اجرت‌المثل و نحله‌ در طلاق توافقی

پرسش: آیا در صورت طلاق توافقی به زوجه نحله و اجرت المثل تعلق میگیرد ؟ اگر زوجه هنگام طلاق توافقی در محضر تمام حقوق خود را ببخشد اگر بعدا پشیمان شود میتواند ادعای آنها را از زوج بنماید؟ اگرزوجه در زندگی دروغ گویی کند و بعد تکذیب کند ویا توجیه کند تا جاییکه برای حفظ آبروی خویش زندگی مشترک را ترک نماید واز روی کبر و حسد نسبت به زوج و خانواده او بر این دروغ ها پا فشاری نمایید چه باید کرد ؟ از نظر قانونی زوج به تکالیف خود عمل مینماید واز نظر عرفی زوجه تمکین نمی کند مثلا لباس دلخواه زوج را نمی پوشد یا هنگام نزدیکی امتناع میکند یا خصلت های مردانه دارد به طور خلاصه از نظر فکری به بلوغ نرسیده است چه باید کرد؟

پاسخ: قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، در موارد زیر اجرت‌المثل و نحله‌ به زوجه تعلق می گیرد
*درخواست طلاق از طرف زوج باشد: طبق تبصره‌ی 6 ماده واحده‌ی قانون مقررات مربوط به طلاق، هنگامی زوجه شرایط لازم برای اجرت‌المثل را دارد که درخواست طلاق از طرف زوج باشد و اگر زوجه دادخواست طلاق بدهد دیگر تعیین نحله و اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد. البته باید توجه داشت که در طلاق‌های توافقی یا طلاق‌هایی که دادخواست از طرف زوجه است، پرداخت اجرت‌المثل و نحله بلامانع است. این مسأله زمانی رخ می‌دهد که در هنگام عقد نکاح یا عقد خارج لازم دیگری، توافقی در مورد اجرت‌المثل صورت نگرفته باشد. در این موارد دادگاه با توافقی که بین زوجین ایجاد می‌نماید، مبلغی را به عنوان اجرت‌المثل درنظر می‌گیرد.
البته در مواردی که ضمن عقد نکاح یا عقد خارج لازم دیگری در مورد اجرت‌المثل توافقی صورت می‌گیرد، دادگاه طبق آن، برای تعیین اجرت‌المثل ایام زناشویی اقدام می‌کند. این امر فقط در طلاق‌های به درخواست زوج عملی است و در طلاق‌های توافقی یا طلاق‌هایی که دادخواست از طرف زوجه تنظیم شده است، آنچه موجب می‌شود که زوجه مبلغی را به عنوان اجرت‌المثل دریافت نماید، فقط توافق زوجین است که این مسأله یا باید در هنگام عقد نکاح یا عقد خارج لازم دیگر شرط شده باشد، یا این‌که در هنگام طلاق زوجین، بر سر آن به توافق برسند.
*علت تقاضای طلاق از طرف زوج، سوءرفتار یا سوءاخلاق زوجه نباشد: براساس تبصره‌ی 6 ماده واحده اصلاح مقررات طلاق، درصورتی زوجه شرایط استحقاق اجرت‌المثل را دارد که در طول زندگی زناشویی از وظایف همسری خود تخطی نکرده باشد و دلایل دیگری به غیر از سوءرفتار و سوءاخلاق زوجه، موجب این شده باشد که زوج تقاضای طلاق زوجه را بدهد. «تخلف زن از وظایف همسری» در محدوده‌ی وظایفی است که شرع و قانون برای زوجه تعیین کرده است و چنانچه در عرف، انجام دادن و یا ترک عملی توسط زوجه جزء وظایف همسری به شمار آید، زوجه از حق اجرت‌المثل و نحله منع نمی‌شود. به عنوان مثال، شرع شیردادن نوزاد را مستحق دستمزد می‌داند اما از نظر عرف این امر ناشایست است. بنابراین نمی‌توان گفت که اگر زنی از شیردادن به فرزندش خودداری کرد، از وظایف همسری خود تخلف کرده است. در مورد سوءرفتار و اخلاق نیز، باید گفت که این مسأله با توجه به فرهنگی که در جامعه وجود دارد، فرق می‌کند؛ بنابراین قاضی به عرف معمولی جامعه توجه می‌کند. به عنوان مثال عدم تمکین زوجه را می‌توان از تخلفات وظایف همسری نام برد و همچنین اتهام فحاشی، توهین، و... از موارد سوءرفتار زوجه است که می‌تواند او را از اجرت‌المثل محروم کند.
* طلاق انجام شود: طبق تبصره 6 ماده واحده، مطالبه‌ی اجرت‌المثل و نحله فقط پس از طلاق جایز است. بر این اساس، زوجه پس از وقوع طلاق، با رعایت تشریفاتی که برای هر دعوی حقوقی(اعم از جهیزیه، مهریه، و...) لازم است، می‌تواند اجرت‌المثل را مطالبه نماید و با تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه‌ی دادرسی دادگاه موظف است که جلسه‌ی رسیدگی را تعیین و زوج را احضار نماید تا پس از قطعیت یافتن آن، زوجه بتواند نسبت به تأمین اجرت‌المثل از اموال شوهر سابقش اقدام نماید. اما در تبصره‌ی 3 همین ماده واحده، زوجه برای گرفتن اجرت‌المثل لازم نیست که تشریفات فوق را انجام دهد و دادگاه با صدور گواهی عدم سازش، نسبت به مطالبه‌ی اجرت‌المثل و نحله تصمیم می‌گیرد. تعارض این دو تبصره توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده و استفساریه‌ای از این مجمع صادر شده است که با تصویر ماده‌ی واحده‌ی 3/6/1373 تعارض این دو تبصره را رفع می‌کند: «منظور از كلمة پس از طلاق در ابتدای تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب مورخ 28/8/1371 مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از احراز عدم امكان سازش توسط دادگاه است. بنابراین طبق مواد مذكور در بند 3 عمل خواهد شد». بنابراین با توجه به این ماده واحده، دادگاه با صدور گواهی عدم سازش، اجرت‌المثل و نحله‌ را تعیین و اجرای صیغه‌ی طلاق را مشروط به پرداخت آن از سوی زوج می‌نماید.

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.