۶ ماهگی تا ۵ سالگی؛ سن شیوع مننژیت

کلمه مننژیت معنای گسترده‌ای دارد. در واقع، هرگونه التهاب پرده‌های مغزی را با این نام می‌شناسند و تقریبا همه انواع آن، به جز مننژیت باکتریال، حالت گذرا دارند.
مننژیت یکی از …

کلمه مننژیت معنای گسترده‌ای دارد. در واقع، هرگونه التهاب پرده‌های مغزی را با این نام می‌شناسند و تقریبا همه انواع آن، به جز مننژیت باکتریال، حالت گذرا دارند.

مننژیت یکی از بیماری‌‌های بسیار خطرناک عفونی است که در دوران کودکی رخ می‌دهد. این بیماری از ۶ ماهگی تا ۵ سالگی بیشترین شیوع را دارد و در کل، بیماری شایعی در کودکان محسوب می‌شود. نکته مهم درباره این بیماری آن است که شاید بسیاری از علایم ابتدایی مننژیت از سایر بیماری‌های عفونی قابل افتراق نباشد ولی علایمی که ما را به بروز عفونت مننژیتی مشکوک می‌کنند، عبارتند از: تب بالا، استفراغ‌های مکرر، کاهش سطح هوشیاری، خواب‌آلودگی، خوب شیر نخوردن شیرخوار و گاهی اوقات (در موارد پیشرفته‌تر) فلج اندام‌ها، تشنج و کما. در کودکان بزرگ‌تر که بهتر می‌توانند علایم بیماری را ذکر کنند، سردرد و گاهی گردن‌درد از علایمی هستند که می‌توانند پزشک را در تشخیص کمک کنند.

پزشک پس از بررسی و معاینه دقیق می‌تواند تعیین کند که این علایم می‌توانند مربوط به مننژیت باشند یا نه. در صورت وجود احتمال عفونت مننژیتی، پزشک برای اطمینان، بررسی مایع نخاعی را انجام می‌‌دهد که تشخیص نهایی و قطعی بیماری به وسیله آن صورت می‌گیرد. اگر پزشک مهارت و تبحر لازم را داشته باشد، انجام این آزمایش برخلاف شایعاتی که در مورد آن وجود دارد به هیچ‌وجه برای بیمار خطرناک نیست. درمان مننژیت یک درمان طولانی‌مدت (به صورت تزریق داخل وریدی در بیمارستان) است. اگر خانواده‌ها درمان با داروهای خوراکی را خودسرانه انجام دهند، به ‌درمان ناقص مننژیت و عوارض آن منجر می‌شود که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. مننژیت به دلیل اینکه چرک را در فضای مایع مغزی‌نخاعی قرار می‌دهد، موجب می‌شود که عروق مغزی دچار التهاب شوند و همچنین ممکن است به همین دلیل قسمت‌هایی از مغز دچار کم‌خونی شود. غیر از این موارد، عفونت ممکن است به سلول‌های مغزی به صورت مستقیم نیز آسیب بزند. در مجموع، این عوارض در کنار یکدیگر می‌توانند اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت فراوانی را برای فرد بیمار به یادگار بگذارند که فلج اعضا، کاهش بینایی، کری و عقب‌ماندگی ذهنی از آن جمله‌اند. در کل، می‌توان گفت که مننژیت باکتریال یک تشخیص اورژانس‌ در کودکان است و مادرانی که کودک آنها حال عمومی بدی دارد و به علایمی نظیر تب بالا و استفراغ دچار شده، حتما باید برای بررسی علت این مساله از پزشک کمک بگیرند تا در صورت نیاز به درمان، هرچه سریع‌تر اقدام شود.

دکتر علیرضا ناطقیان

فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی اطفال عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران