شنبه, ۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 25 January, 2025
مجله ویستا

تاثیر اختلالات غذا خوردن در بارداری


اختلالات غذا خوردن در زنان سنین باروری شایع‌تر از میزانی است كه متوجه آن می‌شویم. بی‌اشتهایی عصبی (anorexia nervosa) در جمعیت انگلستان شیوعی تا ۷در هر ۱۰۰۰ نفر دارد و به ویژه در دختران نوجوان و زنان جوان شایع است. پرخوری عصبی (bulimia nervosa) شایع‌تر است (۱%‌-‌۵/‌۰% در زنان سنین باروری) و جمعیت مبتلا كمی مسن‌تر هستند. اختلالات آتیپیك غذا خوردن (اختلال غذا خوردنی كه در جای دیگر تعریف نشده) احتمالا از این هم شایع‌تر هستند، اما دانش ما از شیوع آنها اندك است. افرادی كه در گروه آتیپیك قرار می‌گیرند رفتارهایی غیرطبیعی در غذا خوردن خود دارند ولی با معیارهای تشخیصی بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی مطابقت ندارند. یك مطالعه گذشته‌نگر بااستفاده از پرسشنامه روی ۴۵۴ زن طی ۷-۳ماه پس از زایمان، شیوع برخی انواع اختلالات غذا خوردن را ۵/‌۱۱‌% گزارش كرد. در این مطالعه زنان جوان‌تر بیشتر مبتلا بودند. بارداری می‌تواند اختلالات غذا خوردن را عارضه‌دار كند، چرا كه تغییرات شكل بدن ممكن است بر نگرانی درباره افزایش وزن بیفزاید. زنانی كه سابقه اختلال غذا خوردن دارند باید مكررا در حین بارداری و دوره پس از زایمان پایش شوند و نیز این افراد نیاز به اقدامات حمایتی بیشتری در زمینه شیردهی با شیر مادر دارند.
چگونه اختلالات غذا خوردن بر باروری تأثیر می‌گذارند؟
بیشتر زنان مبتلا به پرخوری عصبی (حتی آنهایی كه شاخص توده بدنی طبیعی دارند) قاعدگی نامنظم دارند و ۵‌% این زنان آمنوره ثانویه را گزارش می‌كنند. بنابراین، زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن ممكن است با شكایت ناباروری به پزشك عمومی خود مراجعه كنند. با این حال، در یك مطالعه كه ۱۷۳ زن مبتلا به پرخوری عصبی را به مدت ۵/‌۱۱ سال پیگیری كرد، مشخص شد ۷۵‌% این افراد باردار شدند كه این نشان می‌دهد كه مشكلات ناباروری در این زنان شایع‌تر نیست. زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی فعال مشكلات بیشتری در زمینه باروری دارند. قاعدگی و باروری طبیعی می‌تواند در ۳۰‌% زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی كه وزن طبیعی خود را به دست می‌آورند به تأخیر بیفتد. زنانی كه دارای قاعدگی‌های نامنظم‌اند یا قاعده نمی‌شوند اغلب تصور می‌كنند كه نمی‌توانند بارور شوند. این امر ممكن است به استفاده ناكافی از روش‌های جلوگیری از بارداری و خطر بارداری برنامه‌ریزی نشده منجر شود.
آیا بارداری بر اختلالات غذا خوردن تأثیر می‌گذارد؟
بارداری ممكن است برای برخی زنان، به ویژه افراد مبتلا به اختلالات غذا خوردن، دورانی پر از تنش و نگرانی باشد. افزایش وزن و تغییر شكل بدن كه در بارداری رخ می‌دهد ممكن است به عود یا بدتر شدن اختلال غذا خوردن منجر شود. در عین حال، اختلال غذا خوردن ممكن است به علت نگرانی مادر درباره آثار سوء آن بر كودك به دنیا نیامده بهتر شود. شواهد سیر متغیری را در زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن یا دارای سابقه قبلی آن كه باردار می‌شوند مطرح می‌كنند. اختلال غذا خوردن ممكن است در حین بارداری بدون تغییر باقی بماند. دو مطالعه آینده‌نگر نشان دادند كه در زنان مبتلا به پرخوری عصبی ممكن است علایم بهتر شوند، در حالی كه احتمال بدتر شدن مجدد بیماری پس از زایمان در زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی بیشتر بود. یك مطالعه مورد‌ـ‌شاهدی آینده‌نگر دیگر نشان داد بارداری ممكن است در زنان دارای سابقه قبلی اختلال غذا خوردن باعث عود بیماری شود، كه احتمال آن در ? ماه اول پس از بارداری بیشتر است. یك مطالعه همگروهی آینده‌نگر جمعیتی جدید روی ۱۲,۲۵۴ زن با سابقه قبلی اختلال غذا خوردن، اختلال غذا خوردن فعال، چاقی یا فاقد اختلال غذا خوردن نشان داد كه زنان مبتلا به اختلال غذا خوردن به طور كلی در طول بارداری بهتر شدند. با این حال، این زنان در مقایسه با دیگر گروه‌های زنان باردار تداوم نگرانی و اضطراب درباره وزن خود را گزارش می‌كردند، بیشتر رژیم می‌گرفتند، بیشتر از ملین ها استفاده می‌كردند، بیشتر ورزش می‌كردند و بیشتر در خود القای استفراغ می‌كردند.
 آیا اختلالات غذا خوردن روی پیامدهای بارداری و جنینی تأثیر می‌گذارند؟
شواهد در این باره محدود و گاهی اوقات متناقض است. بسیاری از مطالعات گذشته‌نگر یا مبتنی بر پرسشنامه هستند كه این امر ممكن است به تورش در انتخاب آزمودنی و تورش در یادآوری منجر شود. دیگر مطالعات در درمانگاه‌های بیمارستانی انجام شده‌اند كه نماینده خوبی از جمعیت‌ جامعه نیستند. به طور كلی این طور به نظر می‌رسد كه حضور یك اختلال غذا خوردن، به ویژه بی‌اشتهایی عصبی فعال، خطرات اندك بیشتری را متوجه مادر و جنین می‌كند. یك مطالعه همگروهی بزرگ اخیر روی زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی، زنان مبتلا با پرخوری عصبی، زنان مبتلا به هردو اختلال و افراد شاهد نشان داد كه در مقایسه با جمعیت عمومی، احتمال سقط در زنان مبتلا به پرخوری عصبی و احتمال داشتن بچه‌های كوچك‌تر در زنان مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی به طور معنی داری بیشتر است. یك مطالعه گذشته‌نگر دیگر زنان دارای سابقه بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی، اختلال آتیپیك غذا خوردن و شاهدها را با هم مقایسه كرد.در این مطالعه مشخص شد كه میزان سقط، تولد نوزادان كوچك برای سن بارداری، نوزادان با وزن كم هنگام تولد، نوزادان دچار میكروسفالی، محدودیت رشد داخل‌رحمی و زایمان زودرس در زنان دارای سابقه اختلال غذا خوردن (به ویژه مادران با شاخص توده بدنی ۲۰) بیشتر است. با این حال، یك مطالعه همگروهی بزرگ اخیر در سوئد مطرح‌كننده آن است كه سابقه قبلی بی‌اشتهایی عصبی ممكن است به خودی خود با پیامدهای نامطلوب هنگام تولد همراه نباشد. مشكلات گزارش شده برای مادران شامل مشكلات روانی، افسردگی پس از زایمان، كم‌خونی، افزایش خطر استفراغ بیش از حد بارداری و مشكلات بیشتر در ترمیم اپیزیوتومی هستند.
آیا اختلالات غذا خوردن بر دوره پس از زایمان و شیردهی با شیر مادر تأثیر می‌گذارد؟
خطر افسردگی پس از زایمان در زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن بیشتر است. یك مطالعه مورد‌ـ‌شاهدی گذشته‌نگر روی ۹۴ زن مبتلا به اختلالات غذا خوردن نشان داد كه یك‌سوم این زنان دچار افسردگی پس از زایمان شدند، در حالی كه این رقم برای جمعیت عمومی ۱۲‌%‌-‌۳% است. یك مطالعه گذشته‌نگر بزرگ با پرسشنامه روی زنان با یك یا چند بارداری نشان داد كه احتمال گزارش كردن افسردگی در حین بارداری و پس از زایمان در زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن بیشتر بود. احتمال وجود یك اختلال زمینه‌ای خلقی (affective) در زنان مبتلا به اختلال غذا خوردن بیشتر است (تا ۴۰%) و باور بر این است كه این امر همراه با اضافه شدن استرس ناشی از بارداری (تغییر تصور از بدن، افزایش وزن، از دست رفتن كنترل) این زنان را نسبت به افسردگی پس از زایمان مستعدتر می‌كند.
