رژیم غذایی در کم خونی فقر آهن

چاقی و اضافه وزن مسلماً با فشار خون بالا ارتباط دارد شیوع این مشکل در افراد جوان دچار اضافه وزن دو برابر و در افراد مسن و چاق ۵۰ درصد بیشتر از افراد دارای وزن طبیعی است در مردان به ازای هر ۱۰ درصد افزایش وزن, فشار خون ۶ ۶ میلیمتر جیوه بالاتر می­رود

برای جلوگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن مواد ذیل توصیه می­شود:

۱) استفاده از مواد غذایی صحیح و همچنین غنی از آهن مثل انواع گوشت­ها، سبزی­های سبز برگ و حبوبات.

۲) استفاده از مواد غذایی دارای ویتامین ث، انواع سبزی­های تازه، فلفل سبز، گوجه فرنگی، کلم، میوه­های تازه بخصوص پرتقال، لیمو و سایر مرکبات همراه با غذا که سبب می­شوند آهن بیشتر جذب شود.

۳) عدم استفاده از چای در فاصله ۲ تا ۳ ساعت قبل و بعد از غذا به ویژه غذاهای آهن دار.

۴) درمان آلودگی­های انگلی و محیطی.

۵) خودداری از مصرف نوشابه­های شیرین و گازدار.

۶) محدود کردن مصرف غذاهای آماده و صنعتی و استفاده بیشتر از غذاهای تازه.

● رژیم غذایی در فشارخون بالا

چاقی و اضافه وزن مسلماً با فشار خون بالا ارتباط دارد. شیوع این مشکل در افراد جوان دچار اضافه وزن دو برابر و در افراد مسن و چاق ۵۰ درصد بیشتر از افراد دارای وزن طبیعی است. در مردان به ازای هر ۱۰ درصد افزایش وزن، فشار خون ۶/۶ میلیمتر جیوه بالاتر می­رود.

اکثر افراد مبتلا به پرفشاری علایمی ندارند، اما این مشکل می­تواند سبب آسیب حاد یا مزمن به بخشهای مختلف بدن شود. در مغز این مشکل به مویرگ­های خونی آسیب می­رساند، در نتیجه سکته مغزی بروز می­کند. در چشم­ها، پرفشاری سبب آسیب به مویرگ­های خونی و بروز اختلال بینایی و در کلیه­ها نیز سبب نارسایی کلیه می­شود. ممکن است علایمی از قبیل سردرد، دردهای قفسه سینه و تنگی نفس نیز بروز کند.

مواردی از پرفشاری که در حد مرزی هستند، اغلب بدون درمان باقی می­مانند. درمان غیردارویی شامل: کاهش نمک در رژیم غذایی، ترک سیگار، انجام ورزش منظم و استفاده از روش­های شل کردن عضلات است. داروهای ضدفشار خون نیز ممکن است تجویز شوند.

● چه غذاهایی مفید هستند؟

عموماً اعتقاد پزشکان بر این است که افراد دچار پرفشاری، نیاز به کاهش دریافت سدیم دارند. پتاسیم و کلسیم اضافی نیز می­تواند به کاهش فشارخون کمک کند.

موز، زردآلو، انجیر، گریپ فروت، هلو، انگور و آلو میوه­هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب­زمینی، سیر، براکلی، کدو سبز، قارچ و گوجه فرنگی و سبزی­ها سرشار از پتاسیم هستند. حبوبات نیز از این نظر غنی­اند.

میوه­ها و سبزی­ها دارای مقدار کم سدیم هستند و باید به وفور مصرف شوند. در مطالعات مقایسه­ای میان گیاه خواران با افراد غیرگیاه­خوار، مشاهده شده است که متوسط فشارخون گیاه خواران کمتر است. یکی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاه خواران دانسته­اند.

مرکبات، توت­ها و سبزی­های دارای برگ سبز، منابع خوب ویتامین ث هستند. دریافت کم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد. مصرف مکمل ویتامین ث در افراد دچار پرفشاری و همچنین افراد سالم سبب کاهش فشارخون می­شود.

گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمک برای افراد دچار پرفشاری توصیه می­شود. برای معطر کردن گوشت می­توان از سبزیهای معطر، ادویه­ها و میوه­ها استفاده کرد. به عنوان مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم گلی، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می­توان استفاده کرد.

ماهی تازه، منجمد یا کنسرو شده بدون آب نمک خوب هستند. می­توان ماهی را با برگ بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه­ها، مرکبات، سس­های خانگی بدون نمک و سایر سبزی­ها معطر کرد. ماهی­های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، قزل­آلا و قباد چندین بار در هفته توصیه می­شوند.

سبزی­های ریشه­ای مثل سیب زمینی، همچنین برنج، ماکارونی، رشته­ها و حلیم بدون نمک و همچنین مواد نشاسته­ای دارای سدیم کم هستند و می­توان به عنوان پایه­ای برای وعده غذایی از آنها استفاده کرد.

دانه کنجد و سبزی­های برگ سبز، منابع کم سدیم و تامین کننده کلسیم هستند.

سیر نیز به کاهش فشارخون کمک می­کند.

● از چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟

از سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده­های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز کرد. سبزی­های کنسرو شده در آب نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.

ماهی دودی یا کنسرو شده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند.

سس­ها، سوپ­ها، قرصهای گوشت، کنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف می­تواند سبب تشدید بیماری شود.

مصرف الکل با فشار بالا ارتباط داشته و می­تواند سبب تشدید بیماری شود.

در طبخ به جای کره و روغن نباتی جامد بهتر است از روغن زیتون، سویا و کانولا استفاده کرد.

مواد حاوی کافئین از قبیل قهوه، چای، نوشابه­های کولا و شکلات، سبب افزایش فشارخون می­شوند و باید در حد اعتدال مصرف شوند.

● چند نکته :

ـ کاهش وزن و حفظ وزن طبیعی از ارکان اساسی هر برنامه طراحی شده جهت مقابله با پرفشاری هستند.

ـ نیاز روزانه یک فرد بزرگسال به نمک یک دهم قاشق چایخوری است. مقادیر بیشتر نمک فقط در شرایط آب و هوایی گرم و یا در طول شیردهی لازم است. در این موارد یک قاشق چایخوری نمک کافی خواهد بود.

ـ برای کاهش فشارخون پیاده روی سریع ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز و ۳ تا ۵ بار در هفته توصیه می­شود.

ـ مصرف سیگار سبب تشدید پرفشاری شده بنابراین توصیه به ترک سیگار می­شود.