سس کچاپ، باربیکیو یا سس تند؟

سس مایونز یکی از پرکالری‌‌ترین سس‌‌های موجود در بازار است.

سس، مایع غلیظی است که برای طعم دادن به انواع غذاها به کار می‌رود. اصل لغت سس، فرانسوی است که خود ریشه لاتین دارد. سس‌ها انواع بسیاری دارند؛ از سس مایونز و کچاپ گرفته تا سس باربیکیو و فلفل که هریک با غذایی خاص مصرف می‌شوند.

سس مایونز یکی از پرکالری‌‌ترین سس‌‌های موجود در بازار است که مصرفش به افرادی که کلسترول بالایی دارند یا از چاقی رنج می‌‌برند، توصیه نمی‌‌شود زیرا بیشترین ترکیب آن روغن است و از آنجا که تراکم کالری‌ چربی در واحد حجم زیاد است، فرد با مصرف مقدار کم آن هم کالری زیادی دریافت می‌کند که به‌‌مرور منجر به افزایش وزن و مشکلات ناشی از آن خواهد شد. به‌علاوه، مصرف زیاد این سس‌ها همراه هر غذایی، بر ذائقه فرد تاثیر می‌گذارد به‌طوری که تمایل پیدا می‌کند سهم چربی‌ها را در وعده‌های غذایی روزانه‌اش به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.

سس باربیکیو هم طعم‌های شیرین، ترش، تند، ادویه‌دار، دودی و سیردار دارد. ترکیب این سس تقریبا شبیه سس کچاپ معمولی است با این تفاوت که دود طبیعی، برخی ادویه‌‌ها و نشاسته تصفیه‌‌شده برای تغییر طعم و بو به آن اضافه شده است. مصرف سس باربیکیوی دودی و موادغذایی دودی مثل برنج و گوشت دودی به دلیل ترکیب‌های سرطان‌زایی که دارند، مخصوصا توصیه نمی‌شود.

در ضمن با اینکه سس کچاپ، در مقایسه با سس سفید کم‌‌کالری محسوب می‌شود اما شکر دارد، بنابراین نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد و به‌خصوص مبتلایان به دیابت باید بیشتر مراقب باشند. برخی از انواع این سس بسیار تند هستند و طرفداران بسیاری دارند، مصرف زیاد سس‌های تند به دلیل اینکه ادویه‌های تند محرک ترشح اسیدمعده هستند و ترشح زیاد این اسید به بافت معده و پیرامون آن یعنی دوازدهه، لوزالمعده، مری و در نهایت تمام دستگاه گوارش آسیب می‌رساند، درست نیست. مصرف سس‌های قرمز تند به کسانی که به بیماری‌های گوارشی مانند ریفلاکس،‌ زخم معده یا دوازدهه و خونریزی و ورم معده مبتلا هستند، توصیه نمی‌شود. در ضمن، اگر مشکلات ریوی هم دارید، بهتر است کمتر سس تند میل کنید.

دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران