عوارض شكاف لب و كام

آفتاب: شکاف کام و لب تاریخچه دیرینه دارند و از قدیم جهت ترمیم یا حل مشکلات این بیماران تلاش‌های فراوانی انجام گرفته است. تولد نوزادانی با این مشکل معمولاً با احساس نگرانی شدیدی برای والدین آنها همراه است.
درز لب در هفته 5 يا 6 پس از لقاح و درز ناحيه كام در هفته 10 جنيني بسته مي‌شود. اختلال در بسته شدن اين درزها در اين زمان، به شكاف‌هاي لب و كام منجر مي‌شود.
شكاف ها مي توانند بصورت شكاف لب - شكاف كام و يا تواما باشند. شكاف لب مي تواند يك طرفه يا دو طرفه باشد. نفوذالياف عضلاني در نوع يك طرفه يا دو طرفه متفاوت مي باشد. به اين نحو كه در نوع يك طرفه، الياف كمتري به داخل نفوذ مي كند و در نوع دوطرفه حتي از اتصال هاي نسبتا كمتر، الياف بيشتري رد مي شود و به صورت بادبزن پخش مي گردد.

علل ايجاد
عللي كه براي اين ناهنجاري در نظر گرفته مي شوند، شامل علل ارثي و غيرارثي مي باشند. هر چند، تعيين علت دقيق ناهنجاري در بيشتر موارد غير ممكن است .
پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه مجموعه‌اي از عوامل ژنتيكي و محيطي مي‌توانند موثر باشند. از جمله عوامل محيطي مي‌توان به مصرف بعضي داروها درحاملگي، عفونت‌ها، بيماري‌ها و مصرف سيگار و الكل در دوران بارداري و كمبود فوليك‌اسيد اشاره كرد. در حدود 31 درصد از موارد، كودكاني كه با شكاف‌هاي لب و كام متولد مي‌شوند، داراي نواقص مادرزادي ديگري نيز هستند‌، بنابراين بايد كاملا توسط پزشك متخصص اطفال معاينه شوند. شكاف‌هاي لب مي‌توانند از يك شيار كوچك تا يك بريدگي‌ كامل از لب بالا تا سوراخ‌هاي بيني متغير باشند. شكاف‌هاي كام نيز ممكن است تنها در ناحيه كام نرم و زبان كوچك محدود شود و يا به ناحيه كام سخت و سقف دهان ادامه يابد. شكاف‌ها ممكن است در هر دو سمت لب يا كام ديده شود. شكاف‌هاي لب و كام مي‌تواند در زمينه‌هاي مختلفي، ايجاد اختلال و مشكل بكند. اين مشكلات بسته به شدت و نوع شكاف، متفاوت است.
عوارض و مشكلات
مشكلات تغذيه اي : شكاف لب مشكل چنداني در تغذيه نوزادان ايجاد نمي‌كند. اما شكاف‌هايي كه در سقف دهان وجود دارد باعث مي‌شود كه كودك نتواند به خوبي از سينه مادر يا پستانك، شير بمكد. براي مكيدن، نياز است كه در ناحيه دهان،‌‌خلاء ايجاد شود و شكاف‌هاي ناحيه كام امكان ايجاد خلاء را به نوزاد نخواهد داد. كودكان داراي شكاف كام ممكن است هنگام شير خوردن، عق بزنند، شير در گلويشان بيفتد و يا از بيني‌شان بيرون بزند. بعضي پزشكان استفاده از يك صفحه پلاستيكي را توصيه مي‌كنند كه به تغذيه راحت‌تر كودك كمك مي‌كند. اين صفحه پلاستيكي كه به مسدود كننده معروف است هنگام شير خوردن نوزاد در ناحيه سقف دهان او قرار مي‌گيرد و با مسدود كردن شكاف، به راحت‌تر شير خوردن او كمك مي‌كند.
