زنان و توجیهاتی كه به نام حقوق زن تمام می شود

اعطای كمك ۲۹۴ هزار دلاری مجامع بین المللی برای انجام طرح مبارزه با خشونت خانگی علیه زنان در ایران را باید چگونه ارزیابی كرد آیا اهدای یكصد هزار دلار كمك بلاعوض بانك جهانی به یك مركز تحقیقی در دانشگاه تهران به منظور ایجاد شبكه ارتباطی زنان در ایران و كشورهای همسایه را نباید با تأمل و دقت بیشتری مد نظر قرار داد

موضوع مربوط به حقوق زنان و آنچه از جانب برخی محافل داخلی و با حمایت مراكزی از مجامع بین المللی مطرح می شود، به همان سادگی نیست كه در مطبوعات یا رسانه های جمعی به آن پرداخته می شود.

نفیسه فیاض بخش در گفت وگو با ایرنا ضمن هشدار نسبت به «ساده انگاری و ضعف برخی سیاست گذاری های داخلی» گفته است: این گونه نگرش ها ما را در موضوع زنان با انفعال مواجه كرده است.تقسیم كردن جامعه به دو گروه «زنان» و «مردان» و پیگیری حقوق زنان _ حتی در مواردی از سوی برخی مردان _ چنان شبهه انگیز می نماید كه به علمی و منطقی بودن اصل برنامه ها تردید راه می یابد.ایران تا به امروز «معاهده رفع تبعیض علیه زنان» نپیوسته است، اما به گفته فیاض بخش سیاست گذاری های برنامه چنان اعمال می شود كه گویی باید گزارشی خوشایند مجامع بین المللی به آنها عرضه كنیم.

بحث خشونت خانگی علیه زنان در ایران و اختصاص كمك ۲۹۴ هزار دلاری برای مبارزه با این خشونت ها در شرایطی مطرح می شود كه «گزارش ملی ایران از وضعیت زنان» به این خشونت ها اشاره كرده است. در بخشی از این گزارش كه فقط متن انگلیسی آن در اختیار خبرنگاران قرار گرفته بود، آمده است: «با توجه به مسائل مذهبی و خصوصیات فرهنگی در ایران، خشونت علیه زنان در خیابان ها، مراكز شغلی و جامعه كمتر مشاهده می شود و برعكس، زنان ایرانی در خانه بیشتر شاهد خشونتند» .این در حالی است كه یكی از زنان ایرانی شركت كننده در پنجمین فوروم اجتماعی جهان كه در «پورتوالگره» (ژانویه گذشته) تشكیل شد، به قاچاق زنان ایرانی به كشورهای همسایه اشاره كرده است. بحث قاچاق زنان ایرانی كه به گزارش شبكه «دویچه وله» (D.W) از مباحث پراستقبال این گردهمایی بوده، بدون اشاره به این نكته كه گردانندگان بسیاری از باندهای قاچاق، خود زنان هستند، تلاش كرده است تا موضوع را به نوعی، تقابل دو جنس زن و مرد نشان دهد. اگر چه باید به موضوع قاچاق زنان در جهان و هدایت آنان به سمت بازارهای فساد با حساسیت بیشتری توجه كرد، اما فساد اخلاقی را نمی توان یك معادله یك سویه دانست، این پدیده در دو سوی خود، دو قربانی دارد؛ زنان و مردان فریب خورده ای كه _ هر یك به فراخور خود- این پازل كثیف را شكل می دهند. توجه ویژه به یك سوی معادله، اگر مغرضانه و با اهداف سوء همراه نباشد، نشانه ای قطعی از یك استقراء ناقص نسبت به پدیده فساد و عوامل آن دارد. به عبارت بهتر، یك بی عدالتی اعتقادی در آن دیده می شود كه مردان را عامل فساد و زنان را قربانی می داند. احتمال موفقیت در نگاه ۵۰ درصدی به یك موضوع، حداكثر همان ۵۰ درصد است.

توجه برخی نهادها و مراجع داخلی حمایت كننده از حقوق زنان به عدالت جنسیتی و التفات پاره ای از مراجع بین المللی _ البته در برخی موارد و برخی مسائل_ به این سازمان ها و نهادهای داخلی، در میان بعضی از نمایندگان مجلس شبهه ناك جلوه كرده است. به گونه ای كه ۲۳ نماینده با تذكر به رئیس جمهوری، از گزارش ملی ایران انتقاد كرده و آن را نامناسب دانسته اند.نفیسه فیاض بخش كه انتقادات او به عملكرد سازمان ها و گروه های حمایت كننده از زنان را خبرگزاری ایرنا با تعبیر «انتقاد یك نماینده از كمك های بین المللی به مشكلات زنان و جوانان» یاد كرده است، گفت: «اجرای برنامه های كاری در اسناد پكن و نیویورك بیش از كلمات مترقی قرآن، دغدغه برخی از این سازمان های داخلی است.»

در حالی كه زهرا شجاعی (رئیس مركز مشاركت زنان) گفته است: «تلاش در جهت تحقق عدالت جنسیتی در جمهوری اسلامی ایران با توجه به اجرای كامل و دقیق قانون برنامه ۵ ساله چهارم مهم ترین وعده ما به زنان است.»فیاض بخش می گوید: «متن های آموزشی حقوق زن و كودك در مدارس ما آنچنان نگارش یافته كه موضوع برتری معاهدات بین المللی را بر قوانین داخلی القاء می كند و بسیار زیركانه و دقیق سعی در تضعیف فرهنگ بومی دارد.» وی بااشاره به این كه چرا دست و دل بازی بانك جهانی و سایر مجامع بین المللی را برای ریشه كن كردن فقر یا پروژه های زیربنایی كشور نمی بینیم، توضیح داد: «ردپای شركت های بزرگ صهیونیستی در پشت برخی از این اسناد و معاهدات زنان به وضوح مشاهده می شود. به عنوان مثال در پیشگفتار یكی از برنامه های آموزشی زنان كه مدتی نیز در كشور ما تدریس می شد، صراحتاً ذكر شده بود كه تهیه این راهنمای آموزشی بدون مساعدت بنیاد «لری كاكس» و «هلن نیوبورن» امكان پذیر نمی شد. در صفحه ۳۲ متن كتاب هم تصریح شده بود كه كلیه ادیان دارای ویژگی های فرهنگی هستند كه در نتیجه آن به زنان ستم وارد می شود.