشده پناه گرفته بودند. جمعیت آنان با ورود تعدادی تبهکار که از چنگ عدالت گریخته بودند فزونی یافت. در قرون پس از آن تعداد مسافران این سرزمین،  که حیات انسانی در آن به شکلی باورنکردنی مستقر و مستدام بود ، اندک شمار بود.
اگر بخواهیم شیوه های متنوع و نبوغ آمیزی را بر شمریم که طبیعت از طریق آن به رگ های ساکنان لاس اوردس خون تازه می دمد و به تبع آن از زوال کامل تبارشان جلوگیری می کند، این مقدمه به درازا می کشد. فکر می کنم فیلم برخی شان را نشان می دهد.
از سوی دیگر اکنون مجال مناسبی برای ارائه فهرستی از منابع و مآخذ ادبی و علمی درمورد لاس اوردس نیست. منابع اسپانیایی و فرانسوی در هر دو زمینه اشارات مکرری داشته اند. با این حال باید از ارزشمندترین سند در این باره نامی ببریم ؛ کتابی که در سال 1927 توسط محقق فرانسوی موریس لوژندره نوشته شده است. او در طی بیست سال متمادی از این منطقه دیدن نموده و پژوهشی را پرورده که به خاطر ژرف نگری و نکته بینی علمی خود قابل تحسین است.
پروفسور لوژندره می گوید لاس اوردس به هیچ سرزمین عالم شباهت ندارد و این نکته از قبل دو خصیصه آن جا نشات می گیرد: رنج و درد.
بی تردید جاهای بسیاری در دنیا وجود دارد که در آن انسان ها در شرایط رنج آور و  پرمخاطره ای زیست می کنند: روستاهای رشته کوه های اطلس در مراکش ، دهکده های چین و حصیرآبادهای هندیان و الخ. اما بطور کلی اگر شرایط زیست فرد،ناممکن ، یعنی  همواره ناممکن شود ،به جستجوی گذران زندگی در محیطی مهربان تر برمی آید. اما این اتفاق در لاس اوردس نیافتاده است. ساکنان شاید مهاجرت کنند اما آن هم برای این است  که در اولین فرصت باز گردند. دلبسته و چسبیده به سرزمین خود می میرند ، و اگر آن ها را از سرزمین شان جدا کنید از اشتیاق بازگشت به آن جا می میرند. چند اوردانو پیدا کردیم که فرانسوی حرف می زدند. به عنوان کارگر روزمزد در فرانسه کار کرده بودند و به محض آن که پول کافی نصیب شان شده بود برگشته بودند. یکی را هم پیدا کردیم که زمانی در آمریکا بوده است. کلا آدم هایی که در رنج مدام اند یا همه با هم مهاجرت می کنند یا تعداشان اندک اندک تحلیل می رود تا آن که در نهایت بالکل ناپدید می شوند. در لاس اوردس دقیقا عکس این اتفاق می افتد. به جای کم شدن ،  تعداد ساکنان آن جا سال به سال افزایش می یابد تا جایی که امروز جمعیت آن جا از حد گذشته است. چطور می شود این ناهمسانی را تشریح کرد؟
آن چه لاس اوردس را به نمونه منحصر به فردی از جامعه بشری بدل ساخته خود رنج نیست بلکه ماندگاری رنج است ، درد نیست دوام درد است.
 در افسانه هایی که حول و حوش لاس اوردس ساخته شده نوعی اعتقاد به توحش آن جا دیده می شود. هیچ چیز نمی تواند از خود واقعیت ، متناقض تر باشد. این مردمان کمترین شباهتی به قبایل وحشی ندارند. در نظر اکثر قبایل ، زندگی شکلی مینوی ( بهشتی ) دارد. بشر دست خود را تنها به دریافت  برکتی که طبیعت مرحمت می کند دراز می کند. هیچ ستیز معنوی میان توحش و واقعیت وجود ندارد؛ تمدن بدوی هم به همین منوال، فرهنگی بدوی دارد.اما در لاس اوردس یک تمدن بدوی در پیوند با فرهنگ امروز است.در آن جا  افراد در اصول مذهبی و اخلاقی با یکدیگر شریک اند. با زبانی مشترک با یکدگر سخن می گویند. و همان نیازهای مشابهی را دارند که ما داریم ، فقط روش های برآوردن شان در برخی زمینه ها تقریبا روش های عصر نوسنگی است. من هیچ جامعه انسانی دیگری را کم ابزارتر از لاس اوردس سراغ ندارم. هرچند آن ها نیز همچون ما با پیچیدگی مخوف مکانیسم عصر ما آشنایند ،  اما اسباب و آلاتی که در کارهایشان به کار می برند نایاب و ابتدایی ست. در لاس اوردس علیا هیچ خیش و حیوانی برای شخم زدن و حمل و نقل وجود ندارد. نه سلاح گرمی هست ، نه  سلاح فولادی. به ندرت حیوان اهلی پیدا می شود ، برای نمونه ، آن ها نه سگ دارند نه گربه . در فیلم می توان دید که چه نوع جانورانی در آنجا زندگی می کنند. هیچ جور وسیله نقلیه چرخ داری هم وجود ندارد. آن جا نه لیوانی هست نه بطری ای نه چنگالی. و این سیاهه را تا ابد می توان ادامه داد.
حالا بهت و حیرت من را، در لحظه ای که در یکی از ده ها – مشخصا بهترین شان – یک ماشین چرخ خیاطی کشف کردم ، مجسم کنید. اندک ابزارآلاتی را هم که می توان در آن جا دید از منطقه کاستیل  یا اکسترامادورا،  توسط اوردانوهایی که به قصد گدایی به آن مناطق رفته بوده اند ، به آن جا آورده شده است. چیزی در خود لاس اوردس ساخته نمی شود. هیچ صنعت دست ساختی هم در آن جا نیست. روزی اوردانویی به من گفت که پیشترها نانوا بوده ولی چون در آن جا آردی برای پخت نان وجود ندارد مدت های مدید است  که حرفه خود را تمرین نکرده است. و همین دلیل عمده فقدان و هرگونه دست ساخته ای ست : کمبود مواد خام ناشی از فقر، که وارداتشان را ناممکن ساخته است ، از این رو خاک لاس اوردس چیزی مگر سیستوس و علف هرز نمی روید. و لباس هایی که به دست اوردانوها دوخته می شود چه ؟ جامه هاشان مثل مال ماست: ژاکت و شلوار برای مردان ، و بلوز و دامن برای زنان . اما این لباس ها هم آنقدر وصله و رفو شده که دیگر چیزی از اصل شان باقی نمانده است. یک لباس را شمردم هفتاد و دو تکه پارچه بود. از دیگر جنبه های باورنکردنی این منطقه این است که لاس اوردس فولکلور ندارد.در تمام مدتی که آنجا بودیم حتی یک آواز هم نشنیدیم. آدم ها در سکوت مطلق کار می کنند ، بی آن که آوازی از سختی کار مشقت بارشان کم کند. سکوت لاس اوردس در تمام دنیا منحصر به فرد است. در واقع سکوتش سکوت  مرگ نیست ، سکوت زندگی ست. شاید سکوتش شاعرانه تر از سکوت مرگ نباشد اما هولناک تر از آن است.وانگهی هیچ نقشی را بردیوارها و صخره های لاس اوردس ندیدیم. با این حال در ورودی لاس اوردس در لاس بائوتکاس یکی از جالب ترین نمونه های هنر غارنشینی را می توان یافت. می توان گفت که هزاران سال پیش این منطقه کانون فرهنگ بشری بوده است ، در حالی که امروز آدم هایی که در چنین مکان هایی ساکن اند دیگر از اکسپرسیون هنری چیزی نمی دانند. اوردانوها عمیقا مطیع و تسلیم طبیعت اند. اگر حرفی می زنند برای ان است که از بدقبالی و بردگی شان در این سرزمین بی رحم بنالند. آیین هاشان بسیار ساده است. کار طاقت فرسای روزانه جایی برای تعامل اجتماعی بی غرض نمی گذارد. اوقات فراغت و تفریحات دلپسندی وجود ندارد.حسب اندازه کوچک خانه هاشان تمامی اعضای خانواده باید در یک اتاق زندگی کنند. چنین حشر و نشری بی شک بر زنا که وقوع آن در منطقه لاس اوردس گزارش شده
