کبد چرب؛ علائم، عوارض، پیشگیری و درمان های خانگی

 کبد چرب بیماریی است که در آن میزان چربی کبد در طول زمان افزایش یافته و به آن عضو آسیب رسانده و منجر به آسیب‌های جدی می‌شود.

کبد در قسمت بالای راست بدن واقع شده و بزرگترین عضو داخلی بدن انسان محسوب می‌شود. پاکسازی سموم و پردازش مواد غذایی، اصلی‌ترین فعالیت‌های کبد می‌باشد و خون سیستم گوارشی را قبل از رسیدن به نقاط مختلف بدن فیلتر می‌کند.

علت کبد چرب چیست؟

خوردن غذا‌هایی با کالری بالا کبد را چرب می‌کند. زمانی که کبد فعالیت خود را به خوبی انجام ندهد و چربی‌ها را  تجزیه  نکند، چربی‌های اضافی انباشته می‌شوند. افرادی که چاقی، دیابت یا تری گلسیرید بالا دارند مستعد کبد چرب هستند. معتادان الکلی، کاهش وزن‌های مکرر و سوء تغذیه علل دیگر کبد چرب می‌باشند و حتی در افرادی هم که هیچ کدام از شرایط فوق را نداشته‌اند بیماری کبد چرب به وجود می‌آید. عوامل دیگری که می‌توان ذکر کرد:

• کلسترول بالا
• سندروم متابولیک
• چاقی (زمانی که چاقی های شکمی بیشتر باشد)
• سندروم تخمدان پلی کیستیک
• ایست تنفس در خواب
• دیابت نوع 2
• کم کاری تیروئید
• کم کاری غده هیپوفیز
   

چگونه کبد چرب می شود؟

 زمانی که چربی از قسمت‌های دیگر بدن وارد کبد شده یا چربی‌های اضافی از روده جذب کبد شود، کبد قابلیت تغییر چربی به شکلی که قابل دفع است را از دست داده و چرب می شود. قابل توجه است که خوردن غذاهای چرب به تنهایی عامل اصلی کبد چرب نمی‌باشند.
 

علائم کبد چرب چیست؟

 کبد چرب به تنهایی هیچ نشانه‌ی خاصی ندارد و مردم اغلب هنگام چکاپ‌های پزشکی گوناگون متوجه این  بیماری می‌شوند. بیمارانی که الکلی نیستند، کبد چرب بدون هیچ نشانه‌ایی سال‌ها به بدن آسیب وارد می‌کند. زمانی که بیماری شدت یابد،  نشانه‌هایی هم چون خستگی، کاهش وزن، ناراحتی های شکمی، ضغف و سرگیجه ایجاد می‌شود. برخی از نشانه‌های قابل توجه عبارت اند از:

•  ورم شکمی
• بزرگ شدن رگ‌های خونی زیر سطح پوست
• بزرگ شدن سینه در مردان
• بزرگ شدن طحال
• قرمز شدن کف دست
• زرد شدن پوست و چشم‌ها
   

بیماری های ناشی از کبد چرب

مهمترین عارضه ای که کبد چرب ایجاد می کند بیماری بافت کبد یا سیروز کبدی (cirrhosis) می باشد که در آن کبد در پاسخ به آسیب‌ها ورم می‌کند. زمانی که کبد برای متوقف نمودن ورم اقدام می‌کند، ناحیه‌ای از بافت مخاطی (fibrosis) ایجاد می‌شود و این روند تا زمانی که تورم وجود داشته باشد ادامه دارد. اگر این مراحل متوقف نشوند، cirrhosis منجر به مشکلات زیر می‌شود:

•  آب آوردگی شکم
• ورم رگ‌ها در مری که به پارگی و خونریزی ختم می‌شود.
• سرگیجه، خواب آلودگی، لکنت زبان
•  سرطان کبد
   

راه های تشخیص بیماری کبد چرب
 

هر زمان نشانه‌ها و علائم دائم را احساس کردید حتما به پزشک متخصص هپاتولوژی مراجعه کنید، زیرا همانطور که ذکر شد دراکثر موارد این بیماری برای افراد غیر الکلی بدون هیچ نشانه‌ای رخ می‌دهد و معمولا طی بررسی بیماری‌های دیگر، به وجود این بیماری پی برده می‌شود. برای تشخیص این بیماری تست‌های گوناگونی انجام میشود که شامل:

• آزمایش کامل خون
• آنزیم کبد و تست های عملکرد کبد
• آزمایش های هپاتیت
• آزمایش قند خون
    

سوالاتی که باید بعد از تشخیص کبد چرب از پزشک پرسید: 

علت کبد چرب چیست؟

آیا نیاز به کاهش وزن است؟

آیا باید تحت مراقبت برای کنترل کلسترول و تری گلیسیرید قرار گیرم؟

چه داروهای باید استفاده کنم و یا از مواد غذایی دوری کنم؟

 

جلوگیری از کبد چرب 

برای درمان کبد چرب دارو و یا عمل خاصی وجود ندارد ولی با اقداماتی می‌توان به جلوگیری از این بیماری کمک کرد:

1. کاهش وزن، بدین معنا که وزن حداکثر نیم کیلو در هفته کاهش یابد.
2. کاهش تری گلیسیرید در طول رژیم غذایی یا دارویی
3. رژیم غذایی سالم و متعادل شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم.
4. فعالیت‌های فیزیکی متداوم روزانه
5. چکاپ‌های منظم مراقبت از کبد

 

راه های درمان کبد چرب 

پژوهشگران در حال مطالعه به روی داروهای مختلفی که به کاهش کبد چرب کمک می‌کند، هستند که اولین درمان کاهش وزن به همراه رژیم غذایی سالم و ورزش می باشد. قابل توجه است که کاهش وزن کمک بزرگی به درمان این بیماری می‌کند. به طور ایده آل کاهش حدود ده درصد از وزن بدن مناسب است. همچنین پزشکان مربوطه ممکن است تزریق واکسن‌های هپاتیت نوع آ و ب را به منظور  کمک به حفاظت بدن از ویروس‌ها توصیه کنند. به طور کلی در حال حاضر داروی خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد ولی داروهای زیر موثر می باشد:

 ویتامین E: ویتامین ایی و دیگر ویتامین‌های آنتی اکسیدان به وسیله کاهش آسیب و ورم از کبد حفاظت می‌کند. اما آقایان در مصرف این مکمل باید دقت کنند زیرا خطر مرگ و سرطان پروستات را افزایش می دهد.

 نوشیدن قهوه: مطالعات نشان داده، افرادی که قهوه می‌نوشند، خطر ابتلا به این بیماری در آن‌ها کمتر از دیگران بوده‌ است. 

 

 درمان های خانگی کبد چرب

سرکه سیب: سرکه سیب (طرز تهیه سرکه سیب خانگی) یکی از بهترین درمان‌های خانگی و قاتل کبد چرب محسوب می‌شود. این ماده غذایی به از بین بردن چربی‌های انباشته شده اطراف کبد کمک کرده و باعث کاهش وزن نیز می‌شود. 

لیمو: لیمو حاوی ویتامین ث که یک نوع آنتی اکسیدان است می‌باشد و در کبد آنزیمی ایجاد کرده و موجب پاک نمودن سموم می‌شود. نحوه مصرف به این گونه است که نصف لیمو را در یک لیوان آب چکانده و 3-2 بار روزانه به مدت چند هفته بنوشید.

چایی سبز: طبق تحقیقات پزشکی، چایی سبز به عملکرد کبد کمک نموده و چربی های ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد. نوشیدن 4-3 فنجان چایی سبز بصورت روزانه به حفاظت از کبد کمک زیادی می‌کند.

زردچوبه:  این ماده غذایی هضم چربی‌هایی که در کبد انباشته می شوند را بهبود می بخشد. یک چهارم قاشق چایی خوری پودر زردچوبه را در دو لیوان آب جوشانده و دو بار در روز بنوشید.همچنین می‌توانید نصف قاشق چای خوری زردچوبه در یک لیوان شیر گرم حل نموده و روزانه  میل نماید.

گیاه شیرین بیان: طبق مجلات پزشکی، ریشه این گیاه در بدن آنزیم‌های تولید کرده و از آسیب به کبد جلوگیری می‌کند. نصف قاشق چایی خوری ریشه شیرین بیان را به یک لیوان آب گرم اضافه نموده و بعد از  چند دقیقه آن را از صافی رد کرده و به همراه عسل روزانه بنوشید.

 

 گروه سلامت وب