 مشكلات شنوايي و عفونت هاي گوش مياني:تمام كودكان مبتلا به شكاف كام بايد بين 3 تا 6 ماهگي توسط متخصص گوش و حلق و بيني معاينه شوند. اين كودكان ، استعداد زيادي براي ابتلا به بيماري‌هاي گوش مياني دارند. در اين كودكان، ساخت مايع گوش مياني دچار اختلال مي‌شود و به دنبال آن نواقص شنوايي‌،‌ عفونت‌ها، تب و گوش‌درد، شايع است. اين مشكلات قابل درمان‌اند و دائمي نخواهد بود، اما اگر دير به آنها رسيدگي شود ممكن است به كري دائم و يا اختلالات كلامي منجر شود.
 مشكلات تكلم: تنها در گروهي از مبتلايان به شكاف كام ممكن است مشكلات كلامي اتفاق بيفتد. اين كودكان ممكن است ديرتر حرف بزنند و يا تو دماغي صحبت كنند، اما با ترميم شكاف كام اين مشكلات برطرف خواهد شد. گاهي اوقات بهره گرفتن از گفتار درماني نيز لازم است.
 ناهنجاريهاي دنداني و فكي:ناهنجاری‌های دندانی در این بیماران شیوع بالاتری از افراد عادی دارد. شکاف کامل لب به داخل سوراخ بینی گسترش می‌یابد و استخوان آلویول را درگیر می‌‌کند و تعداد دندان‌ها را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. گاهی اوقات نداشتن بعضی از جوانه‌های دندانی و یا داشتن دندان‌های اضافی مشاهده می‌شود. میزان ابتلا به داشتن دندان‌هایی با سایز کوچک در ناحیه شکاف در افراد مبتلا بالاتر است.
 انواع مختلفی از ضایعات تکاملی شکل دندان‌ها از جمله دندان‌های دوقلو، دندان‌هایی با فرم غیر عادی، دندان‌های کوچک و … می‌تواند در افراد مبتلا به شکاف بروز نماید. اختلالات تکاملی در تعداد دندان‌ها به صورت بی‌دندانی، دندان‌های اضافه و تغییر رنگ‌های دندانی می‌تواند قابل رویت باشند.
 -مشكلالات روحي رواني :تولد اين نوزادان پدر و مادر را دچار مشكل روحي احساس گناه ونگراني از وضعيت آينده كودك مي كند.
اين كودكان بدليل بدشكلي ظاهري و گاهي اشكال در گفتار دچارعدم اعتماد بنفس و مشكلالات روحي مي گردند
درمان
در مجموع براي بهبود وضعيت و درمان كودكان مبتلا به شكاف، تيمي پزشكي متشكل از پزشك اطفال، جراح پلاستيك، دندان‌پزشك، گوش و حلق و بيني، گفتار درمان،‌شنوايي سنج و روانشناس فعاليت خواهد كرد.
درمان اصلي شكاف ها جراحي است كه معمولا در سنين 12-18 ماهگي انجام مي گيرد . شكاف لب اغلب به يك عمل جراحي ترميمي نياز دارد به ويژه اگر يك طرفه باشد . در طي اين عمل جراح يك برش دوطرف شكاف ايجاد مي كند كه از لب تا سوراخ بيني امتداد دارد و سپس دو طرف به همديگر بخيه مي شود .
شكاف لب دوطرفه ممكن است به دو جراحي نياز داشته باشد . جراحي شكاف كام به دليل نياز به ساختن يك كام جديد مشكل تر است . ايجاد كام جديد باعث كاهش شانس عفونت هاي گوش مياني ، بهبود در رشد دندان ها و استخوان هاي صورت كودك و پيشرفت تغذيه و توانايي سخن گفتن مي شود . جهت ترميم شكاف كام چندين جراحي انجام ميشود كه وابسته به عمق و بزرگي سوراخ مي باشد .
جراحي ها معمولا شش ماه يكبار انجام مي شود كه جراح كودكان طي ويزيت هاي مكرر زمان انجام جراحي را براي كودك پيش بيني مي كند.