سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
امام صادق علیه السلام و دانش پزشکی
● مقدمه
بدون تردید، علوم حضرات معصومین علیهم السلام اکتسابی نیست وآنچه از ذهن شفاف و نورانی آن بزرگواران انعکاس مییابد،اشعههایی از انوار الهی است که از پیامبر خاتم(ص) تا معصومچهاردهم(عج) نسلی بعد از نسل، به یادگار مانده و زمینیان رابهرهمند ساخته است. اگر غیر از این بود، میبایست علوم آنهامقطعی و زودگذر باشد و جز درعصر خویش کاربردی آن هم در همهزمینهها، بدون کمترین تخلف نداشته باشد و در برخورد باشخصیتهای علمی هم عصر خود و عالمان قرون بعد، منفعل گردد.
جستجوی مفصل این نکته را به عهده خوانندگان محترم گذاشته وتنها مناظره زیر را که به علم پزشکی امام صادق(ع) اشارهدارد. نقل به مضمون میکنیم.
روزی امام صادق(ع) به مجلس منصور دوانیقی وارد شد. طبیب هندیکنار خلیفه نشسته بود. او کتابهایی که در موضوع «علم طب»نگاشته شده بود را برای خلیفه میخواند تا ضمن سرگرم ساختن اوبر معلومات خلیفه بیفزاید.
امام صادق(ع) درگوشهی مجلس نشست. بارانی از هیبت و ابهت ازچهره حضرت میبارید.مدتی گذشت. هنگامی که طبیب از خواندن کتابهافارغ شد، نگاهاش به امام صادق(ع) دوخته شد. لحظاتی مشغولتماشای سیمای حضرت شد. ابهت و صلابت امام تنش را لرزاند. نگاهاشرا به سوی خلیفه برگرداند و با این سؤال سکوت را شکست:
این مرد کیست؟
او عالم آل محمد(ص) است. آیا میل دارد از اندوختههای علمی من بهرهمند گردد؟
نگاه خلیفه روی امام قرار گرفت. قبل از این که چیزی بگوید،امام لب به سخن گشود:
نه!
طبیب که از پاسخ امام شگفتش زده بود، پرسید:
چرا؟
چون بهتر از آنچه تو داری، در اختیار دارم.
چه چیز در اختیار داری؟
گرمی را با سردی معالجه میکنم و سردی را با گرمی، رطوبت رابا خشکی درمان میکنم و خشکی را با رطوبت و آنچه را که پیامبراسلام(ص) فرموده به کار میبندم و نتیجه کار را به خداوند وامیگذارم.
سپس به سخن جدش رسول الله(ص) اشاره کرده، افزود: «معده خانههربیماری و پرهیز، سر هردرمان است.»
طبیب هندی برای این که سخنان امام را سبک جلوه دهد، پرسید:
مگر طب غیر از اینها است که گفتی؟!
امام فرمود:
گمان میکنی من مثل تو اینها را از کتابهای طبی آموختهام؟!
حتما، غیر از این، راهی برای فراگیری علم طب وجود ندارد.
نه، به خدا سوگند، جز از خداوند، از دیگری نیاموختهام. اکنونبگو کدام یک از من و تو در علم طب داناتریم؟
کار من طبابت است و حتما در طب از شما عالمترم.
پس لطفا به سوالهایم پاسخ گویید.
بپرسید.
چرا سر آدمی یک پارچه نیست و از قطعات مختلف به وجود آمدهاست؟
نمیدانم.
چرا پیشانی مانند سر انسان از مو پوشیده نیست؟
نمیدانم.
چرا بر روی پیشانی خطوط مختلفی نقش بسته است؟
نمیدانم.
چرا ابروها در بالای دیدگان انسان قرار گرفته است؟
نمیدانم.
چرا چشمهای انسان به شکل لوزی ساخته شده است؟
نمیدانم.
چرا بینی میان دو چشم قرار گرفته است؟
نمیدانم.
چرا سوراخهای بینی در زیر آن خلق شده است؟
نمیدانم.
چرا لب فوقانی و سبیل در قسمتبالای دهان آفریده شده است؟
نمیدانم.
چرا دندانهای جلوی، تیز و دندانهای آسیاب، پهن و دندانهایانیاب (نیش)، دراز آفریده شده است؟
نمیدانم.
چرا کف دست و پا، مو ندارد؟
نمیدانم.
چرا مرد ریش دارد ولی زن فاقد ریش است؟
نمیدانم.
چرا ناخن و موهای سر انسان روح ندارند؟
نمیدانم.
چرا قلب، صنوبری شکل آفریده شده است؟
نمیدانم.
چرا ریه در دو قسمت آفریده شده و در جای خود متحرک است؟
نمیدانم.
چرا کلیهها مانند لوبیا خلق شدهاند؟
نمیدانم.
چرا کاسه زانوها رو به جلو قرار دارد؟
نمیدانم.
چرا میان کف پا، گود است و با زمین تماس ندارد؟
نمیدانم.
ای طبیب هندی! ولی من به فضل خداوند، به حکمت و پاسخ اینسوالها آگاهام.
طبیب که چارهای جز تسلیم شدن نداشت، گفت: پاسخها را بگویید تا بهرهمند گردم.
آنگاه امام(ع) به ترتیب به یکایک سوالهای مطرح شده، چنین پاسخگفتند:
به این جهتسر از قطعات مختلف تشکیل شده و شکافهایی برایشقرار داده شده است تا صداع (سردرد) آن را نیازارد.
