دوشنبه, ۱۱ تیر, ۱۴۰۳ / 1 July, 2024
اختلال کم توجهی یا بیش فعالی در کودکان چیست؟
مراقبتها و داروها بیش فعالی در کودکان
بيشتر داروهايی که برای بیشفعالی تجويز میشوند، درکنترل علائم بیماری به کودک کمک میکنند. بعضی از داروهای این بیماری بر مواد شيميايی مغز که اسمشان انتقالدهندههای عصبی است، اثر میگذارند. انتقال دهندههای عصبی به ارسال پيام بين سلولهای عصبی در مغز کمک میکنند. تجويز يک دوز مناسب از دارو میتواند به کودک بيشفعال در داشتن تمرکز بيشتر کمک کند.
داروهای محرک (Stimulants): داروهایی که معمولا برای درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی تجویز می شوند، عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهند. داروهایی که بیش از همه برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرند، محرکها هستند. در صورتی که داروهای محرک به درستی مصرف شوند، در ۸۰ درصد از بیماران علایم را کاهش می دهند. داروهای این گروه شامل متیل فنیدیت، آمفتامین و پمولین هستند. عوارض ناخواسته، اما شایع این داروها شامل بی خوابی، کاهش اشتها، کاهش وزن، سردرد، افزایش فشارخون و تحریک پذیری است.
احتمال بروز اختلالات رشد به دنبال مصرف این داروها مورد بحث است. داروهای محرک را باید با معده خالی مصرف کرد و تجویز آنان در مبتلایان به فشارخون بالا یا اختلالات قلبی عروقی ممنوع است. داروی محرکی که بیش از همه مورد استفاده بیماران اختلال کم توجهی و بیش فعالی قرار می گیرد و در ضمن بیشتر از سایر داروها روی آن مطالعه شده، متیل فنیدیت نام دارد. در مقام دوم آمفتامین ها هستند. متیل فنیدیت شامل اشکال کوتاه، متوسط و طولانی اثر است. پمولین، به دلیل عارضه به اثبات رسیده اختلال عملکرد کبدی آن به عنوان خط اول درمان درنظر گرفته نمی شود. در مصرف کنندگان این دارو مانیتورینگ کبدی باید صورت گیرد.
داروهای محرک را باید با معده خالی مصرف کرد و تجویز آنان در مبتلایان به فشارخون بالا یا اختلالات قلبی عروقی ممنوع است
اشکال کوتاه اثر (با قابلیت رهش سریع)، اولین داروهایی بودند که مورد استفاده قرار گرفتند. شروع اثر آنها در عرض ۳۰ تا۶۰ دقیقه است و اثرشان طی ۲ تا ۶ ساعت پایان می یابد. اوج اثربخشی بالینی این داروها معمولا یک تا دو ساعت پس از مصرف مشاهده می شود. بنابراین در کودکان مدرسهای زمان مصرف دارو در کارایی آنها بسیار موثر است. به دنبال کاهش غلظت پلاسمایی، پس از ۵ تا ۶ ساعت، اثرات دارو از بین می روند. بنابراین ممکن است تجویز چند دوز دارو طی شبانه روز لازم باشد. نکته دیگر آنکه احتمال سوء مصرف در مورد اشکال کوتاه اثر بیشتر است. این مشکلات در مورد اشکال کوتاه اثر، باعث گرایش به تولید اشکال با طول عمر بیشتر شد.
اشکال متوسط الاثر که آهسته رهش نیز نامیده می شوند، شروع اثری ظرف مدت ۶۰ دقیقه دارند و طول اثر آنان ۶ تا ۸ ساعت است. اثر طولانیتر دارو، نیاز تجدید دوز روزانه را کمتر میکند و به دو دوز در روز می رساند. اشکال متوسط الاثر را نمیتوان جوید یا خرد کرد. بنابراین احتمال سوء مصرف آنان کم است. هرچند که مطالعات نشان داده اند اشکال متوسط الاثر در مقایسه با اشکال سریع الاثر اثربخشی کمتری دارند.
طی پیشرفتهای بعدی صنعت داروسازی اشکال با قابلیت رهش کنترل شده یا اشکال طولانی اثر وارد بازار شدند. این اشکال دارویی شروع اثر سریعی دارند و طول مدت اثر آنها تا ۱۲ ساعت است. رضایت بیماران از مصرف اشکال یکبار در روز بیشتر گزارش شده است. اشکال ترکیبی نظیر متیل فنیدیت متادات (شامل ۳۰ درصد شکل سریع الاثر و ۷۰ درصد آهسته رهش)، ریتالین LA و فوکالین XR نیز در مراحل بعدی به بازار عرضه شدند. اشکال با قابلیت رهش اسموتیک (آزادسازی جداره خارجی در عرض یک ساعت و آزادسازی بقیه بخش ها طی ۵ تا ۹ ساعت) و نیز برچسب پوستی این ترکیبات نیز در بازار دارویی جهان موجود هستند.
