سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
تلسکوپ ۵۰ متری اروپا
بخش ثابت رصدخانه ملی ایران در اینجا اختصاص دارد بهگزارش بازدید از رصدخانه و دانشگاه لوند؛ جایی که درحال طراحی و برنامهریزی ساخت بزرگترین تلسکوپ جهان در سالهای آینده است.
همیشه برخورد با تازههای فناوری و علم برایم جذاب است و بههیجانم میآورد، بهویژه اگر شاهد چیزی باشم که قرار است تاریخساز باشد و تحول بزرگی در بینش انسان بهوجود بیاورد و مرزهای دانش را تغییر دهد. لازم نیست موضوع خیلی جدیدی باشد مانند نانوفناوری یا زیستفناوری و نانوزیست فناوری. اگر ابزاری جدید هم باشد که در علمی بهقِدمت دانش بشر کاربرد دارد، وضع همان است و حال همان.
اینبار چشمی غولآسا من را بههیجان آورده است؛ چشمی که وقتی بهآسمان خیره شود چیزهایی را خواهد دید که تابهحال نادیدنی بودند. از تلسکوپ <یورو ۵۰> سخن میگویم. تلسکوپی با قطر آینه پنجاه متر (مساحتی نزدیک بهدو هزار متر مربع) و وزنی در حدود ۳۵۰۰ تُن؛ آینهای که ۵ برابر از بزرگترین تکتلسکوپهای امروز بزرگتر است. ارتفاع تلسکوپ وقتی در مَقَر خود نصب شود برابر با یک برج ۳۰ طبقه (۸۸ متر) خواهد بود. ولی گذشته از این ابعاد عجیب، چیزی که این تلسکوپ را هیجانانگیزتر میکند ادغام اُپتیک سازگار (Adaptive Optic) و اپتیک فعال(Active Optic) در یک مجموعه و تحت نام اپتیک زنده(Live Optic) است که انقلابی در ساخت تلسکوپها بهوجود خواهد آورد.
اپتیک سازگار تأثیر حرکت جوّ بر نورِ ورودی بهتلسکوپ را از بین میبرد و اپتیک فعال تأثیر لَرزشها و نَوَسانهای ناخواسته ناشی از عوامل محیطی یا تجهیزات مکانیکی را خنثی خواهد کرد. اپتیک زنده این دو را در مجموعهای بزرگتر که شامل کنترلکنندههای کل مجموعه (از گنبد گرفته تا سیسیدیها) و آشکارسازها و حِسگرهای مکانیکی و محیطی مانند تجهیزات هواشناسی و لرزهنگاری و جاذبهسنجهاست بهخدمت میگیرد تا در نهایت تلسکوپ بتواند بهمرزهایی از قدرت تفکیک و وضوح برسد که غیرقابل دسترس بهنظر میرسند.
خانهِ این تلسکوپ ۶۰۰ میلیون یورویی که ساخت آن ده سال وقت میخواهد هنوز مشخص نشده است ولی دو محل بیشترین امکان را برای پذیرایی از این چشم بزرگ دارند: جزایر قناری و شیلی.
طراحی این تلسکوپ و بخشهای مختلف آن را مجموعهای از دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی در کشورهای سوئد، ایرلند، آمریکا، دانمارک، انگلیس، و اسپانیا برعهده داشتهاند که نقش رهبری این مجموعه با دانشمندان و پژوهشگران دانشگاه لوند (LUND) در سوئد است.
ارتباطات بهوجود آمده در طرح رصدخانه ملی ایران با مراکز پژوهشی مختلف سبب شد با طراحان و مدیران طرح <یورو ۵۰> نیز آشنا شویم. مدیر این طرح بزرگ دکتر توربن آندرسِن دانمارکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه لوند است و در کارنامهِ خود طرحهای اجرا شده و نشده زیادی دارد که همگی در نوع خود انقلابی هستند.
آندرسن تنها نیست. دوست و همکار منجم او <آرنه آردبِرگ> که رییس رصدخانه لوند نیز هست، او را در برآورده شدن نیازهای امروز و فردای یک منجم راهنمایی میکند. آردبرگ دانشمندی جهاندیده است که سالها مسئولیت رصدخانههای بزرگ تحقیقاتی در نقاط مختلف جهان را برعهده داشته است.
البته نباید فراموش کرد که یک مهندس و یک اخترشناس برای ساخت یک تلسکوپ بههمکاریِ نزدیکِ یک نورشناس یا طراح اپتیک نیاز دارند و در اینجاست که ضرورت حضور خانم مِتِه پِترسُن احساس میشود.
باری، با آشنایی مقدماتی ما با این گروه، آنها اظهار تمایل کردند که بهایران برای طراحی تلسکوپ رصدخانه ملی کمک کنند و بههمین منظور ما را برای یک بازدید یک هفتهای از این رصدخانه دعوت کردند.
دکتر سپهر اربابی و من عازِم این سفر شدیم تا از نزدیک با فعالیت این رصدخانه آشنا شویم. نکته جالبتوجه برای آنها این بود که این سفر بدون هیچ حمایتی از سوی مسئولان ایرانی (با هزینه شخصی) انجام شده است و برای ما نکتهِ جالبتوجه این بود که آنها بیشتر از همهِ ما و مسئولان ما بهفکر این طرح و موفقیت آن بودند. برخورد دوستانه و بزرگمَنِشانه آنها برای ما بسیار جالبتوجه و حتی گاهی ناراحتکننده (خجالت میکشیدیم) بود.
مجید آلابراهیم
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت