مقابله با فقدان شناخت واكنش شخصی به سوگ

نعمت های خود را بشمار نه محرومیت ها را سوگ یك تجربه طبیعی و جهانی است بهر حال, هر كدام از ما سوگ را به شیوه خاصی كه متناسب با نوع تربیت و شخصیت مان است, تجربه می كنیم

در طی زندگی، هر كدام از ما روابطی را با دیگران برقرار می كنیم كه آن روابط معنایی خاص برای ما دارد. آنها می توانند والدین، سایر اعضای خانواده، دوستان، معلمان و افراد دیگری باشند. اینها كسانی هستند كه به شیوه های مختلف از ما مراقبت و حمایت می نمایند. در طی زندگی مان، هر كدام از ما مرگ كسی كه مورد علاقه مان است را نیز تجربه می كنیم. صرفنظر از اینكه مرگ آنها ناشی از بیماری، تصادف یا حادثه ای دیگر باشد، ما با تركیبی از افكار و احساسات باقی می مانیم. ما عمیقاً فقدان آنها را احساس می كنیم. پیشنهاد های زیر به ما در فهم فرایند سازنده سوگ و اهمیت یاد آوری شخص مورد علاقه مان كمك می كند.

● مسئله مهم، پذیرش خودتان است

سوگ یك تجربه طبیعی و جهانی است. بهر حال، هر كدام از ما سوگ را به شیوه خاصی كه متناسب با نوع تربیت و شخصیت مان است، تجربه می كنیم، در حالی كه عوامل مشتركی در فرایند سوگ وجود دارند، ولی هیچ فرمول یا جدول ثابتی كه باید با آن مطابق باشد، در سوگ وجود ندارد، پذیرفتن خودتان گامی مهم به سوی فرآیند سالم سوگ است.

● احساسات شما طبیعی است

بدنیال فقدان شخص محبوب، تعداد وسیعی از حالات عاطفی تجربه می شوند. این احساسات شامل غمگینی، ترس، یأس، سردرگمی خشم، احساس گناه و حتی بی حسی است. این عواطف در درجات مختلف شدت و در دوره های زمانی متفاوت تجربه می شوند. الگوهای معمول زندگی ما ممكن است خاطراتی را در مورد فقدان و احساسات مرتبط با آن برانگیزد. مراسم خانوادگی، تعطیلات، مكانهای مورد علاقه، موسیقی و تجارب دیگری كه با شخص از دست رفته داشته ایم، به عنوان منبعی برای درد و رنج برایمان باقی می ماند. در اواسط سوگواری با شگفتی، كاهش غم و اندوه امری طبیعی می باشد. در طی زمان خاطرات ما با شخص محبوب باقی خواهد ماند ولی واكنشهای هیجانی شدیدمان به طرف متوسط میل خواهد كرد. گر چه یادآوری این مسئله بسیار مهم است كه حتی بعد از سالها نیز ما شخص از دست رفته را فراموش نخواهیم كرد. بهتر است به سوگواری به عنوان یك چرخه نگاه كنید كه در آن بطور دوره ای فقدان و احساسات مرتبط با آن را یادآوری خواهید كرد.

● زندگی روزمره شما ممكن است دچار تغییر گردد.

بدنبال مرگ یك شخص مهم در زندگی حالت احساسی شما امكان دارد كاملاً تغییر كند. ممكن است از نظر جسمانی احساس خستگی نمایید، در الگوهای معمول خوابتان مشكل پیدا كنید، در تمركز برای مدت طولانی مشكل داشته باشید و اشتهای طبیعی خود را از دست بدهید. همچنین ممكن است متوجه شوید كه علائق شما به كار، فعالیت های اجتماعی و بودن با دیگران تا اندازه ای كاهش یافته است. فعالیت ها و افرادی كه شما معمولاً از آنها لذت می برند. جذابیت خود را برای شما از دست می دهند. در این دوران، بعضی از مردم اشتغالات كاری و فعالیت های اجتماعی خود را جهت مشغول كردن ذهن و انرژی شان از یك طرف و اجتناب از احساسات ناراحت كننده مرتبط با فقدان از سوی دیگر، افزایش می دهند.

بهر حال هر شخصی شیوه ای را برای انطباق انتخاب می كند.ومسئله مهم این است كه شخص ارتباط ها را با دیگران حفظ كند وبرای آن ارزش قائل شود و حجم متناسبی از كار، فراغت و استراحت رابرای خود در نظر بگیرد. برای انجام بعضی از تمرینات آرامش و فعالیت جسمانی از قبیل پیاده روی با مشاركت یك شخص دیگر بر نامه داشته باشید. اگر تغییرات آنقدر معنی دار بود كه توانایی كاركرد شما در مسائل روزمره را تحت تاثیر قرار دهد، در آن صورت جهت مشاوره و دریافت كمك تخصصی باید به سراغ یك متخصص بروید.

● آینده ای پر امید برای خود بسازید با خود مهربان باشید

در مورد توانایی و نیروی خود برای قبول مسئولیت های جاری انتظارات موجه داشته باشید. موضع گرفتن بر علیه طرحهای جدید خیلی زود است. به خاطر داشته باشید كه سوگواری با درجات مختلف خود امری طبیعی و فرایندی اساسی برای یاد آوری محبوب (از دست رفته) است.

● برای یاد آوری شخص مورد علاقه از دست رفته راههایی را ایجاد كنید

آداب و رسوم به ما كمك می كند كه جنبه های مثبت ارتباطمان را یادآوری كرده و خود را به جامعه متصل سازیم فعالیتهایی از قبیل خاطره نویسی، مراقبه، عبادات، پیاده روی، آواز خوانی . دیدن جاهایی كه قبلاً با هم بودید می توانند روزنه هایی خلاق برای افكار و احساسات شما باشند. اینها همچنین ارزش زندگی را نیز به ما یاداوری می كنند.

● از نظر روحی خود را در مركز توجه قرار دهید

اهدافی را كه برالی خودتان در نظر گرفته اید، یادآوری كنید و شیوه هایی كه شخص مورد علاقه تان جهت كمك به رشد و موفقیت شما داشت، را بخاطر بیاورید. یك هدف آتی و شیوه های مورد علاقه تان جهت مشاركت با دیگران در آن هدف را تجسم كنید. خودتان را در اشكال مختلفی از زندگی كه می تواند برایتان معنی دار باشد مورد بازنگری قرار دهید. اگر مذهبی هستید، نمادها، فعالیتها و گروههای مرتبط با آن را جهت بدست آوردن راحتی و یافتن چشم اندازی جدید برای زندگی مورد استفاده قرار دهید.

● آینده ای پر امید را برای خود تجسم كنید

افكار و احساسات خود را برای دیگران بگویید. به آنها اجازه دهید كه در این مقطع بسیار حساس از زندگی همراه شما باشند. سعی كنید از نظر جسمانی فعال مانده و به زیبایی های اطراف زندگی خود حساس باشید. تجسم كنید كه معنایی برای زندگی آینده شما وجود دارد. تجسم كنید عشقی را كه به شخص از دست رفته داشتید اساسی برای فعالیت خلاقانه شما در آینده خواهد بود.

● به هنگام سوگواری به دیگران كمك كنید

۱) علائق خود را برای شخص دیگر بیان كنید

۲) مكالمه را شروع نمایید، به او گوش دهید، و در مورد فقدان صحبت كنید.

۳) در دسترس باشید

۴) به شخص سوگوار اجازه دهید تا مطمتن شود شما در صورت نیاز در دسترس هستید.

۵) از قضاوت در مورد احساسات شخص به هنگام سوگواری خودداری كنید

۶) مردم افكار و احسااست خود را به اشكال مختلف كه از نظر شدت و مدت متفاوت است، بیان می كنند.

۷) خود برای این موضوع كه شخص سوگوار سوالات سختی در مورد زندگی و مرگ خواهدداشت و شما پاسخهای آسان نخواهید داشت، آماده كنید.

۸) متناسب بودن سوالها را تایید و صحبت كردن را تشویق نمایید.

۹) اهمیت مراسم سالانه، جشنها و فعالیتهایی كه شخص از دست رفته در آنها شركت می كرد را بخاطر داشته باشید.

۱۰) به خاطرات مربوط به اوقات و فعالیتهای ویژه كه برای شخص سوگوار باقی مانده است، حساس باشید.

۱۱) ارزش رابطه تان را مورد تایید ... قرار دهید

۱۲) اهمیت هر نوع ارتباط از قبیل ارتباط با دوست، همكلاسی، عضو خانواده، همسایه، همكار، همسر یا شخص صمیمی را مورد تذكر قرار دهید.

۱۳) به ماهیت دوره ای فرایند سوگ حساس باشید

۱۴) صبور باشید. به خاطر داشته باشید كه آشكار شدن و از بین رفتن سوگ به دلیل آشكار نیاز ندارد. زمان خاصی برای اتمام سوگواری وجود ندارد.

مترجم : مجید محمود علیلو

كارشناس دفتر مركزی مشاوره وزارت علوم, تحقیقات و فناوری و همكار مركز مشاوره دانشگاه تهران