بهترین درمان وسواس در کودکان

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختر 5 ساله ای دارم که انگار وسواسی است و روزی 20 بار لباس عوض می کند و دستهایش را دائم می شود و مدام می پرسد که فلان چیز که بهش دست زده کثیف است یا نه . نگرانم که نکند وسواسی شود؟
دکتر جمشید بیگدلی، روانشناس:
وسواس یعنی هر گونه عمل یا رفتار یا گفتار تکرار شونده غیر ضروری که متقاعد کننده نیست. در سنین متفاوت وسواس جلوه های رفتاری مختلفی دارد. در سنین زیر 5 سال یا همین 5 سال علائمی مثل اینکه بچه خیلی کند است شایع است. مثلا وقتی کودک می خواهد کتابش را باز کند یا گوشه کتاب که تا خورده و می خواهد آن تا خوردگی را صاف کند، خیلی کند عمل می کند و  یک نوع کندی حرکتی در انجام کارهایش مشاهده می شود یا اینکه خیلی دست هایش را می شوید یا خیلی لباس عوض می کندیا لباس عوض نمی کند با ترس از اینکه شاید لباسش ناراحت شود. هنگام رنگ آمیزی خیلی دقت دارد که از خط بیرون نزند و... . این ها همه رفتارهای وسواس در کودکان است. این گونه بچه ها خیلی مواظب هستند که در هر کاری تایید پدر و مادرشان را به دست آورند، همیشه یک نیم نگاهی به والدینشان دارند. والدین برای جلوگیری از وسواس کودکان نباید سخت گیری کنند. مثلا وقتی بچه نقاشی می کند خیلی به او اصرار نکنیم که خط ها منظم باشد، صفحه ها را جا نیندازد، گوشه دفتر تا نخورد و.... همچنین جوری وانمود نکنیم که انگار بچه رفتار عجیب و غریبی دارد، یعنی رفتار وسواسی او را به رویش نیاوریم و مخصوصا از کلمه وسواس استفاده نکنیم. به جای غر زدن حواس بچه را به کار دیگری پرت کنیم تا آن رفتار وسواسی را انجام ندهد. علاوه بر اسن به بچه بیاموزیم که اگر اشتباه بکند اشکالی ندارد. منظور از اشتباه کاری نیست که بار اخلاقی و عاطفی داشته باشد، بلکه کارهایی شبیه به همین رنگ آمیزی یا نامرتب بودن لباس ها و ... . در ضمن نباید کودک را مدام توبیخ کنید. دوست داشتن بدون شرط کودک نیز در دروان وسواس موثر است. بنابراین هرگز نگویید اگر فلان کار را انجام بدهی ما تو را دوست نداریم. بگوید ما این کاررا دوست نداریم، بچه را زیر سوال نبرید و در واقع کار اشتباه را زیر سوال ببرید. کودک باید حس کند پدر و مادر او را دوست دارند حالا ممکن است بعضی از رفتارهای او را دوست نداشته باشند ولی اینها دلیل نمی شود خود او را دوست نداشته باشند. از سوی دیگر اجازه بدهید کودک بازی هایی مانند گل بازی، خمیر بازی، ماسه بازی و شن بازی را انجام بدهد . فروید می گوید انرژی هایی روانی در بعضی از قسمت های بدن ثابت می شوند. وسواس یک جور ثابت شدن در مرحله معقدی است. بچه در این سن به بازی های لمسی نیاز دارد یعنی بازی هایی که تماس مستقیم با دست دارند. یکی دیگر از راهکارها قصه گویی برای این گونه کودکان است . داستان و قصه گویی کمک می کند از وسواس ها ، نگرانی ها و دلهره ها فاصله بگیرند. بازی های دسته جمعی، شب ها بعد از شام و قبل از خواب هم به این گونه کودکان خیلی کمک می کند. یادتان باشد که والدین باید یاد بگیرند از هر گونه رفتار کودکشان وحشت نکنند. بجای اینکه دنبال این باشیم که چرا کودک این رفتار را دارد، دنبال این باشیم که چکار کنیم که کودک از آن رفتار نادرست فاصله بگیرد و اینکار هرچه غیر مستقیم تر باشد موثرتر است. البته وسواس ژنتیکی و ارثی هم می تواند باشد اما مهمتر از آن این است که بچه ها با مشاهده رفتار وسواسی الگو برداری می کنند. معمولا کودکان از والد هم جنس خودشان الگو می گیرند. مثلا اگر دختر بچه ای مادرش وسواس داشته باشد، ما باید اول جلو وسواس مادر را بگیریم تا بچه وسواسی نشود.

اگر شما هم سوال دارید و در مدتی کوتاه به صورت رایگان پاسخش را می خواهید، به این صفحه بروید.