دوشنبه, ۲۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 13 May, 2024
مجله ویستا

تصویر مهم‌ترین وسیله‌ای است که با آن واقعیت شناخته می‌شود


تصویر مهم‌ترین وسیله‌ای است که با آن واقعیت شناخته می‌شود

هر زبانی که به ما به ارث می‌رسد، در آن واحد هم وسیله است و هم دام. وسیله است، چون با آن تجربه‌هامان را نظم می‌دهیم و اطلاعات حاصل از واقعیت‌های پیرامون خودمان را با واحد زبانی، …

هر زبانی که به ما به ارث می‌رسد، در آن واحد هم وسیله است و هم دام. وسیله است، چون با آن تجربه‌هامان را نظم می‌دهیم و اطلاعات حاصل از واقعیت‌های پیرامون خودمان را با واحد زبانی، کلمه‌ها، جمله‌ها، گزاره‌ها در می‌آمیزیم. آنچه در مورد زبان‌های کلامی ‌صادق است، در مورد زبان‌های تصویری نیز مصداق دارد. چراکه ما اطلاعات حاصل از تجربه‌های تصویریمان را، با تصویر‌ها، کلیشه‌ها و قالب‌های پیش ساخته‌ای از این قبیل، مطابق شیوه‌ای که به ما آموخته‌اند، درمی‌آمیزیم.

پس از درآمیختن اطلاعات تجربی‌مان با چیزهای غیر قابل لمس، چه تصویری باشند و چه کلامی‌، با یا بدون رجوع دوباره به خود اطلاعات، به انحصار‌شان در می‌آوریم و از آنها نظام‌هایی می‌سازیم که تجریدی هستند و پرداخته ذهن را هرگاه کلامی‌باشند، تفسیر و یا فلسفه و آنگاه که بصری باشند، بازنمائی‌های جهان می‌نامیم.

بدون شک تجدیدنظر در زبان تصویر به خودی خود هدف هنری نیست. شیوه رو دررویی با واقعیت منوط به شیوه ادراک واقعیت در لحظه برخورد با آن است. تصویر، این صفت مشترک را با کلام دارد که مهم ترین وسیله‌ای است که با آن واقعیت را می‌شناسیم.

تصویر را باید به عنوان تصویر تجربه کنیم. برای یک دانشجوی چینی شادی حاصل از مطالعه یک متن دست نوشته چینی، فقط تا حدودی مربوط به احساسی می‌شود که دستنوشته بیان می‌کند. در واقع خود متن خوشنویسی شده هم می‌تواند لذت بخش باشد. حتی زمانیکه دست‌نوشته به عنوان متن، برای وی بدون معنی باشد.

هنرمند معاصر با مشکلی مشابه روبرو است. زیرا با مردمی ‌سر و کار دارد که برایشان هنر، یعنی محتوای ادبی، اخلاقی و احساسی هنر و تجربه بصری از این دست، تقریبا به کلی نا شناخته است و همه ما به طور منفی به وسیله محیط فرهنگی مان مشروط شده‌ایم تا حدی که فهمیدن هدف هنرمندان برایمان مشکل شده است.

قبل از اینکه یاد بگیریم با دیدی نو بنگریم و قالب‌های ذهنی‌مان را از سر بیرون کنیم، باید در خودمان چیزی با همان جوهر شادی کودکانه به هنگام بازی با رنگ‌ها و شکل‌ها جست وجو کنیم. بدین ترتیب این ارزش گذاری مجدد نگرش، همه آن چیزی است که دستور زبان بصری می‌تواند برای ما انجام دهد.