با «خانه»مان به سفر برویم

اقامتگاه های متحرک نیاز امروز گردشگری ایران است

ایرانیان به خوش‌سفر بودن شهره بوده و هستند. کوچک‌ترین فرصتی برای گشت یکی دو روزه را غنیمت می‌شمارند و راهی سفر می‌شوند؛ هرچند ایران هم‌اکنون به عنوان یکی از پرجاذبه‌ترین مقاصد گردشگری جهان توسط سازمان جهانی گردشگری معرفی شده، اما این کشور در زمینه جذب گردشگران بین‌المللی هنوز موفق نبوده است. به باور بسیاری از کارشناسان، نبود زیرساخت‌های متناسب با نیاز روز جامعه از اصلی‌ترین موانع در این زمینه است. با توجه به این که یکی از زیرساخت‌های مهم در این حوزه، مراکز اقامتی است درمی‌یابیم در این زمینه ایران هنوز با استانداردهای بین‌المللی فاصله زیادی دارد.

اولین دغدغه هر مسافری طی سفر، محل اقامت و دسترسی به امکانات اولیه زندگی در سفر است و بیشترین هزینه در این زمان مربوط به اقامت گردشگران برآورد شده است، بنابراین با فراهم شدن این امکانات در هر جای جهان، گردشگران بدون نگرانی بار سفر را زمین گذاشته و اتراق می‌کنند.‌این دقیقا کلیدی‌ترین نکته برای رشد و رونق گردشگری در هر کجای این دهکده جهانی است. ساخت اقامتگاه‌های مجلل و استاندارد اولین تصمیمی است که دست‌اندرکاران گردشگری برای پذیرایی و اقامت گردشگران در مناطق مورد نظرشان می‌گیرند، اما مشکل اینجاست که ساخت اقامتگاه‌های ثابت تنها در فصل‌های معین سفر (با توجه به محل ساخت اقامتگاه‌ها) کاربرد دارد و در بیشترین روزهای سال استفاده‌ای از آن نمی‌شود.

● اقامتگاه سیار، چاره گردشگری

دکتر رضا ارجمندی، مدرس دانشگاه در این زمینه به چمدان می‌گوید:‌ فرض می‌کنیم برای برگزاری تور ماهیگیری در یکی از مناطق خوش آب و هوای ایران مثل استان گلستان اقدام کرده‌ایم، توری که حدود سه روز بنا به برگزاری آن داریم بخوبی مورد استقبال قرار گرفته و سفر آغاز می‌شود. در این زمینه هرگز نمی‌توان نسبت به ایجاد یا ساخت هتل در این منطقه سرمایه‌گذاران را تشویق کنیم چون اولا برنامه‌ها به فصل خاصی محدود است و دوم این که سرمایه‌گذار برای دیگر فصول سال چگونه باید امرارمعاش کند، بنابراین هرچند برخی چادرزدن در طول این مراسم را به عنوان راهکاری مناسب درمی‌یابند، اما آیا واقعا چادر اولین و مناسب‌ترین گزینه است؟‌ در منطقه‌ای مثل آب گرم سرعین که در صنعت گردشگری ایران به عنوان جاذبه‌ای همیشگی است، هیچ جای تردید نیست که امکانات ثابت نیازمندیم و هر چه بتوانیم با برنامه و هدفمند سرمایه‌گذاری کنیم باز هم شاهد رشد و رونق منطقه خواهیم بود. او معتقد است اقامتگاه‌های سیار نیاز امروز گردشگری ایران است‌ و می‌گوید: سال‌هاست‌ کشورهایی چون آمریکا و استرالیا روی کاروان‌ها، تکنولوژی ساخت آنها و فرهنگ استفاده از این وسایل سرمایه‌گذاری کرده‌اند و با این کار علاوه بر ایجاد شغل در کارخانه‌های سازنده کاروان (سوئیت‌های متحرک)، رشد و رونق اقتصاد گردشگری را در سراسر کشور پراکنده کرده‌اند، چون با این کار گردشگران از نظر امکانات اقامتی درگیری ذهنی ندارند و خود جاذبه مورد علاقه‌شان را انتخاب می‌کنند و در آنجا کمپ می‌زنند نه این که اجباری در کار باشد و به دلیل نبود امکانات در مناطق دیگر همه در یک منطقه جمع شوند و از سفر خود لذت نبرند.

