سقط مکرر جنین، چه عللی دارد؟

 افزایش سن زن شانس تشکیل کروموزوم غیرطبیعی را افزایش می‌دهد؛ به‌خصوص در مواردی که حاملگی پوچ اتفاق اقتاده است. شیوع این عارضه در زنان بین یک‌صدم تا یک‌سیصدم است؛ درحقیقت اگر 2 بار سقط در نظر بگیریم، از هر 100 زن یک نفر به این عارضه مبتلاست و اگر 3 بار در نظر بگیریم، از هر 300 زن، یک نفر دچار سقط مکرر می‌شود.
عضو تیم درمان مرکز فوق‌تخصصی ابن‌سینا گفت: سقط مکرر به معنی2 تا 3 بار از دست رفتن خودبه‌خود محصولات بارداری از زمان تشکیل جنین تا قبل از هفته 20 تا 24 بارداری است؛ چراکه از هفته 24 به بعد جنین به مرحله قابل حیات می‌رسد.
دکتر سهیلا انصاری‌پور، عضو تیم درمان مرکز فوق‌تخصصی ابن‌سینا درباره سقط مکرر گفت: یکی از شایع‌ترین عوارض بارداری، سقط است که در 15 درصد موارد، سقط به صورت بالینی اتفاق می‌افتد. به‌طورکلی 70 درصد بارداری‌ها به مرحله حیات نمی‌رسد. تقریباً 50 درصد آن‌ها قبل از اولین تأخیری قاعدگی از بین می‌روند و بیشتر بارداری‌ها در این شرایط تشخیص داده نمی‌شوند. 10 تا 15 درصد این بارداری‌ها نیز به صورت کلینیکی سقط و در 80 درصد موارد هم سقط زیر 10 هفته اتفاق می‌افتد.
او درخصوص علل سقط مکرر تشریح کرد: در مواردی که سقط تنها یک‌بار در طول سن باروری مادر اتفاق افتد، حدود 60 تا 70 درصد موارد علت سقط، کروموزوم غیرطبیعی است. درواقع یکی از شایع‌ترین علت‌های سقط جنین تشکیل کروموزوم غیرطبیعی است. در مواردی هم که بیش از 3 بار سقط اتفاق می‌افتد، شانس دفع محصول غیرطبیعی حدود 56 درصد است. همچنین افزایش سن زن شانس تشکیل کروموزوم غیرطبیعی را افزایش می‌دهد؛ به‌خصوص در مواردی که حاملگی پوچ اتفاق اقتاده است. شیوع این عارضه در زنان بین یک‌صدم تا یک‌سیصدم است؛ درحقیقت اگر 2 بار سقط در نظر بگیریم، از هر 100 زن یک نفر به این عارضه مبتلاست و اگر 3 بار در نظر بگیریم، از هر 300 زن، یک نفر دچار سقط مکرر می‌شود.
افزایش سن مادر از فاکتور‌های خطرساز سقط مکرر
این متخصص زنان و زایمان با بیان این‌که یکی از فاکتور‌های خطر سقط افزایش سن مادر است، اظهار داشت: افزایش سن مادر، هم بر تشکیل تخمک غیرطبیعی و هم بر پذیرش رحم تأثیر دارد. از دیگر فاکتورهای خطر تعداد سقط‌های قبلی است؛ به‌طوری‌که ریسک سقط بعد از 2 بار 24 درصد، بعد از سه بار 30 درصد و بعد از چهار بار سقط بالینی، 40 تا 50 درصد افزایش می‌یابد. البته بعد از چهار بار سقط هم شانس یک بارداری موفق، از شانس سقط مجدد بیشتر است.
چرا سقط مکرر؟!
انصاری‌پور درباره علل سقط مکرر بیان داشت:کاریوتایپ غیرطبیعی والدین یا به زبان ساده، تصویری که از کروموزوم‌های یک فرد تهیه می‌شود، در صورت غیرنرمال‌بودن از عوامل تشخیص است. همچنین از علل دیگر و بارز، وجود یک نوع سندروم اختلال ایمنی است که در 10 تا 12 درصد موارد سبب سقط مکرر می‌شوند. موارد دیگر عواملی هستند که به صورت همراهی در سقط مکرر دخالت داشته، علت اصلی سقط نیستند و در افراد مختلف هم شیوع متفاوتی دارند.