چندان سخت نمی گیرد. این شاید تنها ننگ اخلاقی ست که می توان آنان را بدان متهم ساخت، لیکن آن طور که سنت توماس می فرماید : " شرط تقوا و پاکدامنی ، برخورداری از حداقل تمکن مادی است " . و لاس اوردس کاملا فاقد این شرط لازم است. راه حل های بسیاری برای حل این معضل آزارنده اجتماعی پیشنهاد شده که اکنون در این مجال نمی توانیم به شرح آنان بپردازیم . تنها می توان گفت که هیچ یک از راه حل هایی که در عمل به کار گرفته شده اند کارگرنبوده اند . شاید بهترین راه حل همان باشد که یکی از پیرزنان لاس اوردس سر راهمان در مسیری دورافتاده به ما گفت.به محض دیدن ما کوله باری را که بر دوش می کشید وانهاد و به سمت ما آمد و گفت : " مهندس اید؟ آمده اید که فقر ما را چاره کنید؟ خب بدانید که علاج و چاره ای در کار نیست. اگر می خواهید ما را از این جهنم دره نجات دهید به زور ما را از این جا ببرید چون ما به اراده خودمان از این جا نمی رویم " و البته پایان دادن به معضل لاس اوردس در گرو کوچ اجباری ساکنان آن است ، این که آن ها را به مناطق دیگر اسپانیا بفرستید، و روستاهای سحر و افسون شده شان را ویران کنید.
لوژندره با گفتن این جمله بر پیشنهاد این پیرزن صحه می گذارد که : " لاس اوردس زاده انزوای خویش است. چه کسی می داند که اگر آن را با احداث جاده ای به جهان نزدیک تر کنیم شاید  همین به ناپدیدشدن اش منجرنشود"  ولی در حال حاضر بزرگراهی باز شده که ساکنان آن جا از طریق آن به پایین می گریزند.  اما لاس اوردس برای متحیر ساختن جامعه شناسان و متفکران دیگر، هنوز سر جای خود ایستاده است. اگر لاس اوردس نمونه منحصر به فردی از اجتماع بشر است – البته نه صرفا به واسطه وسعت و شمار ساکنانش که به خاطر ویژگی های دیگر آن – با این حال بخش های دیگری از اسپانیا نیز هست که در آن زندگی در چنین شرایطی می گذرد.
اما این ها نمونه های مهجوری هستند که تا امروز توجه دانشمندان را به خود جلب نکرده اند. و از سوی دیگر ، آنان در شرف اضمحلال اند. بیست سال پیش در ساوی آلپ فرانسه دو منطقه از این دست وجود داشت.امروز تنها یکی باقی مانده،که آن هم شاید به زودی از بین برود. درست مثل روستاهای لاس اوردس ، این روستا نیز در حواشی تعامل انسانی جای دارد و شش ماه سال به خاطر برف ، ارتباطش با دنیای خارج از خود کاملا قطع می شود.  ساکنین اش فقط یکبار در سال نان می پزند و این در کنار اندکی سبزی و کمی نشاسته قوت اصلی آنان را تشکیل می دهد. تقریبا تمامی ساکنان آن کوتوله اند و مبتلا به بیماری کرتینیسم ( منگلی/م)، و در مواردی که یکی از آنان از هوش معمول برخوردار است  زود آن جا را ترک می کند. این یکی از جنبه هایی ست که این روستا را از لاس اوردس متفاوت می سازد. ما دریافتیم که یکی از چیزهایی که در لاس اوردس کاملا ناشناخته است اوقات فراغت است. بر عکس ، زمستان در روستای ساوی لختی و بی کاری هولناکی را به ساکنان آن جا تحمیل و آن ها را تا شش ماه در زاغه هایشان محبوس می کند.  در چنین شرایطی آمیزش افراد همخون و خویشاوند به یک بیماری بومی بدل می شود.
گویا در چک اسلوواکی و ایتالیا نیز روستاهایی در شرایط مشابه وجود دارد. اما منابعی که در این مورد در اختیار دارم بسیار اندک است و تازه مطلقا هیچ متن علمی درباره آن ها وجود ندارد. من هم آن ها را به چشم خود ندیده ام. نخست ، جستجوهای حرفه ای من و بعد جریان امور در اروپا در طی این چند سال گذشته،  نقشه های من درمورد سفر تحقیقاتی مشترکم با دکترلاکان- روانکاو بیمارستان سن آنی پاریس- به مراکز تمدن های معکوسی که هنوز در اروپا وجود دارند ، را نقش بر آب کرد. ولی هنوز امید این که روزی آن را از سر بگیرم از دست نداده ام.مایلم این مقدمه را با یادی از دوستانی که فداکارانه در ساخت این فیلم یاریم دادند به پایان برم. کار ما در ان منطقه فلاکت زده تنها با عشق پیش رفت. من که در گذشته کمپانی ها و افراد خصوصی مختلفی را پیدا کرده بودم که فرصت ساخت فیلم را برایم ممکن ساختند؛ نمی توانستم برای ساخت این فیلم پول کافی جمع کنم. بر خلاف امریکا ، در اروپا تقریبا هیچ حامی یا مشوق فرهنگی که تهیه فیلم های آموزشی را برعهده گیرد ، وجود ندارد. یک کارگر فروتن اسپانیایی به نام رامون آسین تمامی منابع مالی خود را در اختیار من گذاشت تا این فیلم را بسازم. مجموع کل پول ما هزار دلار بود. و این تنها سرمایه فیلم بود. از آن جا که پول اندکی در اختیارمان بود باید اجرای تکنیک فیلم را با بودجه فیلم هماهنگ می کردیم. دو دوربین قدیمی داشتیم که از یک دوست فیلمساز آماتورمان در پاریس قرض گرفته بودیم : یک دوربین هندلی قدیمی اکلیر و یک آیموی عتیقه متعلق به دوره ای که هیچ طبلکی هم که عدسی به آن وصل شود، نداشتند. این دوربین دومی یک عیب داشت. تا فیلمبرداری شروع می شد چنان از جایش می پرید که هنوز هم  در بعضی نماها این قضیه مشهود است. فیلم خام هم برای خودش مشکلی بود ، چون ما مقدارمشخصی فیلم داشتیم . بعد از سه روز مطالعه منطقه تصمیم گرفتیم فقط صحنه هایی را بر اساس خلاصه فیلم مکتوب مان فیلمبرداری کنیم. عموما در ساخت فیلم مستند فیلمساز نه تنها صحنه هایی را که در سناریوی از پیش طراحی شده خود آمده فیلمبرداری می کند بلکه از اتفاقاتی هم که سر صحنه شکل می گیرند و یحتمل بعدها در تدوین نهایی فیلم به کارمی آیند نیز فیلم برداری می کند. من اما قادر به انجام هیچ یک از این کارها نبودم. فیلمنامه را به چند قسمت تقسیم کردم- برای مثال تغذیه ، سواد ، کسب و کار ، تدفین و غیره ، و هر روز همین سکانس ها را کامل می کردم. حسب فقدان تجهیزات سالم  و یک گروه کامل سینمایی ، کار سخت دشوار بود. در تمام طول یک ماه و نیمی که آنجا بودیم ساعت چهار صبح از خواب پا می شدیم و تازه حوالی ظهر به لوکیشن از پیش تعیین شده مان می رسیدیم. تا ساعت سه بعد از ظهر کار می کردیم و دوباره باید به اقامتگاه مان در لاس باتوئه کاس  باز می گشتیم. فقط یک وعده غذا درست می کردیم و همین باعث می شد وقتی از کار برمی گشتیم مثل شیرغذایمان را ببلعیم. کار سخت جسمانی و میل بیمارگونه به خوردن در سرزمینی که کسی غذای درست نمی خورد در انجام این رفتارهامان سهم بسیار داشت. چند روز اول سعی می کردیم ناهارمان را همانجا که داشتیم کار می کردیم بخوریم ولی مردم می آمدند غذا خوردن مان را ببینند. حریصانه نگاهمان می کردند و بچه ها برای برداشتن خرده های سالامی و نانی که از غذایمان می ریخت سرو دست می شکستند. برای همین تصمیم گرفتیم دیگر سرکار غذا نخوریم.
