این داستان واقعی است

درباره فیلمنامه های فیلم های پرفروش این دهه

تنها دو فیلم از ۳۰ فیلم پرفروش این دهه فیلمنامه‌های غیراقتباسی داشته‌اند و به بیان دیگر برای آن‌ها فیلمنامه‌های اصلی و اورجینال نوشته شده است. سایت ویکیپدیا فهرستی از پرفرو‌ش‌ترین فیلم‌های این دهه را تا این تاریخ منتشر کرده است و از روی این فهرست به این نتیجه رسیده‌اند که در میان ۲۰ فیلم پرفروش گیشه‌ها،‌ فقط یکی از این فیلم‌ها از اساس ایده نویی در فیلمنامه‌اش داشته است. یعنی برمبنای یک فیلم قدیمی یا یک برنامه تلویزیونی ( حالا چه دنباله،‌ چه بازسازی) یا اقتباسی از یک اثر هنری ثبت شده (مثل کتاب یا نمایشنامه و یا کمدی) هم نبوده است.

حالا بنظرتان کدام فیلم بلند که مصالح ساخته شدنش هم کاملا اصیل و غیرتقلیدی بوده توانسته به فهرست ۲۰ فیلم پرفروش این دهه راه یابد؟ جواب انیمیشن«پیدا کردن نیمو» است. که توانسته با فروشی معادل ۸۶۴.۶ میلیون دلار در رتبه پانزدهم این جدول قرار گیرد.

اگر نگاهی گذرا به ۳۰ فیلم پرفروش برتر این دهه بیندازید، تنها یک فیلم دیگر پیدا می‌کنید که همه چیزهایی که در ساخته شدنش دخیل بوده‌اند کاملا ابتکاری و نو بوده و آن فیلم هم: «پاندای کونگ‌فو کار» انیمیشن محصول دریم ورکز است که توانسته ۶۳۱.۷ میلیون دلار فروش کند.

درواقع، در فهرست ۵۰ فیلم پرفروش این دهه، تنها

۹ فیلم هستند که فیلمنامه‌شان کاملا اورجینال است و داستانشان را از جایی قرض نگرفته‌اند و در بین آن‌ها هم

۵ فیلم از محصولات استودیوی انیمیشن پیکسار هستند و دو تای دیگر هم توسط بخش انیمیشن کمپانی دریم ورکز تولید شده‌اند. به عبارتی فقط دو فیلم بلند از میان این

۵۰ فیلم اورجینال است. ناراحت کننده نیست؟

این فهرست ۵۰ فیلم پرفروش این دهه به همراه رقم فروششان است:

۱) ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه (محصول شرکت نیولاین- رقم فروش: یک میلیارد و ۱۱۹ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۹۴۱ دلار، تولید سال ۲۰۰۳)

۲) دزدان دریایی کارائیب: صندوقچه مرد مرده (محصول شرکت دیزنی- رقم فروش: یک میلیارد و ۶۶ میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۲۵ دلار، تولید سال ۲۰۰۶)

۳) شوالیه تاریکی (محصول برادران وارنر- رقم فروش: یک میلیارد و یک میلیون و ۹۲۱ هزار و ۸۲۵ دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۴) هری پاتر و سنگ جادو( محصول شرکت برادران وارنر- رقم فروش: ۹۷۴ میلیون و ۷۳۳ هزار و ۵۵۰ دلار، تولید سال ۲۰۰۱)

۵) دزدان دریایی کارائیب: در انتهای جهان( محصول شرکت دیزنی- رقم فروش: ۹۶۰ میلیون دلار و ۹۹۶ هزار و ۴۹۲ دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۶) هری پاتر و محفل ققنوس(محصول استودیوی برادران وارنر-رقم فروش: ۹۳۸ میلیون و ۲۱۲ هزار و ۷۳۸ دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۷) هری پاتر و شاهزاده دورگه( محصول استودیوی برادران وارنر-رقم فروش: ۹۲۹ میلیون و ۲۲ هزار و ۹۲۲ دلار، تولید سال ۲۰۰۹)

۸) ارباب حلقه‌ها: دو برج( محصول نیولاین سینما- رقم فروش: ۹۲۵ میلیون و ۲۸۲ هزار و ۵۰۴ دلار، تولید سال ۲۰۰۲)

۹) شرک۲(محصول دریم ورکز- رقم فروش: ۹۱۹ میلیون و ۸۳۸ هزار و ۷۵۸ دلار، تولید سال ۲۰۰۴)

۱۰) هری پاتر و جام آتش(محصول کمپانی برادران وارنر- رقم فروش: ۸۹۵ میلیون و ۹۲۱ هزار و ۳۶ دلار، تولید سال ۲۰۰۵)

۱۱) مرد عنکبوتی۳ (محصول کمپانی کلمبیا- رقم فروش: ۸۹۰ میلیون و ۸۷۱ هزار و ۶۲۶ دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۱۲) هری پاتر و حفره اسرارآمیز(محصول برادران وارنر- رقم فروش: ۸۷۸ میلیون و ۶۴۳هزار و ۴۸۲ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۲)

۱۳) عصر یخبندان: انقراض دایناسورها( محصول فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۸۷۸ میلیون و ۶۱۵ هزار و ۲۲۹ دلار، تولید سال ۲۰۰۹)

۱۴) ارباب حلقه‌ها: همراهان حلقه (محصول نیولاین سینما- رقم فروش: ۸۷۰ میلیون و ۷۶۱ هزار و ۷۴۴ دلار، تولید سال ۲۰۰۱)

۱۵) پیدا کردن نیمو(محصول دیزنی- رقم فروش: ۸۶۴ میلیون و ۶۲۵ هزار و ۹۷۸ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۳)

۱۶) جنگ ستارگان (قسمت سوم): انتقام سیت (محصول کمپانی فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۸۴۸ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۷۶۸ دلار)

۱۷) ترانسفورمرز: انتقام کشتگان (محصول پارامونت-رقم فروش: ۸۳۳ میلیون و ۲۲۹ هزار و ۱۱ دلار، تولید سال ۲۰۰۵)

۱۸) مرد عنکبوتی(محصول کمپانی کلمبیا- رقم فروش: ۸۲۱ میلیون و ۷۰۸ هزار و ۵۵۱ دلار، تولید سال ۲۰۰۲)

۱۹) شرک(قسمت سوم) (محصول شرکت دریم ورکز- رقم فروش: ۷۹۸ میلیون و ۹۵۸ هزار و ۱۶۲دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۲۰) هری پاتر و زندانی آزکابان( محصول برادران وارنر- رقم فروش: ۷۹۵ میلیون و ۶۳۴ هزار و ۶۹ دلار، تولید سال ۲۰۰۴)

۲۱) ایندیانا جونز و قلمرو جمجمه بلورین(محصول کمپانی پارامونت- رقم فروش: ۷۸۶میلیون و ۶۳۶ هزار و ۳۳ دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۲۲) مرد عنکبوتی۲ (محصول کلمبیا- رقم فروش: ۷۸۳ میلیون و ۷۶۶ هزار و ۳۴۱ دلار، تولید سال ۲۰۰۴)

۲۳) رمز داوینچی(محصول کمپانی کلمبیا- رقم فروش: ۷۵۸ میلیون و ۲۳۹ هزار و ۸۵۱ دلار، تولید سال ۲۰۰۶)

۲۴) تاریخچه نارنیا: شیر، جادوگر و... (محصول دیزنی- رقم فروش: ۷۴۵ میلیون و ۱۱ هزار و ۲۷۲ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۵)

۲۵) بازگشت ماتریکس (محصول برادران وارنر- رقم فروش: ۷۴۲ میلیون و ۱۲۸ هزار و ۴۶۱دلار،‌تولید سال ۲۰۰۳)

