مسجد جمکران زمردی در دل کویر

مسجد جمکران قم

مسجد جمکران یکی از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی و مقدس برای مسلمانان شیعه می‌باشد که در ۶ کیلومتری شهر قم واقع شده است. مسجدی که خشت خشت فیروزه‌ای آن، یادآور بزرگواری است که همه چشم به آمدنش دوخته‌اند. این مسجد بیش از یک هزار سال پیش به فرمان آن حضرت (ع) در بیداری (نه درخواب) تأسیس گردید که جلوه‌گاه عنایات و کرامات امام زمان (عج) و میعادگاه منتظران و شیفتگان قائم آل محمد صلی الله علیه و آله است. مسجد جمکران چند دهه پیش، ساختمان کوچک و ساده‌ای داشت؛ اما پس از انقلاب اسلامی ایران نوسازی شده و بر فضای آن افزوده و تاسیسات و بناهای متعددی در پیرامون آن ساخته شد. این مسجد هم‌ اکنون با واحدهای گوناگونی مانند واحد مراسم و تبلیغات، روابط عمومی، کتابخانه، انتشارات و تحقیقات، ثبت کرامات، نذورات و هدایا، اداره می‌شود و سالانه پذیرای حدود پانزده میلیون زائر است.

تاریخچه ساخت مسجد جمکران

مرحوم میرزا حسین نوری درباره‌ تاریخچه‌ تأسیس مسجد جمکران از قول شیخ فاضل حسن بن حسن قمی، نقل کرده است: شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانی می‌گوید: من شب سه شنبه 17 ماه مبارک سال 393 هـ.ق در خانه‌ خود خوابیده بودم که ناگاه جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خواب بیدار کردند و گفتند برخیز و خواسته‌ی امام زمانت (عج) را اجابت کن که تو را می‌خواند. آن‌ها مرا به محلی که اکنون مسجد (جمکران) است آوردند. حضرت مهدی (عج) مرا به نام خواندند و فرمودند: برو به حسن بن مسلم بگو: این جا زمین شریفی است و حق تعالی این زمین را از زمین‌های دیگر برگزیده و شریف کرده است، تو آن را گرفته به زمین خود ملحق کرده‌ای... و آنگاه فرمود: «به مردم بگو به این مکان رغبت کنند و آن را عزیز بدارند».

در ارتباط با مسجد جمكران اشارات مستفیم یا غیر مستقیمی در طول تاریخ دیده می‌شود. همچنین از سنگ نوشته باقی مانده بر می‌آید كه چندین بار تعمیر و بازسازی شده است. از اشارات جالب تاریخی می‌توان به سرگذشت یكی از مردان عهد شاه اسماعیل صفوی و اعتكاف وی در مقام امام زمان در محدوده قم اشاره داشت.

توسعه مسجد جمکران

رونق مسجد جمکران در دوران اخیر مرهون توجه آیت اللّه محمد تقی بافقی است. قبل از ایشان فقط بعضی از اهل علم و افراد مطّلع برای شب زنده‌داری به مسجد جمکران می‌رفتند. بافقی هر شب چهارشنبه به همراه گروهی از طلاب، پیاده به مسجد می‌رفت و نماز مغرب و عشاء را در آن‌جا اقامه می‌کرد و تا اذان صبح در مسجد به عبادت می‌پرداخت و بدین ترتیب، توجه مردم را به این مسجد جلب کرد. پس از تشکیل نخستین هیئت امنای مسجد در ۱۳۴۹ه ش، تحت نظارت سازمان اوقاف، توجه بیشتری به این مسجد شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شورای مدیریت حوزه علمیه قم اعضای هیئت امنا را معرفی کرد و اداره اوقاف نیز نظارت بر امور مسجد را برعهده گرفت. در نیمه شعبان سال ۱۳۹۲ بزرگراهی به نام بلوار پیامبر اعظم به طول ۷ کیلومتر، از حرم حضرت معصومه (س) تا مسجد جمکران افتتاح شد.

منابع: ویکی شیعه - ویکیپدیا