چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا

Irinotecan Hydrochloride | اطلاعات دارویی | اطلاعات عمومی دارو


Irinotecan Hydrochloride
ایرینوتکان
موارد و مقدار مصرف:
موارد و مقدار مصرف
خط اول درمان سرطان متاستاتيك كولوركتال همراه با 5- فلورواوراسيل (5-FU) و لكوورين
رژيم 1:
بزرگسالان: مقدار mg/m2 125 از راه تزريق وريدي طي 90 دقيقه، در روزهاي 1، 8، 15 و 22 مصرف شده و سپس لكوورين به ميزان mg/m2 20 به شكل بولوس و از راه وريدي در روزهاي 1، 8، 15 و 22 و 5- فلورواوراسيل، mg/m2 500 به شكل بولوس و از راه وريدي در روزهاي 1، 8، 15 و 22 تجويز مي‌گردند.
تنظيم دوز: در طي يك دوره درماني، در بيماراني كه تعداد نوتروفيل‌هاي آنها بين mm3/1499-1000 بوده يا چهار تا شش بار افزايش در ميزان دفع مدفوع آنها نسبت به معمول ايجاد شده باشد، دوز ايرينوتكان به mg/m2 100 و 5- فلورواوراسيل، به mg/m2 400 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 20 ادامه مي‌يابد.
در بيماراني كه تعداد نوتروفيل آنها به mm3/999-500 كاهش يافته يا دفعات دفع مدفوع آنها 9-7 بار در روز از ميزان معمول افزايش پيدا كند، مصرف يك دوز حذف شده و بعد از آن دوز ايرينوتكان به mg/m2 100 و 5- فلورواوراسيل به mg/m2 400 كاهش يافته و مصرف لكوورين با دوز mg/m2 20 ادامه مي‌بايد و تا زمان افزايش تعداد نوتروفيل‌ها به mm3 /1000 يا بيشتر و كاهش دفع مدفوع به كمتر از 7 بار در روز، اين دوزها ادامه مي‌يابند.
در بيماراني كه تعداد نوتروفيل در آنها به كمتر از mm3 /500 كاهش يافته يا دفع مدفوع در آنها 10 بار يا بيشتر در روز از ميزان معمول افزايش پيدا كند، يك دوز حذف شده و پس از آن دوز ايرينوتكان به mg/m2 75 و 5- فلورواوراسيل به mg/m2 300 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 20 ادامه پيدا مي‌كند تا زماني كه تعداد نوتروفيل‌ها به mm3 /1000 يا بيشتر افزايش و دفع مدفوع به كمتر از 7 بار در روز كاهش يابد، ادامه مي‌يابد.
در صورت بروز تب نوتروپنيك، يك دوز حذف شده و سپس دوز ايرينوتكان به mg/m2 75 و 5- فلورواوراسيل به mg/m2 300 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 20 ادامه پيدا مي‌كند تا زماني كه تب نوتروپنيك برطرف شود.
در شروع سيكل‌هاي بعدي درمان، براي بيماراني كه تعداد نوتروفيل آنها mm3 /999-500 بوده يا 9-7 بار افزايش دفع مدفوع در روز داشته‌اند، دوز ايرينوتكان به mg/m2 100 و 5- فلورواوراسيل به mg/m2 400 كاهش يافته و مصرف ايرينوتكان با دوز mg/m2 20 تجويز مي‌شود.
در بيماراني كه تعداد نوتروفيل آنها كمتر از mg/m2 500 بوده، تب نوتروپنيك داشته يا 10 بار يا بيشتر افزايش در دفعات دفع روزانه داشته‌اند، دوز ايرينوتكان به mg/m2 100 و 5- فلورواوراسيل به mg/m2 300 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 20 ادامه مي‌يابد.
رژيم 2:
بزرگسالان: مقدار mg/m2 180 از راه تزريق وريدي طي 90 دقيقه، در روزهاي 1، 15 و 29 تجويز شده و سپس لكوورين با دوز mg/m2 200 از راه وريدي طي 2 ساعت در روزهاي 1، 2، 15، 16، 29 و 30 تزريق گرديده، و 5- فلورواوراسيل با دوز mg/m2 400 از راه تزريق وريدي به شكل بولوس در روزهاي 1، 2، 15، 16، 22 و سپس 30 و 5- فلورواوراسيل با دوز mg/m2 600 از طريق انفوزيون وريدي طي 22 ساعت در روزهاي 1، 2، 15، 16، 29 و 30 تزريق مي‌گردند.
تنظيم دوز: در طي سيكل درمان، در مورد بيماراني كه تعداد نوتروفيل‌ آنها mm3/1499-1000 بوده يا 6-4 بار افزايش در دفعات دفع روزانه داشته باشند، لازم است دوز ايرينوتكان به mg/m2 150، دوز بولوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 320 و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 480 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 ادامه پيدا كند.
