تکامل نوزاد در ماه‌های اول زندگی

● ماه اول؛ سلام مامان، سلام بابا
بالاخره آن‌همه انتظار که در نظر همه ۹ ماه بود و برای شما عمری گذشت، به پایان رسید و یک شاخه گل دوست‌داشتنی و با نمک در دامان شما سبز شد.
خب اگر فکر …

ماه اول؛ سلام مامان، سلام بابا

بالاخره آن‌همه انتظار که در نظر همه ۹ ماه بود و برای شما عمری گذشت، به پایان رسید و یک شاخه گل دوست‌داشتنی و با نمک در دامان شما سبز شد.

خب اگر فکر می‌کنید سختی‌ها و شیرینی‌ها و انتظارهای دوران بارداری با تولد این کوچولوی مامانی تمام شده، سخت در اشتباهید؛ تازه اول همه تجربه‌های مادری و پدری است و شما باید برای بهترین استفاده از این تجربه آماده شوید. پس اگر می‌خواهید در آینده‌ای نه چندان دور صاحب فرزند شوید، یا اگر باردارید و یا حتی اگر نوزادتان تازه به دنیا آمده این مطلب را که در هفته‌های آینده هم ادامه خواهد داشت، بخوانید تا هم فرصت‌های ویژه برای لذت بردن از بچه‌دار شدن را از دست ندهید و هم برای مراقبت از فرزندتان کاملا آماده شوید. در مقایسه با سایر دوره‌های رشد کودک، بیشترین تغییرات در ۶ ماه اول زندگی اتفاق می‌افتد. وزن کودک به دو برابر وزن زمان تولدش می‌رسد. از نظر رشد جسمانی سر کودک ۹ سانتی‌متر بزرگ‌تر می‌شود و کودک کم‌کم می‌تواند بنشیند. مهارت‌ دست‌ها به تدریج از یک مشت بسته و حرکات بدون هدف به سمت حرکات دقیق دست پیشرفت می‌کند و فرآیندهای ذهنی کودک نیز رشد می‌کند. همچنین پاسخ‌های بی‌هدف اولیه او به اتفاقات اطرافش، به فعالیت‌های متفکرانه و گریه‌های غیرقابل توجیه‌اش به نشانه‌های قابل‌فهم تبدیل می‌شود. والدین هم در این مرحله به طور شگفت‌انگیزی به بالندگی می‌رسند و از کسانی که معتقدند نمی‌دانیم بچه‌مان چه می‌خواهد به کسانی تبدیل می‌شوند که کوچکترین نشانه‌ها و علامت‌های کودک‌شان را درک می‌کنند.

موجود عجیب دوست‌داشتنی

«ما باید با نوزادمان چه کنیم؟» سوال اصلی پدر و مادرهایی است که تازه صاحب فرزند شده‌اند و همین سوال به ظاهر ساده، آنها را بسیار نگران می‌کند. در ماه اول پاسخ این سوال این است که شما فقط باید به خوبی از نوزادتان مراقبت کنید و دوستش بدارید، این دوست داشتن را هم به او نشان بدهید. ماه اول زندگی، ماه سازگاری والدین با وضعیت جدید و سامان دادن به اوقات زندگی نوزاد است. اگر کوچولویتان به اسباب‌بازی‌هایی که شما با کلی شوق خریدید، واکنشی نشان نداد، خیلی غصه نخورید، نوزادان در این سن پیشرفت زیادی در فعالیت‌هایشان نشان نمی‌دهند. البته احتیاجی هم به پیشرفت فوق‌العاده‌ای ندارند؛ خدا آغوش گرم و مهربان پدر و مادر را حفظ کند.

آغاز اولین حرکات

حالا دیگر وقتش رسیده که نورسیده را در گهواره بگذارید و ببینید چقدر احساس آرامش می‌کند. خب ما هم قبول داریم که باورتان نمی‌شود این کوچولوی دوست‌داشتنی همان جنینی است که تا مدتی قبل در رحم شما بوده است. وقتی از خواب بیدار می‌شود، می‌چرخد و چشم در چشم شما می‌شود و بازوها و پاهایش را کاملا از هم باز می‌کند؛ هنوز ضربه‌های لگد این کوچولوی شیطون به شکم‌تان را که یادتان هست. وقتی نوزاد در خواب یا بیداری است، در حقیقت وضعیت دوران جنینی خود را نشان می‌دهد. در این سن، زمانی‌که نوزاد را به روی شکم بخوابانید، می‌تواند سرش را کمی بلند کند تا نفسش بند نیاید.

موقع بازی کردن با نوزاد به پرش‌های عضلانی او توجه کنید و اگر شما پاها یا دست‌های او را از بدنش دور کنید یا سعی کنید مشتش را باز کنید، او به سرعت به وضع اول بر می‌گردد و خودش را جمع می‌کند. از دیدن این بازی‌هایش تا جایی که می‌توانید لذت ببرید چرا که از ماه آینده دیگر این صحنه‌های جالب تکرار نخواهند شد. وقتی دست و پای نوزاد را جمع می‌کنید، ممکن است صدای ترق و تروق مقابل آرنج و زانوهایش را بشنوید، این صداها به مفاصل طبیعی او مربوط هستند و ناشی از اصطکاک زردپی‌ها با استخوان‌های نرم؛ پس نگران نشوید چون به مرور زمان این صداها از بین خواهند رفت. وقتی نوزاد در آرامش کامل باشد، کاملا هوشیار است و حرکاتش طبق الگوی سازمان یافته‌ای صورت می‌گیرد که شامل دوره‌های متوالی فعالیت و استراحت است. هرچقدر که کودک زمان بیشتری را در بیداری و آرامش بگذراند، حرکات عضلانی او نیز نظم و سازمان بیشتری پیدا می‌کند. به همین دلیل است که به الگوهای رفتاری والدین تأکید می‌کنند، چرا که باعث افزیش هوشیاری فرزند در حالت بیداری می‌شود.

ممکن است موقعی که نوزاد از خواب می‌پرد، دست و پایش بلرزد؛ در این مواقع او را در پتویی بپیچید تا لرزش‌ها و حرکات پرشی عضلانی‌اش را کنترل کنید. حرکات لرزشی نوزاد تا اواخر ماه اول طبیعی هستند.

مریم صابونی