پُر وسوسه مثل سفر

آیا شما هم به سفر اعتیاد پیدا کرده اید

شاید برای برخی خوشایند نباشد؛ اما سفر کمی شبیه به مواد مخدر است. نخستین بار که به سفر می‌روید و از آن لذت می‌برید، دوست دارید سفرتان را طولانی‌تر کنید. به مرور علاوه بر افزایش طول سفرتان، بر تعداد دفعات آن نیز می‌افزایید. پس از مدتی درمی‌یابید که نمی‌توانید برای دوره‌ زمانی طولانی، سفر را از زندگی روزمرتان حذف کنید و در آخر روزی چشم باز می‌کنید و با تمام وجود آثار اعتیاد به سفر را در خود می‌یابید.

● معتاد به رفتن

در بیشتر منابع اعتیاد این گونه تعریف شده است: پاسخ فیزیولوژیک بدن به مصرف مکرر مواد اعتیادآور است؛ در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است بتدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد. همان طور که در بالا اشاره شد، معمولا در تعریف اعتیاد، آن را وابستگی روانی یا فیزیولوژیک فرد مبتلا (معتاد) به مصرف غیرطبیعی و غیرمجاز برخی مواد مانند الکل دانسته‌اند؛ اما حقیقت اعتیاد، وابستگی بیمارگونه به هر چیزی می‌تواند باشد نه صرفا به مواردی مشخص.

سفر یکی از لذت‌بخش‌ترین تفریحات محسوب می‌شود که نقش مهمی در تمدد اعصاب، کم کردن استرس و بهبود شرایط فیزیکی و روحی دارد. این کارکرد‌های مهم سفر، آن را جزو مواردی قرار داده که امکان اعتیاد به آن در میان افراد جامعه بالاست. هر چند که اعتیاد به سفر ممکن است به افراد وجهه‌ای ویژه بخشیده و آنها را در نظر دیگر افراد جامعه افرادی باتجربه‌تر، خوش‌مشرب‌تر و حتی ثروتمندتر جلوه دهد، اما نباید فراموش کرد که اعتیاد به بهترین چیزها در زندگی هم بدترین اتفاق زندگی هر شخصی می‌تواند باشد.

● معیارهای سنجش اعتیاد به سفر

شاید بیشتر افراد با خواندن مطالب بالا به این فکر بیفتند که آیا آنها به سفر اعتیاد دارند یا خیر. اعتیاد به سفر معیارهای مشخصی دارد که با سنجش آنها می‌توان از واقعیت وجود یا نبود اعتیاد به سفر آگاه شد. البته باید توجه داشت که این معیارها برای همه افراد جامعه درست نیست و داشتن یک یا چند معیار زیر دلیل محکمی برای اعتیاد به سفر نیست:

زمانی که فرد از هواپیما به صورت مداوم و بیش‌از هر وسیله نقلیه دیگری استفاده کرده و آن را مفیدتر از همه آنها می‌داند.

افراد شاغلی که بیش از افراد بازنشسته که دارای زمان آزاد هستند، به سفر می‌روند.

افرادی که گذرنامه‌شان همیشه و تحت هر شرایطی همراهشان است حتی در هنگام خواب.

افرادی که از چمدان خود همواره حتی در خانه استفاده می‌کنند و آن را چیزی شبیه به یکی از کمدها و کشوهای معمولی می‌دانند.

زمانی که افراد بسادگی قادر به راهنمایی کردن دیگران در شهرها و کشورهایی غیر از محل زندگی خود هستند.

افرادی که در طول سفرشان برای سفر بعدی برنامه‌ریزی و خیال‌پردازی می‌کنند.

زمانی که فرد با نشستن روی هر صندلی در هرجا، ناخودآگاه به دنبال کمربند ایمنی بگردد.

زمانی که فرد به هنگام برخاستن از خواب در خانه‌اش، آن را متفاوت و ناآشنا حس کند.

افرادی که دیوار محل کارشان پوشیده از کارت‌پستال‌ها و عکس‌های سفر باشد.

افرادی که در خانه دارای دست‌کم یک ساک یا چمدان از پیش بسته شده، هستند.

زمانی که فرد تنها هدف از کار کردنش، به دست آوردن استطاعت مالی برای سفر بعدی‌اش باشد.

اگر با انگیزه خاصی چون بازرگانی، آموزشی، دیدار از اقوام و آشنایان و... به سفر نمی‌روید؛ به این پدیده تنها به چشم تفریح لذت‌بخش نگاه کنید. سعی کنید از سفر به عنوان وسیله‌ای برای فرار از مشکلات روزمره زندگی نگاه نکنید و اگر گاه دور شدن از خستگی‌ها و مشکلات هدف اصلی شما از سفر شد، هرگز آن را به شیوه‌ای روزمره بدل نکنید. بهتر است در چنین شرایطی برای سفر خود هدفی درخور معین کنید و با ایجاد انگیزه‌های متنوع، از تبدیل سفر به راه فرار جلوگیری کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا دلیلی برای سفر نداشته باشید و به آن اقدام نکنید. برای مثال می‌توانید تنها برای شرکت در همایشی یا بازدید از رویدادی ورزشی به سفر بروید و دیگر زمان‌های آزاد خود را به فعالیت‌های فراغتی دیگر اختصاص دهید.

یکی دیگر از بهترین راهکارهای ترک اعتیاد به سفر، تغییر در شیوه‌های انجام آن است. اگر جزو افرادی هستید که سفرهای انفرادی به مکان‌هایی خلوت را ترجیح می‌دهید، تلاش کنید مدتی گروهی سفر کنید یا برعکس اگر برای داشتن حس بهتر مرتبا با گروه‌های گوناگون به سفر می‌روید تا در میان جمع تائید شده و حس بهتری نسبت به زندگی شخصیتان داشته باشید، چند سفر را در تنهایی به خودشناسی بگذرانید.

حذف سفرهای تکراری نیز از راهکارهای مناسب جهت ترک اعتیاد به سفر است. اگر عادت کرده‌اید مرتبا به مقصدی مشخص و با هدفی یگانه سفر کنید تا جایی که می‌توانید از تعداد این سفرهای تکراری بکاهید. گاه برخی سفرها به شیوه‌ای مسحورانه وسوسه‌کننده هستند. در چنین مواردی خودتان می‌توانید بهترین درمانگر باشید. سعی کنید به روشی روانکاوانه دلیل این علاقه‌مندی را بیابید. در بیشتر موارد این دلایل، نه تنها منطقی نیست، بلکه به برخی جنبه‌های منفی شخصیتی افراد بازمی‌گردند که شناخت آنها در از بین بردنشان نقش مهمی دارد.

مهشید ملک