چاقی در دوران بارداری، چه عوارضی دارد؟

اضافه وزن و چاقی یكی از بزرگ‌ترین مشكلات بهداشتی و عامل خطر برای بسیاری از بیماری‌های دوران بارداری است. طی مطالعات انجام شده در ایران حدود 40درصد زنان در سنین باروری (34 - 15) دچار اضافه وزن و چاقی هستند. اضافه وزن و چاقی توسط فاكتورهای مختلف مانند نمایه توده بدنی (BMI) و نسبت دور كمر به دور باسن كه نشان دهنده چاقی شكمی است، تعیین می‌شود. چاقی و اضافه وزن در دوران بارداری با عوارضی همراه است.
عوارض چاقی در زنان و بویژه در دوران بارداری عبارتند از:
- در زنان چاق عدم تخمك‌گذاری، نازایی، ناباروری، سرطان‌های رحم و سینه بیشتر شایع است.
- چاقی از عوامل بسیار مهم مرگ مادران به دلیل بروز بیشتر ترومبوآلبومینی، عوارض ناشی از بیهوشی و عفونت‌های رحم پس از عمل سزارین است.
- چاقی مادر با بروز بیشتر ماكروزومی (وزن بیش از 4 كیلوگرم نوزاد در بدو تولد) همراه است.
- چاقی عامل خطر برای بسیاری از بیماری‌های دوران بارداری از جمله دیابت بارداری، فشار خون بالا و مسمومیت بارداری است.
- چاقی با شیوع بیشتر عفونت‌های رحم و خونریزی‌های پس از زایمان همراه است.
توصیه‌های كلی برای زنان باردار دارای اضافه وزن و چاق
- زنان باردار دچار اضافه وزن و چاقی نباید از رژیم‌های محدود (برای مثال رژیم غذایی كه در آن مصرف كربوهیدرات‌ها، نان، برنج، ماكارونی) حذف می‌شود و یا رژیم‌های غذایی كه در آنها از تمام گروه‌های غذایی اصلی یعنی نان و غلات، شیر و مواد لبنی، سبزی و میوه، گوشت، حبوبات و تخم مرغ استفاده نمی‌شود) برای كاهش وزن استفاده كنند.
- تحرك كافی از طریق پیاده‌روی منظم روزانه (یك ساعت پیاده‌روی در روز) در صورت نداشتن ممنوعیت پزشكی داشته باشند.
روش‌های كاهش مصرف مواد نشاسته‌ای
- محدود كردن مصرف نان، برنج و ماكارونی (7سهم در روز). هر سهم عبارت است از 30 گرم نان یا یك كف دست بدون انگشتان یا یك برش از نان بربری، سنگك و تافتون و برای نان لواش 4 كف دست یا 30 گرم یا سه چهارم لیوان غلات صبحانه یا نصف لیوان برنج یا ماكارونی پخته.
- استفاده از نان‌های سبوس‌دار به جای نان‌های فانتزی (نان سنگك بیش از سایر نان‌ها سبوس دارد.)
 روش‌های كاهش مصرف چربی
- از سرخ كردن غذاها اجتناب كرده و حتی الامكان به شكل آب پز، بخارپز و كبابی مصرف شوند.
- چربی اطراف گوشت و پوست مرغ را قبل از پخت، جدا و از مصرف آنها خودداری كنید.
- از شیر و محصولات لبنی كم چرب استفاده كنید.
- بجای بكار بردن سس‌های چرب در تهیه سالاد از چاشنی‌هایی مانند آبلیمو،سركه، آبغوره، آب نارنج استفاده كنید.
- از تنقلات پرچرب مانند چیپس، پیراشكی و شكلات اجتناب كنید.
- مصرف فست فودها را كه حاوی چربی‌های زیادی هستند مانند سوسیس، كالباس، پیتزا و ... محدود كنید.
- توجه كنید كه هرگز همه چربی‌ها و روغن‌ها حذف نمی‌شوند بلكه نكته مهم، نوع و مقدار روغن مصرفی است. روغن جامد را حذف كنید. از روغن‌های مایع با كیفیت مطلوب مانند روغن كلزا و ... به مقدار كم در غذاها استفاده كنید.
 روش‌های كاهش مصرف مواد قندی
- استفاده از میوه‌های تازه به جای شیرینی و شكلات در میان وعده‌ها استفاده كنید.
- مصرف دوغ كم نمك و بدون گاز،آب و آب میوه‌های طبیعی به جای نوشابه‌های گازدار.
- كم كردن مصرف قند و شكر همراه و یا با چای وجایگزینی آن با كشمش، خرما به مقدار كم.
- استفاده از میوه‌هایی نظیر سیب، هلو و گلابی كه قند كمتری دارند و محدود كردن میوه‌های شیرین مانند انگور، خربزه و انجیر.
- خودداری از مصرف دسرهای شیرین پس از صرف غذا.
اصلاح عادات و رفتارهای تغذیه‌ای
- فقط در حالت نشسته و در یك مكان خاص غذا بخورید.
- پس از اتمام غذا، سفره غذا را ترك كنید.
- غذا خوردن را همزمان با سایر فعالیت‌ها، مانند تماشای تلویزیون یا كتاب خواندن انجام ندهید.
- همه غذای تهیه شده را سر میز نگذارید. بهتر است به اندازه‌ای كه می‌خواهید صرف كنید در ظرف خود بكشید.
- مواد غذایی ناسالم خریداری نكنید مانند نوشابه، چیپس و پفك.
- مواد غذایی را داخل گنجه‌ها نگهداری كنید.
- همیشه خرید مواد غذایی را در مواقعی كه گرسنه نیستید، انجام دهید.
- از میوه‌ها و سبزی‌های تازه به عنوان میان وعده استفاده كنید.
- غذا را آهسته و با آرامش میل كنید.
- غذا را در ظروف كوچك‌تر بكشید.
- سعی كنید وعده‌های اصلی غذا (صبحانه، ناهار و شام) را حذف نكنید، زیرا منجر به ریزه‌خواری خواهد شد.
روش‌های افزایش دریافت فیبر
- روزانه از سبزی خوردن، سبزی‌های محلی یا سالاد همراه غذا استفاده كنید.
- میوه‌های تازه به عنوان میان وعده مصرف كنید.
- به جای نان‌های سفید از نان‌های سبوس‌دار استفاده كنید.
- قبل از شروع غذا، سالاد شامل كاهو، كلم، گل كلم، گوجه فرنگی، خیار،هویچ، كرفس و ... میل كنید.
- به جای مصرف آب میوه، از خود میوه‌ها استفاده كنید.
- به جای مصرف برنج سفید از عدس پلو، لوبیا پلو، سبزی پلو و موارد مشابه استفاده كنید.
- همراه با افزایش مصرف مواد غذایی پرفیبر، نوشیدن بیشتر آب را فراموش نكنید.
نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار شما قرار می‌دهد.