مقدمه ای بر معناشناسی زبان شناختی

گروه کتاب و رسانه

لاینز ، جان ( 1383 ) ، مقدمه ای بر معناشناسی زبان شناختی ، ترجمه ی حسین واله ، تهران ، انتشارات گام نو ، 487 صفحه
ازظهور معناشناسی به مثابه ی یک علم کمتر از نیم قرن می گذرد . این پدیده جزیی از روند گسترده ی موسوم به چرخش زبانی یا نقطه ی عطف زبانی در معرفت نظری در مغرب زمین است . از نیمه ی دوم قرن بیستم ، توجه به زبان رفته رفته به کانون تاملات نظری تبدیل گردید . هم در سنت فلسفه ی قاره ای و هم در سنت فلسفه ی تحلیلی و اخیرا در فضای فلسفه ی آمریکایی ، و البته در هر کدام به اسلوبی خاص ، این توجه نمایان است . روندی که بعدها تحول عظیم زبانی نام گرفت دامنه ی بسیار گسترده ای داشت که تقریبا تمام حوزه های معرفت نظری را به نحوی متاثر کرد . فروکاستن فلسفه از اساس به تحلیل زبان را می توان جلوه ای از تب زبان گرایی در مراحل نخستین ظهور آن برشمرد . با بلوغ بیشتر و تدریجی این گرایش ، زبان شناسی ، نشانه شناسی و معنا شناسی به منزله ی رشته های معرفتی متمایز ظهور کردند . تاکنون اتفاق نظر در باب حدود دقیق هر کدام از این رشته ها و رابطه ی آن ها با یکدیگر میان متخصصان حاصل نشده و پاره ای مسائل آن ها کم و بیش هنوز متداخل اند . اما چارچوب کلی این رشته ها ، هر کدام به مثابه ی یک علم نو ظهور ، تقریبا مشخص شده است .
در چند حوزه ی معرفتی ، معناشناسی داریم . از جمله ، در فلسفه ، منطق ، زبان شناسی ، روان شناسی و ادبیات از معنا شناسی سخن می رود . این که اصطلاح "معنا شناسی" در همه ی این حوزه ها به اشتراک معنوی به کار می رود یا خیر ، هنوز محل مناقشه است . اما دست کم می توان با اطمینان گفت که وجوه اشتراک قابل توجهی میان همه ی این کاربرد ها در کنار تفاوت های ظریف آن ها دیده می شود . در کتاب حاضر این وجوه اشتراک و افتراق به تفصیل شرح شده است . بدین ترتیب ، در حالی که می توان از معنا شناسی زبان شناختی به منزله ی یک علم ذیل زبان شناسی ، و از معنا شناسی روان شناختی به منزله ی شاخه ای از روان شناسی ، و از معنا شناسی فلسفی به عنوان بخشی از فلسفه ، و از معنا شناسی در منطق به مثابه ی بخشی از منطق در یک رویکرد و بخشی از فلسفه ی منطق در رویکردی دیگر ، سخن گفت ، هنوز ادعای وجود یک علم معنا شناسی فراگیر که شامل تمام این قلمروهای معرفتی باشد ، دشوار است . کتاب حاضر ، چنانکه از عنوان کامل آن پیداست به معنا شناسی زبان شناختی می پردازد .
جان لاینز زبان شناس نامی معاصر و استاد دانشگاه کمبریج جز این کتاب ، آثار گرانقدر دیگری در زبان شناسی دارد که البته به زبان انگلیسی اند . کتاب "زبان طبیعی و دستور زبان همگانی" منتشر شده در سال 1991 ، کتاب درسی "زبان ، معنا و زمینه" منتشره به سال 1981 ، کتاب دو جلدی "معنا شناسی" منتشره در سال 1977 ، کتاب "چامسکی" منتشره در سال 1970 و کتاب "معنا شناسی ساختاری" منتشره در سال 1964 از جمله آثار وی هستند .
فهرست مطالب به شرح زیر است :
پیشگفتار مترجم
بخش اول : تبیین موضوع
فصل اول : مبادی فرا زبان شناختی
بخش دوم : معنای لغتنامه ای
فصل دوم : واژه به منزله ی واحد معنادار
فصل سوم : تعریف معنای واژه
فصل چهارم : رویکرد ساختگرایانه
بخش سوم : معنای جمله
فصل پنجم : جمله های معنادار و جمله های بی معنا
فصل ششم : معنای جمله و محتوای گزاره ای
فصل هفتم : تبیین صوری معنای جمله
بخش چهارم : معنای اظهار
فصل هشتم : کنش های گفتاری و بار محتوایی
فصل نهم : متن و گفتمان ؛ زمینه ی متن و پیرا متن
فصل دهم : ذهنی بودن اظهار
واژه نامه
نمایه واژگان کلیدی ، اصطلاحات و اعلام
کتاب شناسی
تلفن ناشر : 77529907

تهیه و تنظیم : مهرداد امامی
Email : [e-mail]