مرگ با آفتاب

بر اساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت, افرادی که پنج بار در طول عمرشان آفتاب سوختگی پوست را تجربه کرده اند بیشتر در معرض خطر سرطان بدخیم پوست یا ملانوما قرار دارند

بر اساس شاخص اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، افرادی که پنج بار در طول عمرشان آفتاب‌سوختگی پوست را تجربه کرده‌اند بیشتر در معرض خطر سرطان بدخیم پوست یا ملانوما قرار دارند. از طرفی موقعیت جغرافیایی ایران طوری است که پرتوگیری در تمام نقاط کشور و در طول ۴ فصل زیاد است. بر همین اساس می‌توان گفت سالانه آفتاب قربانی‌های زیادی را از میان ایرانی‌ها انتخاب می‌کند چه آنها که دچار آفتاب‌سوختگی خفیف تا شدید می‌شوند و چه آنها که به واسطه ژنتیک مبتلا به سرطان می‌شوند.

● با آفتاب هم ممکن است بمیرید

آفتاب سوختگی شدید به همان اندازه سوختگی حرارتی وخیم است و ممکن است همان اثرات مانند تاول زدن، ورم و تب را هم داشته باشد بنابراین نباید آفتاب‌سوختگی را بی‌اهمیت دانست. هرسال میلیون‌ها نفر دچار آفتاب‌سوختگی می‌شوند. در برخی موارد هم آفتاب‌سوختگی می‌تواند منجر به مرگ شود.البته آفتاب‌سوختگی برخلاف سوختگی حرارتی فورا خود را نشان نمی‌دهد بنابراین هنگامی که دردناکی و قرمزی پوست شروع می‌شود، آسیب پوستی از قبل رخ داده است. درد در ۶ تا ۴۸ ساعت ابتدایی پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب شدید بیشترین شدت را دارد. در موارد شدید ممکن است پوست تاول بزند. همچنین سمومی در بدن به علت آفتاب سوختگی آزاد شده و باعث ایجاد تب به صورت یک علامت معمول می‌شوند. پوسته‌ریزی معمولا ۳ تا ۸ روز پس از قرارگرفتن در معرض آفتاب شدید رخ می‌دهد.

● ویژگی‌های آفتاب‌سوختگی خطرناک

در مواردی که نورخورشید آفتاب‌سوختگی شدیدی ایجاد کند، پوست چروک شده و درد شدید به وجود می‌آید. بروز سرگیجه و حالت تهوع شدید نیز از دیگر علائم آفتاب سوختگی‌های خطرناک است. در صورت بروز هر یک از این علائم باید در اولین زمان به یکی از مراکز درمانی مراجعه کرد. البته در صورت فاصله داشتن از مراکز درمانی ترکیب آب و شیر خنک می‌تواند اثرات آفتاب سوختگی‌های خطرناک را کاهش دهد. همچنین در صورتی که همراه آفتاب‌سوختگی تب وجود دارد یا تاول‌های پر از مایع، سرگیجه یا اشکالات بینایی به همراه آفتاب‌سوختگی باشد، باید فورا به پزشک مراجعه کرد.

● کرم کدو و خیار بسازید

متخصصان طب سنتی استفاده از کرم کدو و خیار را یکی از بهترین کرم‌های گیاهی برای درمان آفتاب‌سوختگی‌ها می‌دانند. تهیه این کرم بسیار ساده است و شما می‌توانید با تهیه آن در منزل از آن برای درمان و پیشگیری از ابتلا به آفتاب‌سوختگی استفاده کنید. برای شروع بهتر است آب خیار و آب کدو را به کمک دستگاه آبمیوه‌گیری بگیرید و آن را با روغن کنجد یا مقداری وازلین به مقدار مساوی مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید تا آب موجود در آن بخار شود. پس از این مرحله، مخلوط روغنی شکل به دست آمده را درون یخچال قرار داده و اجازه دهید سرد شود. استفاده از این کرم علاوه‌بر خنک کردن سطح پوست و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در پیشگیری از آفتاب‌سوختگی‌های درجه یک و دو نیز موثر است.

● حمام بابونه بگیرید

شاید هرگز تصور نکرده‌اید که این چای خوش‌طعم بتواند به درمان آفتاب‌سوختگی شما کمک کند. برای بهره‌مندشدن از این خاصیت بابونه، چند قطره از عصاره این گیاه را داخل یک کاسه آب خنک بریزید. یک لیف تمیز را داخل این محلول خیس کنید و آن را به آرامی روی محل آفتاب‌سوختگی بمالید. اگر تمام بدن‌تان دچار آفتاب‌سوختگی شده است می‌توانید همین محلول را داخل وان درست کنید و مدتی در وان قرار بگیرید تا گیاه تاثیر خود را روی پوست بگذارد. همچنین اگر دچار آفتاب‌سوختگی در پلک‌های چشمان‌تان شده‌اید می‌توانید ۲ عدد تی‌بگ چای بابونه را با آب خنک خیس کرده و روی چشم‌های‌تان نگه دارید.

● اگر پوست‌تان سفید است و موی‌تان قرمز ...

احتمالا تا به حال دیده‌اید پوست بعضی‌ها در مقابل آفتاب آسیب‌پذیرتر است و بیشتر دچار سوختگی می‌شود، این آسیب‌پذیری بیشتر می‌تواند دلایل متفاوتی داشته ‌باشد؛ از رنگ پوست گرفته تا مصرف برخی کرم‌هاو داروها. اگر شما جزو یکی از دسته‌‌های زیر هستید باید در مواجهه با آفتاب مراقبت‌‌های بیشتری را لحاظ کنید:

● داشتن پوست سفید و موهای قرمز

استفاده از داروهایی مانند تتراسایکلین، دیورتیک‌های تیازیدی، داروهای سولفا و قرص‌های پیشگیری از بارداری، ضدافسردگی‌ها، آلبینیسم، لوپوس، پورفیری، ویتیلیگو

استفاده از محصولات آرایشی، محلول، عطر یا صابون‌های حاوی متیل کومارین، روغن لیمو، PABA، پسورالن، کولتار یا سالیسیلیک‌اسید

● این کرم‌ها را مصرف کنید

۱. اگر پوست‌تان تاول نزده از کرم‌های مرطوب‌کننده بدون رنگ و عطر برای تسکین ناراحتی استفاده کنید.

۲. استفاده از کرم‌ها یا ژل‌هایی که حاوی منتول (Menthol)، کامفور (Camphor) و آلوئه (Aloe)هستند. با این کرم‌ها پوست‌تان را چرب کنید و ماساژ دهید.

۳. استفاده از کرم هیدروکورتیزون یا کورتیکوستروئید موضعی. برای تسکین ناراحتی و التیام پوست موثر است(اگر پوست تاول ندارد).

۴. استفاده از پماد یلورسولفادیازین (کرم یک درصد): البته باید در مورد مصرف آن در ناحیه صورت احتیاط کرد.

۵. اگر پوست‌تان تاول نزده ‌است از کرم مرطوب‌کننده یا کرم‌های موضعی باید استفاده شود.

۶. بهتر است کرم‌ها و ژل‌هایی که قرار است استفاده کنید را از چند ساعت قبل داخل یخچال بگذارید تا پوست‌تان تسکین بهتری پیدا کند.

● این کرم‌ها را مصرف نکنید

وازلین: چون از تعریق و دفع حرارت پوست جلوگیری می‌کند. البته این حالت در مورد مصرف کره و روغن‌ها نیز صادق است.

پماد بنزوکائین و لیدوکائین: از مصرف پماد یا اسپری‌های کمک‌های اولیه که حاوی بنزوکائین هستند، بپرهیزید زیرا ممکن است باعث تحریک پوست و واکنش‌های آلرژیک یا خارش شوند.

● در چه صورتی ضدآفتاب لک می‌آورد؟

آن دسته از افرادی که دارای پوست بسیار حساس و مستعد جوش هستند باید با نظر پزشک نوع کرم خود را مشخص و از مصرف خودسرانه ضدآفتاب بپرهیزند؛ چون انتخاب کرم نادرست می‌ تواند موجب آکنه و جوش شود.از طرف دیگر حتما باید ضدآفتاب هر دو ساعت یک‌بار تمدید شود وگرنه ممکن است تاثیر عکس گذاشته و ایجادکننده لکه‌های پوستی شود.یادتان باشد هنگام شنا در استخرهای رو باز از ضدآفتاب‌های واترپروف یا مقاوم به آب استفاده شود. مدت دوام این ضدآفتاب‌ها ۸۰ دقیقه است و باید تکرار استفاده از آنها صورت گیرد.

● قدم‌قدم برای بهبود سوختگی

به محض اینکه فهمیدید پوست‌تان سوخته است این ۴ مرحله را اجرا کنید تا فرایند بهبود را سرعت بخشید.

▪ قدم اول

دو عدد آسپیرین بخورید

این قرص‌ها کمک می‌کند که میزان ترشح پروستاگلاندین در بدن کم شده و حتی در بعضی موارد متوقف شود. افزایش هورمون قرمزی پوست را افزایش می‌دهد بنابراین توقف ترشح آن مساوی است با قرمز نشدن پوست. همچنین برای پیشگیری از تحمل درد و سوزش ناشی از آفتاب‌سوختگی هم می‌توانید داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف کنید.

▪ قدم دوم

درمان پوست ملتهب با ژل آلوورا

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ژل آلوورا خاصیت التیام بخشی آن است به خصوص اگر از آلوورای تازه استفاده کنید، کافی است یکی از برگ‌ها را برش دهید تا ژل درونش را به پوست‌تان بمالید. اگر هم ژل‌های آماده می‌خرید حواس‌تان باشد محصولی بگیریدکه فاقد الکل باشد چون الکل پوست را خشک می‌کند و در نتیجه احتمال پوسته‌پوسته شدن زیاد می‌شود.

وقتی ژل را روی ناحیه آفتاب سوخته می‌‌مالید، آرام بمانید تا ژل تاثیر خود را بگذارد. ژل آلو‌ورا یک لایه محافظتی روی پوست شما ایجاد می‌کند که رطوبت آن را نگه می‌دارد و فرایند بهبود آفتاب‌سوختگی آغاز می‌شود.حین کار آب زیادی بنوشید تا پوست شما دوباره آب کافی جذب کند.

▪ قدم سوم

یک دوش آب‌سرد بگیرید

اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان سوختگی‌های سطحی از هر نوعی که باشند، کاهش دمای آن قسمت سوخته شده است. آفتاب‌سوختگی نیز از این امر مستثنا نیست. پوست در زمان آفتاب‌سوختگی نیز داغ و ملتهب می‌شود چون منجر به افزایش جریان خون زیر پوست می‌شود اما حمام یا دوش آب سرد می‌تواند این میزان را کاهش دهد و درنتیجه از التهاب پوست بکاهد. البته اگر سوختگی شما وسعت زیادی نداشته باشد، می‌توانید برای پایین آوردن گرمای موجود در پوست از آب سرد شیر آب هم استفاده کنید. به این ترتیب که پارچه ای را در آب سرد فرو کرده و روی سطح سوخته پوست قرار دهید. این پارچه را مرتب با پارچه آغشته شده به آب سرد دیگری تعویض کنید. این کار را چندین بار در روز و هر دفعه ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تکرار کنید.

▪ قدم چهارم

مهم‌ترین قدم

استفاده از ضد آفتاب را واقعا جدی بگیرید و حواس‌تان باشد باید هر دو ساعت یک‌بار آن را تجدید کنید چون تاثیرش از بین می‌رود به‌خصوص اگر مدام در آفتاب هستید. اگر از ضدآفتاب‌ها به شکل صحیح استفاده کنید می‌توانید تا حد زیادی آسیب‌های ناشی از آفتاب و احتمال آفتاب‌سوختگی را کم کنید اما یادتان باشد که:

۱-پوست باید تمیز و خشک باشد.

۲-یک ربع تا نیم‌ساعت قبل از بیرون رفتن از ضد آفتاب استفاده شود.

۳- مقدار ضدآفتاب باید کافی باشد یعنی ۲میلی‌گرم به ازای هر سانتی‌متر مربع یا یک بند انگشت برای کل صورت نیاز است.