در بيماراني كه تعداد نوتروفيل آنها mm3 /999-500 بوده يا 9-7 بار يا بيشتر افزايش در دفعات دفع روزانه داشته باشند،‌ يك دوز حذف شده و سپس دوز ايرينوتكان به mg/m2 150، دوز بلوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 320، و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 480 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 ادامه مي‌يابد و تا افزايش تعداد نوتروفيل‌ها به mm3/ 1000 يا بيشتر و كاهش دفعات دفع به كمتر از 7 بار در روز ادامه مي‌يابد.
در بيماراني كه تعداد نوتروفيل‌ها به كمتر از mm3/500 رسيده يا 10 بار بيشتر افزايش در تعداد دفعات دفع روزانه داشته باشند، بايد يك دوز حذف شده و سپس دوز ايرينوتكان به mg/m2 120، دوز بلوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 240 و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 360 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 ادامه پيدا كند و تا افزايش تعداد نوتروفيل‌ها به mm3 /1000 يا بيشتر و كاهش دفعات دفع روزانه به كمتر از 7 بار در روز ادامه مي‌يابد.
در بيماران دچار تب نوتروپنيك، يك دوز حذف شده و سپس دوز ايرينوتكان به mg/m2 120، دوز بلوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 240 و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 360 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 تا زمان رفع تب نوتروپنيك ادامه پيدا مي‌كند.
در شروع سيكل‌هاي بعدي درمان، در مورد بيماراني كه تعداد نوتروفيل mm3 /999-5000 داشته يا افزايش دفع روزانة آنها 9-7 بار يا بيشتر بوده، دوز ايرينوتكان به mg/m2 150، دوز بلوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 320 و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 480 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 ادامه مي‌يابد.
در بيماران داراي تعداد نوتروفيل كمتر از mm3 /500، تب نوتروپينك يا افزايش دفع روزانه 10 بار يا بيشتر دوز ايرينوتكان به mg/m2 120، دوز بلوس 5- فلورواوراسيل به mg/m2 240 و دوز انفوزيون 5- فلورواوراسيل به mg/m2 360 كاهش يافته و لكوورين با دوز mg/m2 200 ادامه پيدا مي‌كند.
موارد منع مصرف و احتياط:
موارد منع مصرف و احتياط
موارد منع مصرف: مصرف دارو در بيماران دچار حساسيت مفرط به دارو ممنوع مي‌باشد.
بايستي مصرف دارو در سالمندان و در كساني كه قبلاً تحت پرتوتاپي در ناحيه لگن يا شكم قرار گرفته‌اند، با احتياط صورت گيرد زيرا خطر سركوب شديد مغز استخوان وجود دارد. به دليل وجود خطرات احتمالي بر جنين، نبايد از اين دارو در دوره بارداري استفاده شود.
عوارض جانبي:
عوارض جانبي
اعصاب مرکزي: سرگيجه، تب، سردرد، بي‌خوابي، درد.
قلبي ـ عروقي: ادم، وازوديلاتاسيون.
دستگاه گوارش: كرامپ و درد شكم، اتساع شكم، بي‌اشتهايي، يبوست، اسهال، سوء‌هاضمه، نفخ، تهوع، استوماتيت، استفراغ.
خون: آنمي، لكوپني، نوتروپني.
متابوليك: دهيدراتاسيون، كاهش وزن.
عضلاني ـ اسكلتي: كمر درد.
تنفسي: تنگي نفس، افزايش سرفه.
پوست: آلوپسي، راش، تعريق.
ساير عوارض: لرز، عفونت، رينيت.
مسموميت و درمان
عوارض جانبي ايجاد شده در مصرف بيش از حد ايرينوتكان مشابه عوارض مشاهده شده در دوزاژ توصيه شده و رژيم درماني است.
هيچ آنتي‌دوت شناخته شده‌اي براي موارد مسموميت با اين دارو وجود ندارد. لازم است اقدامات درماني حمايتي در جهت جلوگيري از دهيدراتاسيون به دنبال اسهال و درمان هر نوع كامپليكاسيون عفوني صورت گيرد.
تداخل دارويي:
تداخل دارويي
در مصرف همزمان ايرينوتكان با ساير داروهاي ضد نئوپلاسم، احتمال افزايش اثرات جانبي همچون سركوب مغز استخوان و اسهال وجود دارد و لازم است بيمار از نزديك پيگيري شود.
مکانيسم اثر:
مکانيسم اثر
عملكرد ضد نئوپلاسم: ايرينوتكان يك مشتق Camptothecin مي‌باشد. تركيبات Camptothecin با آنزيم توپوايزومراز I تداخل نموده و از طريق القاء شكاف‌هاي برگشت‌پذير تك‌شاخه‌ها منجر به ايجاد تغيير زنجيره پيچيده DNA مي‌گردد.
