صنایع دستی قشم

از مهم‌ترین صنایع دستی مردم قشم می‌توان به لنج‌سازی، گلابتون‌دوزی، خوس‌دوزی، شک‌دوزی، سوند و... اشاره کرد. به جرات می‌توان گفت لنج‌سازی قدیمی‌ترین صنعت سازمان یافته و منظم …

از مهم‌ترین صنایع دستی مردم قشم می‌توان به لنج‌سازی، گلابتون‌دوزی، خوس‌دوزی، شک‌دوزی، سوند و... اشاره کرد. به جرات می‌توان گفت لنج‌سازی قدیمی‌ترین صنعت سازمان یافته و منظم سواحل جزایر جنوبی ایران است. درحال‌حاضر بیشتر لنج‌های ساخته شده در جزیره قشم چه از نظر حجم و اندازه و چه نوع شناور به وسیله استادان محلی طراحی می‌شود. یادگیری و آموزش فن جلافی (نجاری لنج) به طور تجربی است و پسران از پدرانشان به ارث برده‌اند. این صنعت یک صنعت کاملا مردانه است و زنان در آن دخالتی ندارند.

گلابتون‌دوزی که یکی از حرفه‌های سنتی و بومی سواحل و جزایر است به هنری اطلاق می‌شود که طی آن دوخت طرح‌های زیبا و منقش روی پارچه با نوارهای طلایی گلابتون و برای تزیین و زیبایی لباس‌های زنانه و بیشتر روی روسری و شلوار محلی به کار می‌رود. طرح اصلی از لباس‌های زنانه هند و بنگال گرفته شده است و بیشتر مصرف محلی دارد، اما در حال حاضر به خاطر دارا بودن پوشش محلی و راحتی در استفاده از آن کم و بیش مورد توجه زنان سایر شهرها نیز قرار گرفته است. ابزار کار گلابتون را قلاب، مواد، کپیه و چهارپایه (هاون چوبی) تشکیل می‌دهند.

خوس‌دوزی نیز یکی دیگر از صنایع دستی این ناحیه است و به عبور نواری نقره‌ای به پهنای متفاوت از لابه‌لای پارچه‌های توری یا طرح‌های دلخواه اطلاق می‌شود. در خوس نوار نقره‌ای را بیشتر روی روسری که در اصطلاح محلی «جلویل فوسی» نام دارد به کار می‌برند.

سوند بافی نیز از مهم‌ترین صنایع دستی مردمان این ناحیه و سرتاسر ناحیه جنوب ایران است. برای ساختن سوند از شاخه برگ‌دار درخت خرما استفاده می‌شود. شاخه برگ‌دار را با طناب‌هایی که از برگ درخت خرما بافته شده است، به هم متصل می‌کنند و برای پوشش خانه‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌دهند.

در گذشته‌های نه‌چندان دور محصولات ساخته‌شده از برگ نخیلات یکی از صادرات اهالی جنوب به شیخ‌نشینان بوده است، اما در حال حاضر تولید آن بسیار پایین بوده و بیشتر جنبه مصرفی دارد.