برای تمام صحنه هایی که در فیلم می بینید باید پول می دادیم. بودجه مان هم که کم بود ولی خوشبختانه با درخواست اندکی که آن اهالی بیچاره می کرند جور در می آمد.اهالی روستای مانتیناندران یکی از مفلوک ترین روستاهای منطقه در ازای دو گوسفندی که کشته بودیم و کباب کرده بودیم و بیست قرص نان – که کل روستا جمیعا سر سفره غذایی که زیر نظر کدخدا و احتمالا گشنه ترین ادم جماعت پهن بود  آن را خوردند- حسابی به ما خدمت کردند.
 روزی به پسربچه چوپانی برخوردیم که چندتایی گوسفند را به چرا می برد ، از او پرسیدیم  دلش می خواهد از جلوی دوربین ما رد شود یا نه. پسرک ، هراسان به ما نگاه کرد  ، دست کردم توی جیبم و یک پستا به او دادم سکه ای نقره ای معادل یک  سکه ده سنتی. چوپان مردد آن را ورانداز کرد . در همان دستم چندتایی سکه مسی هم داشتم و پسر طمع ورزانه به آنها هم نگاه کرد. امتحانی سکه ای معادل یک پنی به او دادم. چوپان آن را از دستم قاپید و گذاشت از او و گوسفندانش فیلمبرداری کنیم. فکر می کنم تنها درسی که می شود از این تجربه گرفت آن است که هرچند داشتن بودجه کافی یکی از مهم ترین شروط ساخت یک فیلم است اما اگر آدم عاشق کارش باشد هم می شود همان فیلم را ساخت.
به واسطه تلون مزاج غریب انگیزاسیون مدرنی که سانسور فیلم نام دارد ، چند فراز از فیلم  ، مخصوصا از حلقه اول آن در فرانسه ممنوع اعلام شد و نتیجه کار فیلمی ست که شاهد آن خواهید بود. دو اشتباه در این حلقه اول هست که مایلم در این فرصت آن را تصحیح کنم. این تصحیح در نسخه جدیدی که در چند کشور اروپایی به نمایش درآمده ، اعمال شده ، اما نسخه تصحیح نشده فیلم به اشتباه به امریکا ارسال شده است. جدای چند مورد جزئی در صدای فیلم ، این دو اشتباه بدین قرارند: نوشته اول فیلم می گوید که فیلم در دوره جمهوری اول اسپنیا ساخته شده که باید" جمهوری دوم اسپانیا " خوانده شود. دومین اشتباه هم در عنوان فیلم است : در اروپا فیلم به نام " سرزمین بی نان " شناخته می شود و نه با عنوانی که شما شاهد آن خواهید بود : " سرزمین ناموعود "

منبع:

“ Land Without Bread ” by Luis Bunuel, published In “ An Unspeakable Betrayal “ edited by Garret White, pp217- 225, University of California Press. 


*.This is  a Persian translated version of  “ Land Without Bread ” by Luis Bunuel, published In “ An Unspeakable Betrayal “ edited by Garret White, pp217- 225, University of California Press. 
The Persian translation done by “ Mohammadreza Farzad “ under new title of 

“ unpromised land”.                                                             

 

نام این نوشته از مترجم است.

[e-mail]