پسران آینده نگرتر از دختران

دانشجویان در برخی از ویژگی های آینده نگری ضعف بیشتری دارند كه باید برنامه های آموزشی در آن موارد بیشتر متمركز شود به طور مثال دانشجویان همیشه دنبال مباحثی كه پاسخ روشن و مشخص دارد هستند و نسبت به مباحثی كه به چالش بیشتر فكری نیازمند باشند, علاقه ای نشان نمی دهند

تدبیر امور به ویژه فعالیت های مدیریتی و حتی شخصی، وابسته به قدرت آینده نگری فرد است كه به نوعی موفقیت مدیران و رهبران را نیز تضمین می كند. توجه به این خصوصیت و آموزش این مهارت تا حدی ضروری به نظر می رسد كه باید مؤسسات آموزشی در پرورش این بعد در وجود جوانان به توسعه و تقویت روحیه و بینش آینده نگری بپردازند.دكتر غلامحسین زمانی دانشیار گروه ترویج و آموزش كشاورزی دانشگاه شیراز با استفاده از آزمون آینده نگری پاتون به سنجش میزان و قدرت آینده نگری ۱۷۳ نفر از دانشجویان خود پرداخته است. وی در این پژوهش كه با حمایت گروه ترویج دانشگاه شیراز انجام شده است، ضمن تشریح ویژگی های فرد آینده نگر، چگونگی تقویت این ویژگی ها و نحوه آموزش آینده نگری را نیز بررسی كرده است.این پژوهش با هدف كلی بررسی توان آینده نگری جوانان به ویژه دانشجویان و جلب توجه آنان به اهمیت فراگیری مهارت آینده نگری پرداخته است.پژوهشگر در بخشی از مقاله خود، تعیین ابعاد و ویژگی های یك فرد آینده نگر، بررسی میزان آینده نگری در دانشجویان، تعیین تفاوت توان آینده نگری میان پسران با دختران و تعیین رابطه قدرت آینده نگری با افزایش سن را به عنوان سایر اهداف این پژوهش ذكر كرده است.

نتایج پژوهش

جامعه آماری در این پژوهش ۱۷۳ نفر از دانشجویان دانشكده كشاورزی دانشگاه شیراز هستند كه میانگین سن آنان ۱۴/،۲۴ است بیشترین فراوانی این گروه را سن ۲۱ سال تشكیل می دهد و كم سن ترین دانشجو ۱۷ سال و مسن ترین آنها ۵۰ ساله بودند.

میانگین نمره برای كل آزمودنی ها ۲۴/۴۳ است و حداكثر نمره ممكن نیز برای هر فرد ۷۵ است كه معمولاً اگر فردی نمره بیش از ۶۱ را به دست بیاورد، وی را انسانی كه آینده های بسیار دور را سیر می كند می پندارند.در این تحقیق مشخص شد كه حداكثر نمره آینده نگری ۶۰ و حداقل آن ۴ است. این میانگین نشان دهنده قدرت متوسط آینده نگری در دانشجویان است.این آمار همچنین گویای آن است كه دانشجویان در چه زمینه ای بیشترین ضعف و یا وضعیت نسبتاً بهتری داشته اند. دانشجویان تمایل و علاقه مندی خوبی نسبت به فكر، ایده و اشیای نو دارند، ولی با ایده ها و موضوعات مبهم مشكل داشته و در چالش با مباحث پیچیده، ضعف از خود نشان می دهند.این پژوهش همبستگی میان هر یك از ابعاد و ویژگی های آینده نگری را با سن نشان داده شده است، اگرچه میان كل امتیازات آینده نگری افراد با افزایش سن رابطه ای معنا دار وجود ندارد ولی در برخی از ویژگی ها، این رابطه مثبت و در برخی منفی و معنا دار است.به طور مثال هر چه سن افراد افزایش می یابد فرد خود را خلاق تر می داند و به اطلاعات آماری علاقه مندتر می شود، در حالی كه با افزایش سن، افراد گرایش های بیشتری نسبت به فعالیت هایی دارند كه نتیجه مشخص دارد، در واقع آنان بیشتر نتیجه گرا هستند تا فرآیندگرا. همچنین با افزایش سن، تجسم و قدرت تصور و تخیل مشكل تر می شود. این نتایج در امر آموزش افراد در سنین مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد و فراگیران باید توجه كنند كه ممكن است با افزایش سن، به دلیل محافظه كاری و ترس از شكست (كه بیشتر ویژگی بزرگسالان است) علاقه مندی كمتری به موارد بالا داشته باشند كه آگاهی از این امر به خودسازی بهتر و مستمر كمك می كند.مفاهیمی كه در متن بالا از آنها نام برده شده تحت سه عنوان ویژگی های ثابت، ویژگی های افزایش پذیر و ویژگی های كاهش پذیر در الگوی تحول ویژگی های آینده نگری نام برده می شود.برای بررسی تفاوت توان آینده نگری بین دختران و پسران دانشجو از آزمون (t) استفاده شده است. نتایج این آزمون نشان می دهد كه امتیاز و نمره كل آینده نگری دانشجویان دختر و پسر در سطح ۵ درصد خطا، تفاوت معنا داری با یكدیگر دارند، بنابراین به طور كلی قدرت آینده نگری پسران از دختران بیشتر است. آمارها همچنین نشان می دهد كه پسران علاقه بیشتری به اطلاعات آماری، مباحث جهانی و پیش بینی آینده داشته و خود را نسبت به دختران خلاق تر می دانند.

نتایج آزمون t برای تشخیص تفاوت بین دانشجویان دختر و پسر نسبت به هر یك از ویژگی های فرد آینده نگر

نتیجه گیری

بر اساس یافته های این پژوهش، میانگین امتیاز آینده نگری حدود ۴۳ برای كل دانشجویان است. این آمار نشان می دهد كه توان آینده نگری دانشجویان كشاورزی در حد متوسط بوده و آنان نیازمند تلاش جدی برای پرورش قدرت آینده نگری هستند.دانشجویان در برخی از ویژگی های آینده نگری ضعف بیشتری دارند كه باید برنامه های آموزشی در آن موارد بیشتر متمركز شود. به طور مثال دانشجویان همیشه دنبال مباحثی كه پاسخ روشن و مشخص دارد هستند و نسبت به مباحثی كه به چالش بیشتر فكری نیازمند باشند، علاقه ای نشان نمی دهند.این پژوهشگر توصیه می كند كه استادان دانشگاه ها موضوعات درسی را به شیوه ای طراحی كنند كه دانشجویان مجبور شوند بیشتر تلاش و فكر كنند. باید پاسخ سئوالات به راحتی در اختیار آنان قرار داده نشود تا ویژگی آینده نگری در وجود آنها تقویت شود.با افزایش سن دانشجویان برخی از ابعاد آینده نگری تقویت و برخی دیگر تضعیف می شود. این امر نشان از آن دارد كه همه افراد باید به طور مداوم به تقویت توان آینده نگری خود بپردازند.دكتر زمانی در نتایج این پژوهش به ارائه راهكار در این زمینه پرداخته است.وی معتقد است به دانشجویان باید تفهیم شود كه پس از فراغت از تحصیل نیز همواره به رشد آینده نگری خود فكر كنند.این پژوهشگر برگزاری كارگاه آموزشی یك ساعته و گفت وگو درباره اهمیت آینده نگری، تحلیل هر یك از ویژگی های آینده نگر و راه های دستیابی به جوانان آینده نگر را از سوی مسئولان و استادان مؤسسات آموزش عالی ضروری می داند.