فلسفه کاشتن سبزه ی عید قبل از نوروز چیست ؟

چرا قبل از نوروز سبزه سبز می کنند

یکی از زیباترین و جذاب ترین رسم های نوروز که از روزگاران دور تا کنون در همه خانه ها مرسوم بوده، کاشتن سبزه عید است. گذشتگان، هر سال قبل از نوروز چند نوع سبزه می کاشتند و معتقد بودند این رسم شگون دارد، چون اول سال با سبزی و سرسبزی آغاز می شود.

یک بازیگر و کارگردان تئاتر - با پژوهشی که در زمینه سبز کردن سبزه عید انجام داده، دلیل علمی این را که چرا گذشتگان سبزه سبز می کردند، بررسی کرده و در کتابی با عنوان «نوید بهار» به این موضوع پرداخته است.

این پژوهشگر درباره سبزه سبز کردن، آورده است:در یک کتاب قدیمی خواندم در دوران ساسانیان هنگامی که مردم برای دیدن پادشاه می رفتند و هدیه می گرفتند همه به محوطه باز کاخ می رفتند تا از دروازه ستون گلی که به نماد دوازده ماه سال برپا و روی هر ستون از غلات و حبوبات کاشته شده بود دیدن کنند. این پرسش برای من مطرح شد تا علت این کار را بیابم. به همین دلیل سراغ کتاب های دیگر رفتم، اما دلیل علمی آن را نیافتم. از این رو در کتاب های هواشناسی و آفات در کشاورزی به جست و جو پرداختم. اولین موضوعی را که در این باره راهگشایم شد در کتاب هواشناسی پیدا کردم که در آن نوشته بود، کلیه کاشتنی ها و نشاءها با آب و هوای همان سال نسبت مستقیم دارد. پس دریافتم مردم به این دلیل از ستون ها دیدن می کردند تا متناسب با رشد بهتر هر ستون آن را بکارند.

سبز کردن سبزه عید

شخصا از این موضوع نتیجه گرفتم به دلیل این که همه مردم در پایتخت زندگی نمی کردند و از آنجا که ایران دارای آب و هوای بسیار متنوع و متفاوت است پس هریک از مادران ما در هر شهر و دیار خود یک آزمایشگاه کوچک داشتند و انواع سبزه ها را می کاشتند تا با آب و هوای شهر و منطقه خود می سنجیدن که کدام یک بهتر رشد کرده در نتیجه همان را بکارند. مثلا کسانی که در تبریز زندگی می کردند، چون آن سال جو و لپه بهتر رشد می کرد، آن را می کاشتند یا در بندرعباس ماش و عدس بهتر پرورش می یافت.

برای تایید این مطالب به سراغ فردی که دکتری آفات و کشاورزی دارد رفتم. ایشان بسیار خوب از ما استقبال کردند. در محوطه باز دانشگاه ظرف های کوچکی حدود 30 در 30 وجود داشت که در هر کدام یک نوع گیاه کاشته بودند، بعضی از آن ها را می شناختم. از آقای دکتر سوال کردم این سبزه ها چیست؟ فرمودند:این ها نمونه کشت هایی است که با آب و هوای امسال مشخص می شود تا کدام بهتر رشد کرده و کدام آفت دارد. گفتم ما این را از سه هزار سال پیش داشتیم یعنی مادران مان انواع و اقسام سبزه ها را می کاشتند. هر کدام بهتر سبز می شد آن را در همان سال می کاشتند مثلا امسال کاشت عدس کچل شده پس نکاریم. دکتر لبخندی زد و گفت:عجب به این فکر نکرده بودم. واقعا فرهنگ غنی ای داریم. آن ها در گذشته ی دور متوجه می شدند که مثلا امسال عدس آفت دارد و به قول شما کچل شده و نمی کاشتند و ما در این زمان توصیه می کنیم که عدس آفت دارد و نکارید. اگر هم می کارید این سم ضد آفت را بزنید. بنابراین من تایید پژوهشم را گرفتم.

در سفرهایی که برای تحقیقات رفته بود موضوع جالبی که در شهرهای استان لرستان یافتم این که گاودانه می کاشتند. بعد از پژوهش های زیاد متوجه شدم برای این سبز می کنند تا بدانند امسال خوراک دام دارند یا خیر. در غیر این صورت، گیاه دیگری را بکارند.

فلسفه کاشتن سبزه ی عید قبل از نوروز چیست ؟