چرا پرده قلب عفونت می‌کند؟

قلب ماهیچه‌ای توخالی است که درون حفره‌های آن خون جریان می‌یابد. سطح خارجی این ماهیچه را پرده‌ای پوشانده که «پریکارد» نام دارد و خود شامل ۲ لایه است....
بین این دو لایه، تقریبا ۵۰-۱۵ …

قلب ماهیچه‌ای توخالی است که درون حفره‌های آن خون جریان می‌یابد. سطح خارجی این ماهیچه را پرده‌ای پوشانده که «پریکارد» نام دارد و خود شامل ۲ لایه است....

بین این دو لایه، تقریبا ۵۰-۱۵ میلی‌متر مایع پریکارد وجود دارد. اگر پریکارد به هر دلیل دچار التهاب شود، «پریکاردیت» به‌وجود می‌آید. شایع‌ترین عامل التهاب پریکارد عفونت‌های ویروسی هستند بنابراین پس از ابتلا به عفونت‌های ویروسی، گاهی درد قفسه‌سینه به دلیل ملتهب‌شدن پریکارد پدید می‌آید. در این بیماری درد قفسه‌سینه در سمت چپ احساس می‌شود ولی معمولا به پشت و کتف انتشار می‌یابد. ممکن است در معاینه قلب صدایی غیرعادی شنیده ‌شود و نوار قلب بیمار غیرطبیعی خواهد بود و پزشک باید بتواند از روی نوار قلب، پریکاردیت را از انفارکتوس (سکته) قلبی تمایز دهد. درد قفسه‌سینه اگر به دلیل پریکاردیت باشد، هنگام د‌م و بازدم شدت آن تغییر می‌کند. گاهی در این بیماری تراوش مایع بین دو لایه پریکارد افزایش می‌یابد و باعث می‌شود اطراف حفره‌های قلب پر از مایع شود. اگر میزان مایع زیاد باشد به حفره‌های قلب فشار وارد خواهد شد که بسیار خطرناک است و به آن «تامپوناد» گفته می‌شود. علایم تامپوناد، افت فشارخون، تنگی نفس شدید، تپش قلب و کاهش سطح هوشیاری است.

این موضوع به‌خصوص در افرادی که به تازگی جراحی قلب انجام داده‌اند، مهم است زیرا تا چند هفته پس از جراحی قلب امکان تجمع مایع در پرده پریکارد وجود دارد. در تصادف‌ها و سوانح نیز اگر به قفسه‌سینه ضربه شدیدی وارد بیاید، احتمال بروز پریکاردیت بیشتر می‌شود. بیماران مبتلا به سرطان و رماتیسم نیز بیش از بقیه در معرض این بیماری هستند. درصورت تجمع زیاد مایع در اطراف قلب ایجاد تامپوناد می?کند. در بیمار مبتلا به تامپوناد، باید مایع فراوان اطراف قلب با سوزن تخلیه شود که به این کار «پریکاردیوسنتز» گفته می‌شود. اگر تامپوناد پس از جراحی قلب رخ دهد، باید دوباره در اتاق عمل تخلیه ‌شود.

دکتر ماه‌منیر محمدی

متخصص قلب و عروق

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی