گفتگو با یک کارگردان و فقدان فیلم کودک در ایران

ایرنا: كارگردان فيلم همبازي كه به عنوان يكي از آثار برگزيده بيست و سومين جشنواره فيلم كودك برگزيده شد،گفت: فقدان نمايش فيلم كودك در سينماي ايران سبب مي‌شود تا نيازهاي اين قشر از جامعه براورده نشده و تاثيرات اين موضوع در نسل آينده بصورت ناهنجاري‌هايي بروز كند.

مهدي كريمي گفت: هر فيلمي كه در سينما ساخته مي‌شود مخاطب خاص خود را دارد و سينماي كودك نيز از اين مهم مستثني نيست.

وي افزود: يك چهارم مخاطبان سينما را كودكان و نوجوانان تشكيل مي‌دهند و اين در حالي است كه در سينماي ايران آثاري براي اين قشر ساخته نمي‌شود.

تهيه‌كننده سمفوني تاريك در ادامه با اشاره به ساخت فيلم همبازي در ژانر كودك خاطرنشان كرد: موسسه ورا هنر آثار بسياري را در زمينه كودك در سال هاي اخير توليد كرده كه از آن جمله مي‌توان به فيلم‌هايي مانند مهر مادري ، رنگ خدا و... اشاره كرد. همبازي نيز از جمله آثاري بود كه پس از پايان بيست و دومين جشنواره فيلم كودك تصميم به ساخت آن گرفتيم.

وي در ادامه ياداور شد: بر اساس برنامه ريزي‌هاي انجام شده قرار بود فيلمبرداري اين اثر سينمايي از ابتداي سال ‪ ۸۸آغاز شود. بعد از تمايل موسسه فارابي براي حمايت از اين اثر سينمايي و تاكيد بر نمايش آن در جشنواره فيلم كودك اين اثر سينمايي براي نمايش در جشنواره فيلم كودك ساخته و در آن به نمايش درآمد.

كريمي در ادامه در پاسخ به اين پرسش كه به نظر مي‌رسد سوژه همبازي يكي از دغدغه‌هاي خانواده‌ها در جامعه باشد، گفت: امروز در ساخت فيلم كودك نبايد دچار تكرار شده و از سوژه‌هايي كه بارها ساخته شده‌اند استفاده كنيم. امروز نياز جامعه ما تغيير كرده است، نمي‌توان گفت موضوعي كه در دهه ‪ ۶۰دغدغه كودكان بوده امروز نيز همچنان بعنوان يك نگراني محسوب شود.

فيلم همبازي نشان مي‌دهد كودكان تنها به ماديات نياز ندارند.

وي افزود: بچه‌ها در دنياي امروز دچار يك زندگي مكانيكي شدند و امكان تفريح براي آنها وجود نداشته و ناگزيرند با استفاده از تكنولوژي روز همچون كامپيوتر و دنياي مجازي نيازهاي روحي خود را مرتفع كنند.

تهيه‌كننده همبازي خاطرنشان كرد: همبازي نشان مي‌دهد تك فرزند شدن خانواده‌ها براي كودك معضلاتي را به همراه خواهد داشت كه ما از آن غافليم و متاسفانه تبعات اين موضوع در نسل بعد ديده خواهد شد.

كريمي در ادامه با اشاره به انتخاب بازيگران اين فيلم گفت:براي انتخاب بازيگر درحوزه كودك ، بازيگر حرفه‌اي در اين عرصه نداريم؟حقيقت اين است كه كودكان بزرگ مي‌شوند و از اين رو بازيگران كودك همواره تغيير مي‌كنند.

وي يادآور شد: يكي از معيارهايي كه در انتخاب بازيگر كودك مد نظر قرار مي گيرد نزديك بودن كودك به شخصيت پرداخته شده در داستان است. كودكان در فيلم ادا در نمي‌آورند بلكه به نوعي آنچه را كه هستند به تصوير مي‌كشند.

كريمي درباره انتخاب ديگر بازيگران اين اثر سينمايي خاطرنشان كرد: يكي از دلايل آشتي مخاطب با سينما با توجه به اكران عمومي حضور بازيگران حرفه اي است از اين رو از حميد نژاد و نيكي كريمي در اين فيلم استفاده كرديم تا اثر بتواند با اكران عمومي در گيشه موفق باشد. متاسفانه بسياري از آثار سينمايي كودك به مرحله اكران نمي‌رسند. بطور نمونه غلامرضا رمضاني تاكنون ‪ ۵فيلم سينمايي در ژانر كودك ساخته و در فستيوال‌هاي مختلف جوايز مختلفي دريافت كرده اما همين آثار در اكران عمومي جايي نداشته اند.

وي در پاسخ به اين پرسش كه زمان كوتاه فيلمبرداري به ساختار فيلم لطمه نمي زند؟ گفت: فيلمبرداري كار از ‪ ۲۷خردادماه آغاز شد و ‪ ۵مردادماه به پايان رسيد و اين در حالي بود كه تدوين و صداگذاري و ... نيز همزمان با فيلمبرداري در حال انجام بود. با اينكه فرصت كمي براي آماده كردن فيلم همبازي براي جشنواره فيلم كودك وجود داشت اما من از كيفيت ان دفاع مي‌كنم . وسواس و حمايت گروه بر روي كيفيت كار بسيار بود. رمضاني از روز اول بر كيفيت تاكيد مي‌كرد. مشكل ما اين بود كه بچه نابازيگر بود و بازيگران حرفه‌اي نيز در كنار او مجبور بودند زمان بگذارند. اگر زمان كافي در اختيار ما بود در فضا و شرايطي آرام تر كار مي‌كرديم و فرسوده نمي‌شديم.

كريمي در ادامه در پاسخ به اين پرسش كه اصرار شما براي حضور همبازي در جشنواره فيلم كودك چه بود؟خاطرنشان كرد: مخاطب اصلي اين فيلم جشنواره كودك بود. اصرار ما بر اين بود كه همبازي در اين رويداد حضور يابد تا بازخورد تماشاگران و منتقدان را نسبت به اين فيلم ببينيم و براي اكران عمومي آن برنامه ريزي كنيم.

تهيه‌كننده فيلم سينمايي مهر مادري در ادامه با گلايه از عدم حمايت از اكران فيلم‌هاي كودك گفت: اگر سينماي كودك ما در دهه ‪ ۶۰و ‪ ۷۰از رونق برخوردار بود به اين دليل است كه در آن زمان گروه مشخصي براي ساخت اين نوع آثار در بنياد فارابي فعاليت داشت اما امروز خبري از اين گروه نيست.

وي افزود: امروز انتخاب اكران فيلم با سينماداران است و همه خواهان فيلم هايي هستند كه گيشه‌ها را فتح مي‌كنند. اين شرايط سبب مي‌شود كمتر كسي تمايل به اكران فيلم كودك داشته باشد؟به اعتقاد من همه فيلم‌ها مخاطب دارند. وقتي اثري براي مخاطب فيلم كودك در سينماي ايران وجود ندارد و يا اثاري كه به نام كودك در سينما به نمايش در مي‌آيد رضايت مخاطب را جلب نمي كند نمي‌توان توقع داشت اين سينما همانند ‪ ۲دهه گذشته با رونق مواجه شود.

كريمي با اشاره به اينكه وقتي توقع كودك در سينما برآورده نمي‌شود ناخودآگاه به سمت ديدن فيلم‌هايي مي‌رود كه مختص سن و سال او نيست،اظهار داشت: حركت كودكان به سمت ديدن آثاري كه براي بزرگسالان ساخته مي‌شود معضلاتي به همراه دارد كه در نسل آينده ديده خواهد شد.

وي در ادامه عنوان كرد: وقتي با نگاهي عميق به سينما به عنوان يك رويكرد فرهنگي نگاه كنيم و توقع تاثيرگذاري اين هنر را بر كودكان داشته باشيم بايد در ابتدا توقع كودكان و نوجوانان را در سينما برآورده كنيم. وقتي ما به ساخت چند فيلم چند صد ميليوني كه نيازهاي كودكان را براورده كند تن نمي دهيم بايد منتظر هزينه‌هاي كلان در سال‌هاي بعد باشيم.

تهيه‌كننده فيلم سينمايي پاداش در ادامه با اشاره به عدم توجه مسئولان به اكران آثار سينمايي كودك يادآور شد: مهمترين بخش خلق يك اثر سينمايي در اختيار داشتن زمان مناسب براي ساخت آن است اما اين بخش كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد. متاسفانه براي توليد يك اثر سينمايي پروسه‌اي طولاني مدت طي مي‌شود. فيلمسازان يك يا دو سال تلاش مي‌كنند تا مجوز ساخت يك اثر سينمايي را بگيرند. بعد از صدور مجوزهاي لازم، مسئولان توقع دارند كه آن اثر براي ‪ ۲ماه بعد آماده شود. متاسفانه وقت ما صرف صدور مجوزها مي‌شود و به زماني كه بايد براي ساخت يك اثر سينمايي صرف شود توجه نمي‌كنيم.

وي افزود: كاري كه به سرعت ساخته شود آسيب‌هاي خود را دارد، بخصوص در فيلم كودك كه عوامل فيلم مجبورند بيشتر وقت خود را صرف پيدا كردن كودكي كنند كه با شخصيت فيلم همخواني داشته باشد.

تهيه‌كننده فيلم سينمايي مرباي شيرين درباره عدم جريان‌سازي جشنواره فيلم كودك عنوان كرد: بايد ديد فيلم براي جشنواره ساخته مي‌شود و يا جشنواره براي فيلم ؟! وقتي يك جشنواره پربار است كه آثار توليدي كه در آن به نمايش درمي آيند مورد ارزيابي منتقدان هم قرار بگيرند. ما اين روال را رعايت نمي‌كنيم و قوانين را شناور مي‌كنيم . يك دوره فيلم ديجيتال را نمي‌پذيريم چون ‪ ۳۵ميلي متري زياد داريم و در جايي نيز به نوعي ديگر رفتار مي‌كنيم . متاسفانه از اين نوع جشنواره‌ها در كشور ما بسيار زياد برگزار مي‌شوند به طور نمونه مسئولان معتقدند جشنواره فيلم رشد بايد برگزار شود زيرا يكي از باسابقه‌ترين جشنواره‌هاي كشور است و مهم نيست در حد ملي نباشد و بلكه تنها برگزاري آن برايشان مهم است.

كريمي افزود: گاهي حاضر نيستيم ‪ ۲۰۰ميليون تومان براي حمايت از يك فيلم هزينه كنيم ولي ميلياردها تومان براي جشنواره‌ها خرج مي‌كنيم . ما همه ساله جشنواره فيلم فجر داريم اما براي سال بعد برنامه ريزي جدي بعد از پايان جشنواره فجر امسال نداريم و معمولا ‪ ۳ماه مانده به جشنواره بعدي به فكر توليد فيلم مي‌افتيم. بي‌تجربه‌ترين انسان‌ها نيز مي‌دانند كه بايد فيلمنامه باشد، عوامل تلاش كنند و ... تا خروجي موفق باشد . ما ‪ ۹ماه فرصت سوزي مي‌كنيم و در فرصتي كم به فكر ساخت آثار فاخريم .

اين تهيه‌كننده در پايان تاكيد كرد: در سينماي ايران بيش از ‪ ۲۰۰كارگردان خوب و تعداد زيادي تهيه‌كنندگان با تجربه‌اي و ابزار توليد آثار فاخر وجود دارد اما چرا از اين فرصت‌ها استفاده نمي‌كنيم؟ به نظر مي‌رسد برنامه مدوني وجود ندارد و چنانچه وجود دارد نيز در گير و دار شرايطي است كه بر سينماي ما حاكم است.

وي در ادامه برگزاري جشنواره در كشور را به نوعي رفع تكليف برخي از نهادها دانست و بردوري از چنين وضعيتي تاكيد كرد.