ايرينوتكان و متابوليت فعال آن به كمپلكس توپوايزومراز DNA-I متصل شده و از متصل شدن اين فواصل تك‌شاخه‌اي جلوگيري مي‌كند.
فارماكوكينتيك:
فارماكوكينتيك
جذب: از طريق وريدي تجويز مي‌شود.
پخش: حدود 68-30 درصد اتصال پروتئيني دارد؛ متابوليت فعال آن، SN-38، حدوداً 98 درصد به پروتئين پلاسما متصل مي‌شود.
متابوليسم: در كبد، تحت گنژوگاسيون گلوكورونيده شده و به متابوليت فعال SN-38 تبديل مي‌شود.
دفع: مقدار كمي از دارو و SN-38 از طريق ادرار دفع مي‌شود. نيمه‌ عمر نهايي ايرينوتكان در بيماران 65 سال به بالا، 6 ساعت و در افراد كمتر از 65 سال، 5/5 ساعت مي‌باشد. متوسط نيمه‌ عمر نهايي حذف SN-38 حدود 10 ساعت است.
اشكال دارويي:
اشكال دارويي:
Injection: 20 mg/ml, 5ml , 20 mg/ml, 2ml
Injection, Powder For Reconstitution: 100m, 5ml, 40mg, 2ml
اطلاعات دیگر:
طبقه‌بندي فارماكولوژيك: مهار كننده توپوايزومراز.
طبقه‌بندي درماني: ضد نئوپلاسم.
طبقه‌بندي مصرف در بارداري: رده D
نام‌هاي تجاري: Campto, Irinotecan
ملاحظات اختصاصي
1- دارو را با محلول دكستروز 5% (مايع انتخابي) يا نرمال‌سالين رقيق نموده و به غلظت نهايي mg/ml 8/2-12/0 رسانده شود. انفوزيون محلول آماده شده حداقل طي 90 دقيقه انجام مي‌شود.
2- نبايد ساير داروها را به انفوزيون ايرينوتكان افزود.
3- بيمار بايد از نظر بروز اسهال شديد پيگيري شود.
4- در صورتي كه بعد از تجويز ايرينوتكان اسهال بروز كرده و بيش از 24 ساعت طول بكشد، بايستي با لوپراميد درمان شود. درمان‌هاي بعدي را نيز بايد تا زمان طبيعي شدن عملكرد گوارشي به مدت 24 ساعت بدون استفاده از تركيب ضد اسهال، به تأخير انداخت.
5- قبل از تجويز هر دوز ايرينوتكان لازم است تعداد WBC، هموگلوبين و پلاكت بيمار مانيتور شود.
6- در صورت بروز تب نوتروپنيك يا افت تعداد نوتروفيل‌ها به كمتر از mm3/500 بايد مصرف دارو به طور موقت قطع شود.
7- در صورت كاهش تعداد WBCها به كمتر از mm3/2000 و افت نوتروفيل‌ها به كمتر از mm3/1000، افت هموگلوبين به كمتر از g/dl 8 يا افت پلاكت‌ها به كمتر از mm3/100000 لازم است دوز دارو كاهش پيدا كند. در صورت بروز چنين شرايطي بايد به دستورالعمل كارخانه سازنده رجوع شود.
8- در صورت بروز نوتروپني شديد مي‌توان از فاكتورهاي تحريك كننده كلوني (CSF) استفاده نمود.
نكات قابل توصيه به بيمار
1- بايستي به خانم‌هاي داراي پتانسيل بارداري توصيه نمود كه از باردار شدن پرهيز كنند.
چرا كه اين دارو مي‌تواند منجر به آسيب به جنين شود.
2- لازم است به بيمار در مورد خطر بروز اسهال و زمان و چگونگي درمان آن در صورت بروز، توضيحات لازم داده شود.
3- در صورت بروز استفراغ،‌ تب، شواهد عفونت يا علائم دهيدراتاسيون (غش، سردرد يا گيجي) لازم است بيمار بلافاصله به پزشك اطلاع دهد.
4- به بيمار اطلاع داده شود كه ممكن است آلوپسي بروز كند.
مصرف در سالمندان: بايستي مصرف دارو در سالمندان به ويژه در كساني كه سابقه نارسايي قلبي و هايپوتانسيون دارند با احتياط صورت گيرد.
مصرف در كودكان: اثربخشي و بي‌ضرري دارو در كودكان به اثبات نرسيده است.
مصرف در شيردهي: در طي دوره درمان با ايرينوتكان شيردهي توصيه نمي‌شود.
مصرف در بارداري: اين دارو مي‌تواند براي جنين خطرناك باشد.
اثر بر آزمايشهاي تشخيصي
مصرف ايرينوتكان مي‌تواند منجر به افزايش سطح آلكالن فسفاتاز و AST گردد، ممكن است سطح هموگلوبين و هماتوكريت، WBC و نوتروفيل‌ها را كاهش دهد.