مطالعات متعددی نشان داده‌اند كه در زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن خطر بدتر شدن اختلال پس از زایمان بیشتر است، به ویژه در آنهایی كه سابقه بی‌اشتهایی عصبی و تكرر بالای غذا خوردن‌های ناگهانی حجیم در زمان بارداری دارند. به نظر می‌رسد زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن زودتر از جمعیت عمومی شیردهی با شیر مادر را قطع می‌كنند. یك مطالعه گذشته‌نگر با پرسشنامه كه ۴۵۴ زن را ۷-۳ ماه پس از زایمان مورد بررسی نمود نشان داد كه ۵/‌۱۱‌% این افراد خودشان یك اختلال غذا خوردن را گزارش ‌كردند و احتمال شیردهی با شیر مادر طی ۳ ماه پس از زایمان در این زنان به طور معنی داری كمتر بود.
آیا اختلالات بارداری بر رابطه بین مادر و شیرخوار تأثیر می‌گذارند؟
تحقیق روی مادران مبتلا به اختلالات غذا خوردن نشان می‌دهد كه این مادران ممكن است به طور خاص شیرخواران خود را هم در هنگام بازی و هم در زمان های غذا خوردن كنترل كنند. یك مطالعه مقطعی شاهددار روی فرزندان یك‌ساله مادران مبتلا به اختلالات غذا خوردن نشان داد كه این مادران در مقایسه با شاهدها درمورد فرزندان خود خرده گیر‌تر بودند و برخوردهای بیشتری در حین غذا خوردن برای این مادران پیش می‌آمد. فرزندان این افراد در مقایسه با شاهدها به سمت وزن‌گیری كمتر گرایش داشتند و وزن فرزندان با نگرانی مادر درباره شكل بدن خود همبستگی معكوس داشت.
درمان زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن پیش از بارداری چگونه است؟
اختلالات غذا خوردن اغلب توسط پزشك عمومی بیمار تشخیص داده نمی‌شود و پژوهش‌ها مطرح‌كننده آن است كه تنها ۱۰‌% زنان مبتلا به پرخوری عصبی شناسایی می‌شوند و تنها نیمی از این افراد برای درمان ارجاع می‌شوند. جلسات مشاوره پیش از بارداری و اولین ویزیت پیش از زایمان فرصت‌های خوبی برای غربالگری اختلالات غذا خوردن هستند، چرا كه مادران در این زمان‌ها پذیرش بیشتری برای توصیه و كمك دارند. راهكارهای موسسه ملی سلامت و تعالی بالینی غربالگری فرصت‌طلبانه در گروه‌های آسیب‌پذیر را توصیه ‌می‌كند . باید به زنان دچار اختلالات فعال غذا خوردن توصیه كرد كه در صورت امكان تا زمانی كه به طور عمده بهبود پیدا كنند بارداری خود را به تأخیر بیندازند. به ویژه در بی‌اشتهایی عصبی، درمان باید به بیمار ارایه شود و ارجاع زودهنگام به یك مركز خدمات تخصصی اختلالات غذا خوردن ضروری است. باید از زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن كه قصد بارداری دارند درباره داروها، به ویژه ملین‌ها، داروهای سركوب‌كننده اشتها و دیورتیك‌ها كه ممكن است در بارداری خطرناك باشند سوال شود. آموزش زودهنگام درباره تغییرات شكل بدن، ویار و استفراغ بیش از حد بارداری می‌تواند به آماده‌سازی مادر برای بارداری كمك كند.
درمان زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن در هنگام بارداری چگونه است؟
زنان مبتلا به یك اختلال فعال غذا خوردن باید به طور زودهنگام به یك متخصص مامایی كه در زمینه بارداری‌های پرخطر فعالیت می‌كند و به طور ایدآل به یك مركز خدمات تخصصی اختلالات غذا خوردن ارجاع شوند. میزان دسترسی به خدمات تخصصی اختلالات غذا خوردن در سطح انگلستان بسیار متفاوت است و ممكن است ارجاع بیمار به مركز خدمات روانپزشكی محلی در اولین فرصت مناسب‌تر باشد.