۲۶) ترانسفورمرز(محصول مشترک دریم ورکز و پارامونت- رقم فروش: ۷۰۹ میلیون و ۷۰۹ هزار و ۷۸۰ دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۲۷) عصر یخبندان: ذوب شدن(محصول استودیوی فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۶۵۵ میلیون و ۳۸۸ هزار و ۱۵۸ دلار، تولید سال ۲۰۰۶)

۲۸)دزدان دریایی کارائیب: نفرین مروارید سیاه(محصول دیزنی- رقم فروش: ۶۵۴ میلیون و ۲۶۴ هزار و ۱۵دلار، تولید سال ۲۰۰۳)

۲۹) جنگ ستارگان قسمت دوم: حمله کلون‌ها (محصول فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۶۹۴ میلیون و ۳۹۸هزار و ۳۲۸دلار، تولید سال ۲۰۰۲)

۳۰) پاندای کونگ‌فو کار(محصول دریم ورکز- رقم فروش: ۶۳۱میلیون و ۷۳۶هزار و ۴۸۴دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۳۱) باورنکردنی‌ها(محصول مشترک دیزنی و پیکسار- رقم فروش: ۶۳۱ میلیون و ۴۴۲ هزار و ۹۲ دلار، تولید سال ۲۰۰۴)

۳۲) هنکاک(محصول شرکت کلمبیا- رقم فروش: ۶۲۴ میلیون و ۳۸۶ هزار و ۷۴۶دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۳۳) راتاتویی (محصول مشترک دیزنی و پیکسار- رقم فروش: ۶۲۳ میلیون و ۷۰۷هزار و ۳۹۷ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۷)

۳۴) مصایب مسیح ( محصول نیومارکت(شرکت فیلمسازی کوچکی که خود مل گیبسن سهامدارش است)- رقم فروش: ۶۱۱ میلیون و ۸۹۹هزار و ۴۲۰دلار، تولید سال ۲۰۰۴)

۳۵) ماما میا!(محصول استودیو یونیورسال- رقم فروش: ۶۰۹میلیون و ۸۴۱ هزار و ۶۳۷دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۳۶) ماداگاسکار: فرار به آفریقا(محصول دریم ورکز-رقم فروش: ۶۰۳ میلیون و ۹۰۰ هزار و ۳۴۴ دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۳۷) کازینو رویال(محصول مشترک MGM و کلمبیا- رقم فروش: ۵۹۴ میلیون و ۲۳۹ هزار و ۶۶دلار،‌تولید سال ۲۰۰۶)

۳۸) جنگ دنیاها(محصول مشترک دریم‌ورکز و پارامونت- رقم فروش: ۵۹۱ میلیون و ۷۴۵ هزار و ۵۴۰ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۵)

۳۹) ذره‌ای از آرامش(محصول مشترک MGM و کلمبیا- رقم فروش: ۵۸۶ میلیون و ۹۰ هزار و ۷۲۷دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۴۰) من اسطوره‌ام(محصول برادران وارنر- رقم فروش: ۵۸۵ میلیون و ۳۴۹ هزار و ۱۰دلار،‌تولید سال ۲۰۰۷)

۴۱) مرد آهنی (محصول کمپانی پارامونت- رقم فروش: ۵۸۵ میلیون و ۱۳۳ هزار و ۲۸۷ دلار، تولید سال ۲۰۰۸)

۴۲) شبی در موزه (محصول فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۵۷۴ میلیون و ۴۸۰ هزار و ۴۵۰دلار،‌تولید سال ۲۰۰۶)

۴۳) کینگ‌کنگ(محصول یونیورسال- رقم فروش: ۵۵۰ میلیون و ۵۱۷ هزار و ۳۵۷دلار،‌تولید سال ۲۰۰۵)

۴۴) ماموریت غیرممکن۲( محصول پارامونت- رقم فروش: ۵۴۶ میلیون و ۳۸۸ هزار و ۱۰۵دلار،‌تولید سال ۲۰۰۰)

۴۵) روز بعد از فردا(محصول فوکس قرن بیستم- رقم فروش: ۵۴۴ میلیون و ۲۷۲ هزار و ۴۰۲دلار،‌تولید سال ۲۰۰۴)

۴۶) ماداگاسکار(محصول دریم‌ورکز-رقم فروش: ۵۳۲ میلیون و ۶۸۰ هزار و ۶۷۱ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۵)

۴۷) خانواده سیمپسون (محصول استودیو فوکس قرن بیستم-رقم فروش: ۵۲۷ میلیون و ۷۱ هزار و ۲۲دلار، تولید سال ۲۰۰۷)

۴۸) شرکت لولوها(محصول مشترک دیزنی و پیکسار- رقم فروش: ۵۲۵ میلیون و ۳۶۶ هزار و ۵۹۷دلار،‌تولید سال ۲۰۰۱)

۴۹) وال-ئی(محصول مشترک دیزنی و پیکسار-رقم فروش: ۵۲۱میلیون و ۲۶۸هزار و ۲۳۷ دلار،‌تولید سال ۲۰۰۸)

۵۰) ملاقات با خانواده فاکر(محصول یونیورسال- رقم فروش: ۵۱۶میلیون و ۶۴۲ هزار و ۹۳۹دلار،‌تولید سال ۲۰۰۴)

تنها ۸ فیلم از میان نامزدهای جایزه اسکار بهترین فیلم برمبنای فیلمنامه غیراقتباسی بودند:

ممکن است فکر کنید شکاف بزرگی بین فیلم‌های پرفروش دهه و فیلم‌هایی که تحسین منتقدان را برانگیخته‌اند، ‌وجود دارد. احتمالا تصور می‌کنید

در حالی که جریان اصلی سینمای آمریکا به دنبال جمع کردن سرمایه است، ‌آکادمی علوم و فنون سینما به سمت ستایش فیلم‌های کاملا اورجینال می‌رود. راستش تصور اشتباهی است. روزنامه‌نگاران اشاره کرده‌اند که از میان ۴۵ اثر نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم در این دهه، تنها ۸ تا از آن‌ها اصلی و غیراقتباسی هستند.

اگر نگاهی به نامزدهای بهترین فیلم از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ بیندازید که تقریبا حدود ۴۵ فیلم هستند، می‌بینید که اکثریت آن‌ها اقتباسی هستند. البته در شرایطی که ما فیلمی مثل «دزدان دریایی» را هم اقتباسی به حساب آورده‌ایم. چون به این ترتیب دامنه موضوعات محدودتر هم می‌شود. از بین این ۴۵ فیلم:

▪ یکی بازسازی یک فیلم دیگر است (مرحوم)

▪ یکی برمبنای یک سریال تلویزیونی ساخته شده(ترافیک)

▪ یکی اقتباسی از اسطوره‌های یونانای و اپرای ایتالیایی است(مولن روژ)

▪ یکی تقریبا دنباله فیلم دیگری به حساب می‌آید(ملکه)

▪ سه تا اقتباس از یک نمایشنامه بودند(فراست/نیکسون، شیکاگو، درجست‌وجوی ناکجاآباد)

چهار فیلم هم برمبنای داستان‌های کوتاه بودند( عزیز میلیون دلاری، در اتاق خواب، کوهستان بروکبک،‌ مورد عجیب بنجامین باتن)

چهار تا از آن‌ها فیلم‌های بیوگرافیک هستند، که از نظر من مایه اولیه ساخت آن‌ها اورجینال نیست به این دلیل که استودیو باید برای نوشتن فیلمنامه از روی آن‌ها حق کپی‌کردنشان را خریداری کند و تقریبا ساخت فیلم‌ها از روی زندگی افراد مشابه اقتباس از یک کتاب است.( ارین براکوویچ، ری، شب بخیر و موفق باشید،‌ میلک)

۸ تا از آن‌ها اقتباسی از کتاب‌های غیرداستانی است(پیانیست،‌ دارودسته نیویورکی،‌ ذهن زیبا، هوانورد، کاپوتی، نامه‌هایی از ایووجیما، سی‌بیسکیت، مونیخ)

۱۴ تا از فیلم‌های نامزد اسکار بهترین فیلم هم از روی کتاب‌های داستانی یا رمان‌ها ساخته شده‌اند. (ارباب حلقه‌ها ۱ و ۲و ۳،‌ ساعت‌ها، استاد و فرمانده،‌ رودخانه مرموز، راه‌های جانبی، جایی برای پیرمردها نیست، تاوان، خون به پا خواهد شد، میلیونر زاغه‌نشین، کتابخوان، شکلات، ببر غران-اژدهای پنهان)

طبق این فهرست تنها ۸ فیلم باقی می‌ماند که غیراقتباسی هستند:‌ (گلادیاتور، گاسفورد پارک، گمشده در ترجمه، تصادف،‌ بابل، خانم سان‌شاین کوچولو، جونو و مایکل کلیتون)

اگر روی آمارهای بالا یکسری محاسبات ریاضی ساده انجام دهیم می‌بینیم که ۷۷.۱۷ درصد فیلم‌های مورد توجه آکادمی و ۱۸ درصد فیلم‌های پرفروش اورجینال هستند. شما می‌توانید برخورد خودتان را داشته باشید،‌ اما بنظر می‌رسد که گیشه‌ بیشتر از آکادمی به اصلیت اهمیت می‌دهد.

البته توجه داشته باشید که نیت این مطلب ارزش‌گذاری نیست. غرض این نبوده که تعدادی از بهترین فیلم‌های این دهه را به خاطر اورجینال نبودن کنار بگذاریم. فقط می‌خواهیم تاکید کنیم که تعداد زیادی از فیلم‌های خوب این سال‌ها از روی مصالح دیگری مثل کتاب، ‌سریال‌های تلویزیونی، زندگینامه‌های واقعی و یا نمایشنامه‌ها ساخته شده‌اند. (البته بیشتر هم از روی کتاب‌ها یا داستان‌های واقعی). برایم خیلی جالب است که هیچ‌کس فکر نمی‌کند که هالیوود هم دنبال کارهای غیراورجینال و اقتباسی است. با وجود اینکه هر ساله تعداد زیادی دنباله و بازسازی فیلم‌های قدیمی در سیستم هالیوود تولید می‌شوند و هر ساله هم به فیلم‌های اقتباسی جوایزی تعلق می‌گیرد. اقتباسی بودن دلیل بر ضعف فیلمی نیست. قرار هم نیست فیلم‌های اورجینال از اقتباسی‌ها بهتر باشند. فیلم‌های بد زیادی وجود دارند که داستان و شخصیت‌هایشان کاملا غیراقتباسی بوده‌اند. چیزی که در این میان واقعا اهمیت دارد، اجراست.

● موخره

لازم به ذکر است که این فهرست مربوط به سال ۲۰۰۰ تا آخر سال ۲۰۰۸ است. درنتیجه فیلم‌های سال ۲۰۰۹ و از آن جمله «آواتار» در آن لحاظ نشده است. «آواتار» که امسال اکران شد، لقب پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما را از آن خود کرد. رکوردها با فروش خارق‌العاده فیلم جیمز کامرون جابه‌جا شد. درنتیجه «آواتار» را می‌توان در صدر این فهرست قرار داد که البته فقط کمی معادلات را به‌ هم می‌ریزد: فیلمنامه پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما کاملا اورجینال بوده است!

صوفیا نصرالهی