خطاهای شناختی عشق

عشق، احساس ناشی از یک رابطه صمیمانه است که سه عنصر فعال در آن نقش دارند که شامل میل، صمیمیت و تعهد است. وجود یا عدم وجود هر یک از این عناصر به ماهیت عشق لطمه وارد می‌کند. منظور از …

عشق، احساس ناشی از یک رابطه صمیمانه است که سه عنصر فعال در آن نقش دارند که شامل میل، صمیمیت و تعهد است. وجود یا عدم وجود هر یک از این عناصر به ماهیت عشق لطمه وارد می‌کند. منظور از میل، اشاره به هیجان و جنبه جنسی عشق است که ممکن است با هیجاناتی مثل آرزو، شرم، آسیب‌پذیری، تحسین و اشتیاق همراه باشد. صمیمت شامل رفتارهایی می‌شود که نزدیکی عاطفی را افزایش می‌دهد مثل حمایت و درک متقابل. ارتباط برقرار کردن و سهیم کردن خود و تعهد که در این مرحله نقش اساسی را دارد بیشتر کارکرد شناختی است تا هیجانی و با قصد و آگاهی انجام می‌پذیرد. برخی روان‌شناسان عشق را به چند نوع طبقه‌بندی می‌کنند و در این طبقه‌بندی برای بسیاری از انواع، آسیب‌شناسی‌هایی را مطرح می‌کنند.

انواع عشق

سبک‌های عشق ورزیدن براساس حضور یا عدم حضور هر یک از عناصر تشکیل‌دهنده عشق را در روابط بین فردی می‌توان مشخص کرد.

- علاقه‌مندی: این نوع عشق مستلزم صمیمت است اما تعهد یا میل جنسی در آن وجود ندارد.

- دلباختگی: عاشق شدن در اولین نگاه است که در آن میل جنسی وجود دارد ولی این رابطه آنقدر عمیق نمی‌شود که در آن تعهد و صمیمت ایجاد کند.

- عشق تهی: تعهد بدون صمیمیت و میل جنسی است. عشق تهی در روابط کسل‌کننده‌ای وجود دارد که زوجین بی‌حوصله یا صرفا به علت نداشتن اعتقاد به طلاق در کنار هم می‌مانند.

عشق خیالی (رمانتیک): ترکیبی از میل جنسی و صمیمت است که رابطه‌ای عمیق بدون تعهد را به وجود می‌آورد.

- عشق رفاقتی: صمیمیت و محبت توأم با تعهد ولی بدون میل جنسی است. این عشق رابطه دوستانه و طولانی‌مدت است که همان عشق افلاطونی زناشویی صمیمانه بدون میل جنسی است.

- عشق یکسویه: در این عشق، فرد به طرف مقابل عشق می‌ورزد ولی او از این عشق هیچ احساسی ندارد.

- عشق کامل: عشقی است که شامل میل جنسی، تعهد و صمیمت است.متاسفانه امروزه عشق ورزیدن بدون هیچ عدم آگاهی سبب شده است که خطاهای شناختی در مورد عشق به وجود آید که سه مدل خطا شناخته شده است که در زیر آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

- خطای اول: عشق بر همه مشکلات غلبه خواهد کرد. عده‌ای از ما بر این تصور و باور هستیم که اگر واقعا با عشق ازدواج کنیم، می‌توانیم بر همه مشکلات از قبیل انتقادهای دایم همسر، بیکار بودن، تفاوت سنی، ظاهری، تحصیلی و فرهنگی، اعتیاد و ... غلبه کنیم.

- خطای دوم: عشق همه نیازهای ما را درک و برآورده می‌کند. عده‌ای بر این باورند که اگر عاشق باشند به این معنی است که در سکوت و به طور خودجوش بسیاری از نیازهای طرفین درک و برآورده می‌شود. این خطا باعث می‌شود که ما از همسرمان توقع داشته باشیم، کارهایی را انجام دهد که باید خودمان انجام دهیم.

- خطای سوم: جذابیت جنسی همان عشق است. برخی از افراد ابتدا جاذبه جنسی زیادی نسبت به یک فرد پیدا می‌کنند و سپس خودشان را توجیه می‌کنند که عشق همین است و براساس آن وارد زندگی مشترک می‌شوند و پس از مدتی طبیعی است که زندگیشان با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود.