شهریار؛ شهریار شعر ایران است

جعفر ابراهیمی (شاهد) به تازگی کار ترجمه منظومه «حیدربابا»ی استاد شهریار را در قالب نیمایی به پایان برده است. وی در مقدمه این ترجمه بطور مفصل درباره زندگی و شعر شهریار سخن گفته …

جعفر ابراهیمی (شاهد) به تازگی کار ترجمه منظومه «حیدربابا»ی استاد شهریار را در قالب نیمایی به پایان برده است. وی در مقدمه این ترجمه بطور مفصل درباره زندگی و شعر شهریار سخن گفته است. این مقدمه البته پیشتر در قالب سلسله مقالاتی با عنوان «سیر باغ مینو» در نشریه گلبانگ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به چاپ رسیده است. به بهانه ترجمه «حیدر بابا»، گفت وگویی با جعفر ابراهیمی (شاهد) درباره شعر شهریار انجام دادیم که باحذف پرسش ها در زیر می خوانید:

هر شاعری، شخصیتی خاص در شعرهایش دارد که این شخصیت ضمن خواندن شعرهای آن شاعر به تدریج در ذهن خواننده شکل می گیرد. شهریار از جمله شاعرانی است که در شعرهایش چندین شخصیت دارد. پس باید شعرهای این شاعر را از چند بعد بررسی کرد و درباره شان سخن گفت. براستی شهریار کیست؟

آیا شهریار بهترین غزلسرای معاصر است که غزل فارسی با او تمام می شود؟

آیا مقام شاعری و شهرت او برای سرودن غزل هایی تحت تاثیر حافظ است؟

آیا شهریار شاعری است که در عین حال که غزل هایی به شیوه غزل های حافظ و با استفاده از وزن ها و قافیه های غزلیات شاعر شیراز، می سراید نوعی غزل امروزی بوجود آورده است و با واردکردن بعضی اسم ها و واژه های غیر معمول و نیز آوردن واژه های مدرن و اصطلاحات و تعبیرهای عامیانه تهرانی در غزل هایش و استفاده از طنز رندانه سعدی وار، توانسته است حال و هوای تازه ای به غزل فارسی بدهد؟

آیا شهریار شاعر غزلسرای موفقی است؟

و یا آنکه شهرت او بخاطر سرودن منظومه حیدرباباست، منظومه عاطفی، صمیمی و زیبا به زبان آذری. آیا این منظومه نام شهریار بر سر زبان ها انداخته و او را به شهرتی بزرگ رسانده است؟ که اگر چنین است پس سهم و نقش او در شعر فارسی چیست؟ آیا او را فقط باید بزرگترین شاعر معاصر در زبان آذری دانست؟

آیا شهریار شاعر شعرهایی است که به شیوه افسانه نیما و یا به سبک و سیاق منظومه حیدربابای خود به زبان فارسی سروده است؟ شعرهایی که تازگی ها و نوآوری هایی شگفت انگیز در آن ها نمایان است. شعرهایی چون «دو مرغ بهشتی»، «هندیان دل» و...!

آیا شهریار شاعر شعرهایی است که به سبک شعر نو سروده است؟ شعرهایی چون «ای وای مادرم»، «مومیایی» و... و آیا این چند شعر باعث شده است که شعرهای او مورد قبول خاص و عام قرار بگیرد؟ یا اینکه شهریار شاعر مثنوی های زیبایی است که حکایت های شیرینی دارد و یا شاعر شعرهایی مذهبی، همچون « علی ای همای رحمت»، «علی آن شیرخدا»، «قیام محمد (ص)» و... است؟

حقیقت این است که شهریار شاعری بسیار پرکار بود. می توان گفت که در هر موضوعی و هر سبکی و قالبی، قریحه خود را آزموده است، هر چند که چندان در فکر جمع آوری آنها و چاپ دیوان خود نبوده است. حال باید دید شهریار در کدام یک از این طبع آزمایی ها موفق تر بوده است و در میان انواع گوناگون شعرهایی که سروده است، کدام شعرهایش نام او را بر سر زبان ها انداخته و شهرت او را حتی از مرزها نیز گذرانده است. کدام شعرهایش باعث شده است نام شهریار بر تارک شعر معاصر فارسی بدرخشد و به چه دلیل؟

اینها سؤالاتی است که برای رسیدن به پاسخ آنها نیاز به تحقیق و پژوهش زیادی است که در این مختصر نمی گنجد. پس می گذاریم برای فرصتی دیگر.

جعفر ابراهیمی (شاهد):