ویزیت‌های پیش از زایمان در مطب
پایش پیش از زایمان در حیطه مراقبت های اولیه برای زنان دچار مشكلات خفیف‌تر غذا خوردن و آنهایی كه در مقابل ارجاع مقاومت می‌كنند مناسب‌تر است. شدت اختلال غذا خوردن باید در هر ویزیت بررسی شود . بیماران ممكن است به منظور ارایه حمایت روانی و پایش جسمی نسبت به افراد عادی نیازمند ویزیت‌های بیشتر و طولانی‌تری باشند. ارتباط خوب با ماما و متخصص مامایی، همراه با حساسیت زیاد در مكتوب كردن وجود یك اختلال غذا خوردن در یادداشت‌ها حایز اهمیت هستند. زنان مبتلا نیازمند راهنمایی در زمینه تغذیه خواهند بود. باید بر اهمیت غذا خوردن سالم به منظور فراهم كردن امكان رشد و نمو كودك تأكید كرد. هرچند در حال حاضر تأكید كمی بر پایش وزن در بارداری‌های بدون عارضه صورت می‌گیرد، افزایش وزن ممكن است نگرانی عظیمی برای زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن باشد. باید در همان اوایل بارداری درباره افزایش وزن با مادر بحث كرد. باید به وی گفت كه میانگین افزایش وزن در یك بارداری طبیعی ۱۴‌-۸كیلوگرم است. همچنین توضیح نحوه افزایش اندازه شكم (ارتفاع فوندوس - سمفیز) با رشد جنین و اینكه ارتفاع فوندوس چگونه با سن بارداری همبستگی دارد و ادامه تقویت مثبت همگام با افزایش وزن مادر می‌تواند كمك‌كننده باشد.
درمان زنان مبتلا به اختلالات غذا خوردن پس از بارداری چگونه است؟
موضوعات نگران‌كننده پس از بارداری عبارتند از سلامت روانی مادر، شیردهی با شیر مادر و بدتر شدن اختلال غذا خوردن. ارایه توصیه‌ها و تشویق والدین به ارایه حمایت می‌تواند كمك‌كننده باشد. این مادران نیازمند حمایت بیشتری در زمینه شیردهی با شیر مادر هستند، چرا كه بسیاری از آنها دچار مشكل می‌شوند و احتمال قطع زودتر شیردهی در آنها بیشتر است. عود اختلال را می‌توان با پایش وزن و پرسش درباره رفتار غذا خوردن و خودالقایی استفراغ شناسایی كرد. پرسش كردن درباره داروهایی نظیر ملین‌ها، دیورتیك ها و داروهای سركوب‌كننده اشتها ارزشمند است. برخی مادران ممكن است به منظور تلاش برای كاهش وزن سریع از این داروها استفاده كنند بدون اینكه متوجه خطرات بالقوه‌ای باشند كه شیرخوار در حال تغذیه از شیر مادر را تهدید می‌كنند. در صورت وقوع كاهش وزن سریع (كه نگرانی درباره عود بی‌اشتهایی عصبی را بر می‌انگیزد)، ارجاع اندیكاسیون دارد. پرخوری عصبی و غذا خوردن‌های ناگهانی حجیم را بعضا می‌توان در جامعه و با راهنمایی‌های خودیاری درمان كرد. فلوكستین با دوز بالا (۶۰ میلی‌گرم در روز) اثر اختصاصی علیه پرخوری دارد و در صورت تركیب شدن با درمان خودیاری ممكن است به بیماران كمك كند تا كنترل خود را روی غذا خوردن بازیابند. در صورتی كه مداخلات ساده كمك‌كننده نباشند یا اختلال غذا خوردن شدید یا با دیگر اختلالات روانی همراه باشد، ارجاع اندیكاسیون دارد. اختلالات غذا خوردن مشكلات نسبتا ناشایع اما مهمی در زنان سنین باروری هستند، چرا كه می‌توانند تحت تأثیر بارداری قرار بگیرند و بر مادر و فرزند تأثیرات نامطلوب بگذارند. كادر ۳ خلاصه‌ای از درمان زنان باردار مبتلا به اختلالات غذا خوردن را ارایه می‌كند. عناصر كلیدی درمان عبارتند از: تشخیص اختلال در مراحل اولیه؛ ایجاد ارتباط خوب با مادر و همسر وی؛ برقراری ارتباط واضح و شفاف با پزشك عمومی، ماما و متخصص مامایی؛ و داشتن آستانه پایین برای نظرخواهی از متخصص اختلالات غذا خوردن. این زنان اغلب نیازمند حمایت ادامه‌دار هستند بنابراین تداوم مراقبت‌ها نقش حیاتی دارند.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.