عفونت بندناف نوزاد، مهم ترین علائم

قرمزي و تورم بندناف و پوست اطراف آن، بوي غير عادي از بندناف، تب و وجود ترشحات زرد رنگ از مهم‌ترين علائم عفونت بندناف در نوزادان است.

بندناف نوزاد

جنین در داخل رحم، مواد غذایی و اکسیژن لازم را از طریق جفت که به دیواره داخلی رحم مادر متصل است دریافت می‌کند. جفت از طریق بند ناف به شکم جنین متصل می‌شود و از نظر ساختمانی شامل یک سیاهرگ و دو سرخرگ نافی است و بقایای مجاری ارتباطی بین مثانه و دستگاه گوارش نیز در آن وجود دارد.

 

بند ناف پس از تولد از نزدیک بدن نوزاد قطع می‌شود و با گیره‌ای به انتهای آن بسته می‌شود. رنگ بند ناف در ابتدا زرد است و بتدریج رنگ آن قهوه‌ای و بعد سیاه می‌شود.  در نوزادان اصولاً هفت تا نه روز بعد از تولد، بند ناف مي‌افتد اما ممكن است تا يك ماه نيز به طول انجامد؛ اگر بند ناف تا يك ماه بعد از تولد نيفتاد اين امكان وجود دارد كه نوزاد دچار بيماري‌های نقص ايمني باشد كه البته نیاز به بررسی جهت تشخیص قطعی دارد. لازم به ذکر است عفونت بند ناف يكي از عفونت‌هاي دوران نوزادي است که در ممالک در حال توسعه شایع تراست.

 

علائم عفونت بندناف

قرمزي و تورم بندناف و پوست اطراف آن، بوي غير عادي از بندناف، تب و وجود ترشحات زرد رنگ از مهم‌ترين علائم عفونت بندناف در نوزادان است.

تشخيص و درمان
اگر تشخيص و درمان آن بموقع انجام نشود، ممکن است عفونت وارد خون یا شکم نوزاد ‌شود و علائمی‌همچون بی‌قراری و عدم شیرخوردن و بیحالی، نفخ شدید و جدار شکم را نیز ایجاد نماید. گاهی عفونت از راه خون به استخوان، مفاصل و پرده‌های اطراف مغز ونخاع و... رفته و نوزاد دچار کانون‌های عفونی در سایر دستگاه‌های بدن می‌گردد لذا تشخیص و درمان به موقع اهمیت خاصی دارد.

 

مهمترين عامل بروز عفونت در بند ناف عدم بهداشت و مراقبت صحیح می‌باشد چراکه بند ناف باز است و در صورت تماس با مواد خارجي عفونت به وجود مي‌آيد، از اين رو پيشگيري و بهداشت باید به خوبي رعايت شود و مادران هنگام تعويض پوشك نوزاد دقت داشته باشند تا قسمت بند ناف از پوشك بيرون باشد چرا كه فشار به بند ناف و آزاد نبودن آن موجب تجمع ميكروب‌ها شده و به همين دليل عفونت ايجاد مي‌كند.

 

لباس نوزاد آزاد باشد تا بندناف بافشار به شکم نچسبد همچنين باورهاي غلطي در بعضي از خانواده‌ها مبني بر خمير گرفتن بند ناف و ماليدن بند ناف با بعضي از روغن‌ها وجود دارد كه موجب عفونت در بندناف نوزاد می‌گردد. به دلیل اینکه مرطوب نگهداشتن بند ناف نوزاد، محيط را براي رشد ميكروب‌ها فراهم مي‌سازد لذا خشك گذاشتن بندناف نوزاد را يكي از مهم‌ترین راه‌هاي پيشگيري از عفونت بند ناف می‌دانند. خشک نگهداشتن بند ناف و عدم استفاده ازهر نوع ماده‌ای اعم از الکل، پماد یا بتادین سبب جداشدن سریع‌تر آن می‌شود.

 

در هر حال والدین اگر متوجه تورم و قرمزي در بند ناف شدند، بايد فوراً به پزشك مراجعه نمایند چرا كه اين نوع از عفونت در نوزادان بسيار مهم است و به غير از درمان موضعي و ضدعفوني، نوزاد بايد بستري و تزريق آنتي‌بيوتيك وریدی صورت گيرد تا علايم عفونت بهبود پيدا كند.

آیا استحمام باعث عفونت بند ناف می‌شود؟
استحمام نه تنها باعث عفونت بند ناف نمي‌شود بلكه شست‌وشوي آن با آب و صابون  مخصوص نوزادان از بروز عفونت در اطراف بندناف جلوگيري مي‌كند. البته بايد به اين نكته توجه داشت كه پس از استحمام بايد اطراف بند ناف نوزاد با احتياط خشك شود.
آیا برای تمیز نگهداشتن بند ناف الکل لازم است؟
خیر فقط خشک نگهداشتن آن کافی است و هیچ ماده‌ای روی آن توصیه نمی‌گردد البته گاهی پس از افتادن بند ناف توده‌ای گوشتی، برجسته و قهوه‌ای ایجاد می‌گردد که ممکن است خودش از بین برود و یا نیاز به درمان داشته باشد. این توده‌ها «گرانولوم نافی» خوانده می‌شوند که گاهی برای درمان آن استفاده از الکل سفید و نیترات نقره و یا جراحی نیز توصیه می‌شود.
عوارض دیررس آن چیست؟
فتق نافی به علت ضعف بافت نگهدارنده در ناف دیده می‌شود.
پرفشاری سیاهرگ باب که در صورت وجود انسداد و لخته ورید باب سال‌های بعد علائم آن بروز می‌کند.
چسبندگی در شکم که احتمال انسداد را در آینده افزایش می‌دهد.
چه نوزادانی در معر ض خطر بیشتری هستند؟
 نوزادانی که در منزل یا شرایط غیر بهداشتی متولد شده‌اند.
 نوزادان با وزن کمتر از 2500
 نوزادانی که کاتاتتر یا لوله نافی دارند.
 نوزادان متولد شده با پارگی طول کشیده کیسه آب