اختلالات ساختاری رحم و آناتومی ‌مشکل‌دار آن از علل سقط مکرر
این فلورشیپ نازایی با بیان این‌که عواملی به صورت همراهی در سقط مکرر دخالت دارند، عنوان داشت: وجود اختلالات ساختاری رحم و آناتومی ‌مشکل‌دار رحم به صورت مادرزادی و اکتسابی که شیوع آن 12 تا 16 درصد است، شامل مواردی از قبیل نارسایی گردن رحم، رحم دیواره‌دار، فیبروم، چسبندگی‌هایی که بر اثر کورتاژ به‌وجود می‌آید، در ایجاد این اختلال مؤثر هستند. همچنین وجود مشکلات غددی شامل دیابت، تیروئید و سندروم تخمدان پلی‌کیستیک 17 تا 20 درصد موجب سقط می‌شوند و عفونت‌ها هم بین 0.5 تا 5 درصد باعث سقط می‌شوند.
حدود یک‌دوم تا یک‌سوم علت سقط بدون توضیح باقی می‌ماند
او ادامه داد: از علل دیگر سقط مکرر، فاکتورهای ایمنی هستند که بین 20 تا 50 درصد سبب سقط می‌شود. در صورت بررسی کامل حدود یک‌دوم تا یک‌سوم علت سقط بدون توضیح باقی می‌ماند. 10 درصد موارد هم به علت‌های متفرقه مانند عوامل محیطی، استرس و... رخ می‌دهد.
انصاری‌پور در خصوص اقداماتی که در مرحله ارزیابی بیمار انجام می‌شود، تشریح کرد: ابتدا از بیمار شرح حال مفصل، معاینه فیزیکی و یک‌سری تست‌های تشخیصی محدود که برای انتخاب نوع درمان لازم است، گرفته می‌شود. در گرفتن شرح حال مواردی از قبیل سن مادر، تعداد سقط‌های قبلی، تعیین سن بارداری‌هایی که سقط در آن مقطع اتفاق افتاده، وضعیت و نظم قاعدگی، شرح حال فامیلی، مشکلات تیروئید، ترشح از سینه، سابقه کورتاژ رحم، عفونت‌های رحم، برخورد با سموم محیطی، نسبت فامیلی بررسی می‌شود.
عضو تیم درمان مرکز فوق‌تخصصی ابن‌سینا افزود: در معاینه باید شکل و اندازه رحم بررسی شود. همچنین لازم است تست‌های بررسی کاریوتایپ والدین، ارزیابی ژنتیک، پاتلوژیک محصولات بارداری، تست‌های غده تیروئید، قند خون افراد، تست‌های مربوط به سندروم تخمدان پلی‌کستیک و بعضی از تست‌های انعقادی مورد توجه قرار گیرد.
نحوه درمان
این متخصص زنان و زایمان با بیان این‌که بنابر تشخیص علت بیماری درمان لازم تجویز می‌شود، خاطر نشان کرد: در مواردی که کاریوتایپ والدین غیرطبیعی است، ممکن است بارداری مجدد و یا تست ژنتیکی پیش از لانه‌گزینی، گامت جایگزین یا لقاح خارج رحمی‌ توصیه شود. در موارد آناتومی ‌غیرطبیعی رحم یا سبتوم رحم، برداشتن قسمت مورد نظر از نظر هیستروسکوپی تجویز می‌شود. همچنین در صورت تشخیص نارسایی گردن رحم، دوختن گردنه رحم و در مورد سندروم تخمدان پلی‌کستیک بیشتر توصیه به اصلاح سبک زندگی و کاهش وزن رژیم غذایی و استفاده از داروی متفورمین صورت می‌گیرد.
عضو هیأت علمی ‌مرکز درمان ابن‌سینا در نهایت گفت: در 50 تا 60 درصد موارد علت مشخصی برای سقط مکرر تشخیص داده نمی‌شود که خوشبختانه در این موارد دیده شده که مادری که 2 یا 3 بار سقط بدون توضیح داشته، در 70 درصد موارد در بارداری‌های بعدی بدون درمان خاص و تنها با درمان حمایتی شامل تجویز مکمل‌ها و پی‌گیری دقیق در دوران بارداری، بدون هیچ مشکلی نوزاد خود را به دنیا می‌آورد.