اگر به جای تجهیز پارک‌ها یا مدارس که بعضا خود در زمینه مدیریت سفر گردشگران دردسرساز هستند، مراکزی برای پارک‌کردن کمپ‌های متحرک و چادر زدن فراهم کنیم، شاید دوچندان سود کنیم، چون علاوه بر ایجاد جاذبه‌های جدید در صنعت گردشگری می‌توانیم این فصل سفر را بخوبی مدیریت کنیم. این برنامه یعنی ساخت کمپ‌ها خارج از شهر، در کشورمان بدون سابقه نیست.

ارجمندی درباره فرهنگسازی این گونه سفر نیز می‌گوید: تا همین ده سال گذشته کدام خانواده حاضر به اقامت در چادر می‌شد، اما امروزه کمتر خانواده‌ای را می‌بینید که هنگام سفر چادر مسافرتی همراه خود نداشته باشد. بنابراین می‌توان زمینه ساخت کاروان‌ها در کشورمان را طبق اصول و ارزش‌های مذهبی ایران فراهم کرد.

● افزایش کیفیت سفر

در این زمینه رزیتا ناصرالمعمار، معاون گردشگری استان همدان نیز بر لزوم ایجاد کمپ‌های اقامتی در ایران بویژه در این شهر گردشگرپذیر اشاره می‌کند و به چمدان می‌گوید: با توجه به حجم بالای سفرها بویژه در دوره دوم سفرهای تابستانی، شهرداری و نیروی انتظامی باید با در نظر گرفتن مناطق مخصوص کمپ مسافران و برقراری امکانات و البته امنیت، از تجمع مسافر و اقامت آنها در گوشه و کنار خیابان شهرها یا محوطه‌های باستانی جلوگیری کند.

او به افزایش کیفیت سفر گردشگران اشاره می‌کند و می‌گوید: ایجاد این فضاها و کمپ‌های مخصوص می‌تواند زمینه‌ساز رشد و ورود فناوری‌های نوین در زمینه اقامتی گردشگری شود و در کنار آن زمینه‌ساز اشتغال جوانان نیز بشود. در کشور استرالیا هم اکنون حدود یکصد شرکت در زمینه ساخت کاروان‌های متحرک فعالیت می‌کنند و سالانه چند هزار دستگاه از این اقامتگاه‌ها را با امکانات و قیمت‌های متفاوت روانه بازار مصرف می‌کنند و در هندوستان هم به‌تازگی استفاده از این کمپ‌ها میان گردشگران هندی و خارجی رایج شده که با قیمت‌های حدود

۷ تا ۱۰ هزار روپیه به فروش می‌رسد، اما شرکت‌هایی هم در زمینه اجاره این کاروان‌ها فعال شده‌اند که تاکنون بسیار موفق عمل کرده‌اند و مورد استقبال قرار گرفته‌اند. نباید فراموش کرد‌ صنعت گردشگری همواره رو به پیشرفت است و نیازمند فرهنگسازی و استفاده از ابزارهای نوین است، بنابراین اگر قصد همسو شدن با جریان روز گردشگران سراسر جهان را داریم، باید شرایط و لوازم آن را فراهم کنیم. هیچ جای تردید نیست که با متحرک‌شدن مراکز اقامتی می‌توان صدها جاذبه گردشگری ایران را که هنوز در جامعه گردشگر گمنام باقی مانده‌اند، فعال کرد و از آنها درآمد کسب نمود.

به باور کارشناسان، می‌توان با راه اندازی تعاونی‌های روستایی در مناطق گردشگرپذیر ایران برای احداث کمپ‌هایی با امکانات اولیه مثل آب، برق و.... برای پارک‌کردن کاروان مسافران و ایجاد زیرساخت‌های آن زمینه‌ساز کسب و کاری جدید برای ساکنان روستاهای اطراف جاذبه‌های گردشگری شد.

امید است دولت یازدهم با رویکرد جدیدش نسبت به صنعت گردشگری، شرایط حضور این کاروان‌ها را در جاده‌های کشور فراهم کند تا علاوه بر مدیریت زمان سفر از سوی خانواده‌ها بتوانیم برای جوانان این مرز و بوم در صنایع وابسته به گردشگری نیز ایجاد اشتغال کنیم.

عماد عزتی