جهان در دست نفت

قبل از آغاز جنگ جهانی اول, بازی سیاسی جغرافیای به نام «نفت» در جهان آغاز شد این بازی در ابتدا توسط دولت های غربی آغاز ولی پس از مدتی توسط بقیه کشورهای جهان که اقتصادشان به واردات نفت وابسته بود, ادامه پیدا کرد

این بازی پس از تصمیم اخیر مقامات اروپایی مبنی بر تحریم اقتصادی تهران، بسیار حساس شده است. اکنون این پرسش مطرح است که مقامات اروپای پس از این اتفاق‌ها، چه استراتژی را پیش خواهند گرفت؟

رهبران غربی معتقدند که تحریم‌های سازمان ملل تنها برای تنبیه مقامات تهران است. آنان بخوبی می‌دانند که این اقدام قیمت نفت را به شدت افزایش خواهد داد و اقتصاد آنان آسیب جدی خواهد دید. همچنین با توجه به قراردادهای عظیم نفتی که طی سال‌های گذشته از سوی مقامات تهران با دیگر کشورهای جهان بسته شده، نقش ایران در خاورمیانه نسبت به گذشته پررنگ‌تر شده است.

هند به عنوان یکی از ابرقدرت‌های آسیا قرارداد ۲۲ میلیارد دلاری برای انتقال گاز ایران از طریق پاکستان به این کشور را امضا کرده و با در نظر گرفتن پیشرفت صنعتی این کشور، دهلی تا سال ۲۰۲۵ حدود ۸۵ درصد انرژی هیدروکربن جهان را تامین خواهد کرد. این تغییر قدرت‌های اقتصادی در جهان به خوبی نشانگر نفوذ کشورهای است که از نظر شرایط جغرافیایی دارای منابع غنی نفتی هستند.

در کنار هندوستان، چین قرار گرفته است که به گفته کارشناسان اقتصادی تا چند سال دیگر از نظر تولید ناخالص داخلی در جهان یکه تاز خواهد بود و می‌تواند آمریکا را نیز پشت سر بگذارد. شرکت نفتی دولتی چین یک قرارداد ۲۵ ساله صادرات گاز طبیعی را به ارزش ۲۰ میلیارد دلار با تهران امضا کرد و اکنون پکن خواستار استفاده از منابع غنی نفتی ایران است.

یکی دیگر از نمونه های دیپلماسی نفتی را می توان در اتحاد تازه شکل گرفته امریکای لاتین دید. دولت «هوگوچاوس» رئیس‌جمهوری ونزوئلا با ۱۳ کشور حوزه کارائیب و امریکای مرکزی قراردادی امضا کرد که طبق توافق‌های صورت گرفته نفت نزوئلا با قیمت کمتری نسبت به نرخ جهانی به این کشورها صادر خواهد شد. ونزوئلا به رغم تولید نفت از سال ۱۹۲۰ میلادی و چهارمین تامین‌کننده نفت آمریکا، هنوز از درآمد متوسط سرانه برخوردار است. سودان نیز در این بازی نقش مهمی را ایفا می‌کند. چین به دلیل همکاری نفتی با مسئولان این کشور، از تحریم اقتصادی این منطقه صرف نظر کرد. زمانی‌که آمریکا خارطوم را در فهرست کشورهای حامی تروریست قرار داد، شرکت نفتی آمریکای به سرعت از سودان خارج شدند و چینی‌ها با نفوذ به این بازار از غیبت آمریکای‌ها بهترین استفاده را کردند. در حال حاضر با توجه به اقدامات صورت گرفته، طی دهه‌های گذشته در جهان، « جورج بوش» رئیس‌جمهوری آمریکا نمی‌تواند قدرت‌های جهان را وادار کند تا از فرصت‌های اقتصادی خود چشم پوشی کنند.

حقیقتی که امروز بسیاری از رهبران سیاسی را نگران کرده است، وابستگی بیش از اندازه اقتصاد به نفت است. اکنون سران دولت‌ها به خوبی واقف‌اند که نمی‌توانند بدون نفت و گاز، استانداردهای جهانی زندگی را در کشور خود برقرار کنند. در نهایت باید گفت که رقابت اقتصادی در خرید و فروش نفت چنان گسترش یافته که حتی آمریکا و دیگر سران جهان را برای لحظه‌ای به تفکر وا می‌دارد که از هر اقدامی مبنی بر افزایش قیمت نفت در جهان اجتناب کنند.

قیمت نفت خام پس از اعلام خبر تحریم ایران (دومین صادر کننده بزرگ اوپک ) در بازارهای نیویورک افزایش یافت. سایت اینترنتی بلومبرگ در گزارشی با اشاره به تصمیم اخیر شورای امنیت، نوشت:« با قطع صادرات چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان، بازار این فرآورده بسیار دگرگون خواهد شد.»

«آنگوس گداس» یکی از کارشناسان بازارهای بورس در این باره می‌گوید: «با نفوذ بیش از حد امریکا در سازمان ملل، ایران بدون شک با تحریم اقتصادی بیشتری روبه‌رو خواهد شد و مقامات این کشور که بخوبی ازآشفتگی بازار پس از قطع خروج نفت از ایران واقف هستند، با قطع صادرات خود با این تحریم مبارزه خواهند کرد.»

وی تاکید می‌کند: «اظهارات مقامات ایران پس از اعلام خبر قطعنامه ژست سیاسی است. ایرانیان بخوبی می‌دانند که قیمت نفت برای آنان یک اسلحه محسوب می‌شود و از این موضوع به خوبی استفاده می‌کنند». وی می افزاید: «اکنون بازی جالبی در بورس‌های دنیا برقرار شده است و همه منتظر پایان این بازی هستند.»