با تمام این تفاسیر، یک سوم افراد مبتلا به اختلال کم توجهی و بیش فعالی به داروهای محرک پاسخ درمانی مطلوب نمیدهند یا نمیتوانند این داروها را تحمل کنند. در صورت بروز چنین وضعیتی، ابتدا داروی محرک دیگری باید قبل از تغییر گروه دارویی جایگزین شود.
داروهای غیرمحرک (Non-Stimulant):اولین داروی غیرمحرک که از سوی اداره نظارت بر غذا و داروی آمریکا برای درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی مورد تایید قرار گرفت، آتوموکستین بود. این دارو یک مهارکننده بازجذب نوراپی نفرینی است. آتوموکستین نیز مانند داروهای محرک نباید در مبتلایان به فشارخون بالا یا سایر مشکلات قلبی عروقی تجویز شود. با تجویز روزانه یک یا دو قرص، آتوموکستین در درمان کوتاه و درازمدت بیماران موثر است. در مقایسه با اشکال مختلف متیل فنیدیت، آتوموکستین داروی ضعیف تری نیست و در مقایسه، با شکل سریع الاثر این دارو برابر است. عوارض شایع گزارش شده به دنبال مصرف این دارو عبارت اند از دیس پپسی، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، دردشکم و سردرد. لازم به ذکر است که آتوموکستین تنها داروی مورد تایید FDA در این زمینه محسوب میشود که هشدار در زمینه بروز افکار و رفتارهای مرتبط با خودکشی در برگه اطلاعات دارویی آن ذکر شده است.
سایر گروه های دارویی:
سایر گروههای دارویی که برای درمان این اختلال تجویز میشوند، عبارتاند از داروهای ضد افسردگی، هرچند هنوز برای درمان اختلال کم توجهی و بیش فعالی مورد تایید FDA قرار نگرفته اند، ولی اثرات آنها در بازجذب نوراپی نفرین و دوپامین کاربردشان را در درمان این بیماری توجیه میکند. داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای نظیر دزیپرامین، ایمی پرامین و نورتریپتیلین برای درمان اختلال کمتوجهی و بیشفعالی تجویز میشوند.
کلونیدین و گوانفاسین دو داروی کاهنده فشار خون هستند که در کودکان خردسال مبتلا مورد استفاده قرار میگیرند. کلونیدین برای درمان این بیماری مورد تایید FDA نیست، ولی گوانفاسین به شکل آهسته رهش و یکبار در روز آن، در سپتامبر ۲۰۰۹ میلادی مورد تایید قرار گرفت. کاربرد اسیدهای چرب امگا ۳ در بهبود علایم این بیماری هنوز مورد بحث است.
رفتار درمانی در کنار دارو درمانی برای درمان بیش فعالی
سعید جلیلی انتخابات ریاست جمهوری انتخابات مسعود پزشکیان انتخابات ریاست جمهوری 1403 ایران پزشکیان جلیلی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ انتخابات 1403 ریاست جمهوری
هواشناسی قتل تهران شهرداری تهران آموزش و پرورش خانواده سازمان هواشناسی پلیس سلامت محیط زیست سیل آلودگی هوا
قیمت دلار قیمت طلا قیمت خودرو دولت سیزدهم دلار بازار خودرو خودرو قیمت سکه حقوق بازنشستگان بورس بازار سرمایه بانک مرکزی
علیرضا قربانی تلویزیون سینمای ایران سینما تخت جمشید کنسرت رسانه ملی دفاع مقدس کتاب موسیقی شهید سریال
دانش بنیان گوگل ماهواره دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی وزیر علوم باتری
رژیم صهیونیستی اسرائیل فرانسه غزه ترکیه فلسطین آمریکا جو بایدن روسیه دونالد ترامپ جنگ غزه چین
فوتبال استقلال پرسپولیس یورو 2024 لیگ برتر باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس علیرضا بیرانوند بازی نقل و انتقالات آلمان نقل و انتقالات استقلال
هوش مصنوعی نمایشگاه الکامپ الکامپ ربات عیسی زارع پور وزیر ارتباطات موبایل اپل فیبر نوری
سرطان دیابت کاهش وزن طب سنتی گرمازدگی عینک آفتابی آلزایمر ویتامین سکته مغزی قند خون