خداوند مو را بالای سر رویانده تا به وسیله آن روغن لازم بهمغز برسد و بخار مغز از طریق موها خارج شود. همین طور، پوششیبرای سرما و گرما باشد. ولی در پیشانی مو نیافریده تا چشمهامزاحمی نداشته باشند و بتوانند به راحتی نور بگیرند.
ابروها را بالای چشم قرار داد تا به اندازه کافی به چشمها نوربرسد و نیز از رسیدن نور زیاد جلوگیری کند. چون زیادی نور، چشمرا آزار داده و زمینه معیوب شدن آن را فراهم میسازد.
چشمها به شکل لوزی آفریده شده تا داروهایی که با سرمهاستعمال میشود، به آسانی وارد چشم شده، چرک و مرض به آسانی ازآن به وسیله اشک خارج شود.
به این جهتبینی را میان دو چشم قرار داده است که بینی نوررا به دو قسمت مساوی تقسیم میکند تا نور به طور اعتدال بهچشمها برسد.
سوراخهای بینی را در پایین آن آفریده تا چرکهای انباشته شدهدر مغز از این سوراخها بیرون شده و بوهای معطر که به وسیله هوامتصاعد میگردد، از آن، بالا رود.
لب و سبیل را به این جهت روی دهان قرار داده است تا از ورودکثافات دماغ به داخل دهان جلوگیری کند. و نیز مانع آلوده شدنخوراکیها گردد.
دندانهای جلو را تیزتر آفریده تا غذا را قطعه قطعه سازند.
دندانهای آسیاب را پهن خلق کرده تا غذا بهوسیله آنها کوبیده ونرم گردند. دندانهای انیاب را درازتر آفریده تا میان دندانهایآسیاب و دندانهای پیشین، چون ستونی استوار باشند.
کف دست و پاها مو ندارند تا بتوانیم اشیاء را بهوسیله آنهالمس نموده، از قوه لامسه به اندازه کافی استفاده نماییم.
برای مرد ریش قرار داده تا به پوشاندن صورت محتاج نباشد ونیز از زن بازشناخته گردد.
به مو و ناخنهای تن انسان روح نداده تا چیدن و بریدن آنهادردآور و ناراحت کننده نباشد.
قلب، صنوبری شکل آفریده شده است تا هنگام آویختگی، نوکباریکش وارد ریه شده و از نسیم آن خنک گردد و نیز مغز سر ازحرارت آن آسیب نبیند.
ریه را در دوقسمت آفریده تا قلب میان فشارهای آن دو (هنگامباز و بسته شدن) داخل شده و هوا بگیرد. کلیهها مانند لوبیا ساخته شدهاند، برای این که «منی» ازکلیهها قطره قطره به سمت مثانه میچکد. اگر کلیهها کروی و یا بهشکل چهارگوش بودند، قطرات منی که همواره در حال انبساط وانقباضند، به یکدیگر برخورد کرده و در نتیجه هنگام خروج، موجبالتذاذ نمیشود.
این که کاسه زانوها به سمت جلو قرار گرفته، به این جهت استکه انسان رو به جلو حرکت میکند. سنگینی بدن انسان رو به جلواست. وقتی زانوها به عقب خم شوند، تعادل انسان حفظ شده، راهرفتن و حرکات انسان ناموزون و لرزان نمیشود.
این که کف پاها را گود و قوسیمانند، خلق کرده به این جهت استکه تمام کفپاها با زمین تماس پیدا نکند. زیرا اگر تمام کف پاهابه زمین تماس پیدا کند، پا، چشم و اعصاب صدمه میبینند.
طبیب که تاکنون سکوت کرده و به سخنان امام گوش میداد، با تعجبپرسید:
اینها را از کجا میدانی؟!
از پدرانم فراگرفتهام; پدرانم از رسولخدا(ص) آموختهاند; رسولخدا(ص) از جبرئیل و جبرئیل از خداوند متعال فرا گرفته است.
طبیب هندی که چنین شخصیت علمی را در عمرش ندیده بود، به فکرفرو رفت. آنگاه در حالی که محو تماشای سیمای امام بود، چنین لببه سخن گشود:
تصدیق میکنم و شهادت میدهم که جز خدای یگانه، خدایی نیست ومحمد(ص) فرستاده اوست. به خدا سوگند، تاکنون کسی را در طب،عالمتر از تو ندیدهام.(۱)
نویسنده: میثم سنگچارکی
پینوشت:
۱- طب الصادق، تحقیق علامه عسکری، ص ۲۱، به نقل از بحارالانوار،ج ۱۴، ص ۴۷۸; مناظرات علمی بین شیعه و سنی، ص ۹۸، به نقل از طبالصادق، محمدعلی خلیلی، ص ۶۴.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شهرداری تهران شورای شهر تهران تعطیلی مدارس هلال احمر قوه قضاییه پلیس سیل بارش باران آموزش و پرورش
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا یارانه بورس خودرو دلار بازار خودرو سایپا حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازنشستگان
شهادت رئیس جمهور داریوش ارجمند پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سینمای ایران آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر زری خوشکام رسانه ملی نمایشگاه کتاب
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان دانشگاه پیام نور تلسکوپ فضایی هابل
رژیم صهیونیستی اسرائیل ترکیه امیرعبداللهیان روسیه غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر باشگاه پرسپولیس لیورپول لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی رئال مادرید منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات گوگل سامسونگ موبایل اپل اینترنت آیفون فناوری
رژیم غذایی آلزایمر طول عمر سلامت روان کاهش وزن افسردگی مغز انسان