بالا بردن توان رقابتی و حضور در بازارهای جهانی

مدیر عامل سیم و کابل شاهین, عدم پیروی از قوانین LME در زمینه عرضه و تقاضا علی رغم قیمت گذاری براساس LME , نوسان قیمت مس, افزایش دستمزد کارگران, قانون کار, حاشیه بسیار پایین سود, وجود انواع سیم و کابل تقلبی و غیراستاندارد در بازار, واردات بی رویه و را از جمله عمده ترین مشکلات این صنعت دانست و اظهار امیدواری کرد که مسؤولان برای حل آنها چاره ای بیندیشند

شرکت «سیم و کابل شاهین» در حال حاضر بیش از ۱۲۰۰ نوع کابل‌های برق، کنترل، ابزار دقیق، فرمان، مسلح، مخابراتی و... تولید می‌کند.

مجید جهانگرد، مدیر عامل شرکت سیم و کابل شاهین با اعلام این مطلب به نشریه تخصصی «پردازش» تاکید کرد که در ابتدا ۹۰ درصد تولیدات از نوع کابل‌های روتین بود اما به دلیل وجود رقابت شدید و با ایجاد امکانات مناسب و خرید و نصب ماشین‌آلات جدید ۶۰ درصد محصولات خود را به تولید کابل‌های خاص و تخصصی اختصاص داد.

وی با اشاره به این که صنایع برقی الکترونیکی و خودرویی، نفت و گاز و پتروشیمی، سیمان از جمله مصرف‌کنندگان کابل‌های خاص هستند، گفت: هم‌اینک محصولات این شرکت علاوه بر بازار داخل در بازارهای خارج از کشور از جمله افغانستان، عراق و سنگال به مصرف می‌رسد ضمن آنکه در حال مذاکره با برخی دیگر کشورها برای صادرات هستیم.

او میزان تولید شرکت را در سال ۴۵۰،۸۵ تن در ماه و در سال ۶۵۰،۸۶ تن در ماه اعلام و اظهار امیدواری کرد که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این میزان به ۷۰۰ تن برسد.

مدیرعامل شرکت سیم و کابل شاهین به ایجاد کارخانه تولید گرانول اشاره کرد و افزود: این کارخانه علاوه بر تامین گرانول مورد نیاز شرکت، مقداری هم به آسیای میانه صادر می‌کند.

جهانگرد در ادامه به برخی مشکلات پیش روی تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: فلز مس قرار بود که در بورس فلزات عرضه شود و مانند تمام بورس‌ها ورودی و خروجی‌های آن مشخص شود، یعنی تامین‌کننده مواد اولیه و مصرف‌کننده دو جز تشکیل دهنده بورس باشند، اما متاسفانه در ایران عرضه‌کننده انحصاری است و فقط یکی دو شرکت تولیدکننده فلز «مس» عرضه می‌کنند و مصرف‌کننده مجبور به خرید و تبعیت از عرضه‌کننده است.

مدیر عامل سیم و کابل شاهین، عدم پیروی از قوانین LME در زمینه عرضه و تقاضا (علی‌رغم قیمت‌گذاری براساس LME)، نوسان قیمت مس، افزایش دستمزد کارگران، قانون کار، حاشیه بسیار پایین سود، وجود انواع سیم و کابل تقلبی و غیراستاندارد در بازار، واردات بی‌رویه و... را از جمله عمده‌ترین مشکلات این صنعت دانست و اظهار امیدواری کرد که مسؤولان برای حل آنها چاره‌ای بیندیشند.

او اظهار داشت، این شرکت با وجود تمام مشکلات، جزء یکی از موفق‌ترین تولیدکنندگان محسوب می‌شود که دلایل آن نیز خصوصی بودن، استفاده کیفی از نیروهای متخصص، طرز تفکر حاکم بر سیستم مبتنی بر تولید با کیفیت و رضایت مشتری، تاکید بر بازارهای جدید و نگاه به خارج کشور و در نهایت مشارکت در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در اجرا در تمامی سطوح شرکت است.

گفتنی است، این شرکت علاوه بر داشتن تمامی تاییدیه‌های مراجع ذیصلاح داخلی و خارجی همچنین گواهینامه ایزو ۹۰۰۱ ویرایش ۲۰۰۰ و اولین دارنده گواهی کیفیت کالا از وزارت نیرو در سه سال ۸۳و۸۴و۸۶ بعنوان شرکت نمونه برتر استاندارد معرفی و موفق به دریافت لوح تقدیر گردیده است.

با وجود اینکه کشور ایران دارای غنی‌ترین معادن مس می‌باشد تاکنون نتوانسته‌ایم در زمینه تولید و صادرات محصولات مس با ارزش افزوده بیشتر موفقیت قابل توجهی داشته باشیم. وجود منابع طبیعی برای هر کشوری مزیت نسبی محسوب می‌شود و استخراج از این گونه منابع و تولید مواد اولیه‌ای مانند نفت و مس اولین مرحله استفاده از این مزیت نسبی می‌باشد.

صنایع سیم و کابل نیز از نمونه‌های قابل توجه است. در صنعت سیم و کابل فقط از ۲۰% ظرفیت تولیدی کل کشور استفاده می‌کنیم. این صنعت از اهمیت بسیار زیادی برای صنعت مس کشور برخوردار است. صنعت سیم و کابل یکی از مهم‌ترین زیرمجموعه‌های صنعت مس به حساب می‌آید؛ زیرا که ارتباط دهنده صنایع استخراجی مس با مصرف‌کننده نهائی می‌باشد و از سویی مصرف نهایی نزدیک به ۷۰% از مس تولیدی جهان در صنایع سیم و کابل می‌باشد.

تولید سیم و کابل در داخل کشور دارای مزایای عمده‌ای از لحاظ مواد اولیه است. مس و مواد پلیمری مانند PVC و یا پلی‌اتیلن از عمده‌ترین مواد در تولید سیم و کابل می‌باشند که در داخل کشور تولید می‌شوند.

براساس برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته تولید مس در کشور تا ۴۴۰ هزار تن افزایش یافته است. با توجه به اینکه مصرف داخلی مس کمتر از نیمی از مقدار فوق است، لذا بیش از ۲۰۰ هزار تن از مس کاتد باید صادر شود.

قیمت متوسط هر تن مس کاتد در سال ۲۰۰۶ برابر ۶۷۰۰ دلار بر تن بوده که ارزش همین مقدار مس به صورت سیم و کابل برابر ۱۲۵۰۰ دلار می‌باشد. در سال ۲۰۰۶ صادرات ۲۰۰ هزار تن مس بصورت کاتد، ارزشی بالغ بر یک میلیارد و دویست میلیون دلار داشته است. اگر همین مقدار مس به صورت سیم و کابل صادر شود، ارزش صادرات بیش از دو میلیارد و چهارصد میلیون دلار یعنی چیزی حدود دو برابر خواهد بود. در حال حاضر حدود ۲۰ هزار نفر بصورت مستقیم در صنایع سیم و کابل برای تولید ۱۰۰ هزار تن سیم و کابل مشغول بکار هستند.

مشکلات صنایع سیم و کابل در ایران که بارها در مجامع مختلف مورد بحث واقع شده به شرح زیر است:

۱) افزایش دستمزد کارگران.

۲) مشکلات دست و پاگیر قانون کار و تامین اجتماعی در رابطه با برخورد با کارگران متخلف وغیرفعال.

۳) خرید نقدی مواد اولیه و فروش مدت‌دار.

۴) حاشیه پایین دو الی سه درصدی این صنعت و نیز بعضا اجبار به تولید و فروش با ضرر جهت جلوگیری از تعطیلی کارخانه و اجرای تعهدات مالی.

۵) نوسانات شدید افزایش قیمت مس باعث گردیده تا اکثر شرکتهای کابل ساز کوچک و بزرگ زیان‌ده شده و بعضا تا مرز ورشکستگی پیش روند.

۶) وجود انواع سیم و کابل تقلبی و غیراستاندارد اعم از تولید داخل و خارج از کشور.

۷) واردات انواع سیم و کابل از کشورهای چین و ترکیه به ارزش تقریبی ۳۰۰تا۴۰۰ میلیون دلار.

۸) خرید مس به قیمت بالاتر از قیمت جهانی.

۹) پرداخت ۳% عوارض تجمیع و عدم امکان استفاده از تمام ظرفیت تولید.

از عمده مشکلاتی است که این صنعت با آن درگیر است.

یکی از شرکت‌هایی که در این زمینه فعالیتی درخشان دارد، شرکت تولیدی سیم و کابل شاهین است. شرکت کابل شاهین یکی از شرکتهای کاملا خصوصی در زمینه «تولید سیم و کابل» در ایران است.

به راستی چه چیز سبب می‌شود که یک مجموعه آن گونه که باید، توانمند و سرآمد باشد تا در بازار ملی ایران گوی سبقت را از دیگران برباید باید گفت: کامیابی زودیاب نیست و ارزان بدست نمی‌آید، یقینا مهمترین عوامل موفقیت این شرکت، تلاش آن بوده است و می‌توان مهمترین عوامل این موفقیت را چنین برشمرد. نخست مدیریتی توانمند که همراه تخصص، از تجربه والا نیز برخوردار است، دیگر توجه به علم و پژوهش که امروزه بی‌وجوداین سلاح، به جنگ دیگران رفتن امری عبث می‌نماید و بدون آن هر کس مقلدی بیش نیست و هر تقلیدی در نهایت به انجام نخواهد رسید.

مهمترین انگیزه‌ای که باعث شد به معرفی این شرکت پرداخته و با مدیرعامل موفق آن، ‌مهندس مجید جهانگرد سخنی بگوییم موفقیت و توانمندی این شرکت در زمینه تولید سیم و کابل می‌باشد.

در آغاز سخن مهندس جهانگرد در مورد سابقه تاسیس شرکت سیم و کابل شاهین چنین می‌گویند:

شرکت تولیدی سیم و کابل شاهین با بهره‌گیری از تجربیات و مدیران متخصص در صنعت برق و مخابرات در سال ۱۳۷۲ با نصب پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات خارجی و داخلی در زمینی به وسعت ۳۵۰۰۰ متر و زیربنای ۱۵۰۰۰ متر راه‌اندازی گردید. مدیران ارشد شرکت با احساس نیاز به تحولات، تغییرات گسترده‌ای را در سازمان ایجاد نموده و با اجرای فاز اول توسعه کارخانه علاوه بر افزایش تولید و ارتقاء کیفیت محصولات موفق به اخذ گوهینامه کیفیت مدیریت ISO ۹۰۰۱:۲۰۰۰، شدند. همچنین این شرکت بعنوان واحد نمونه استاندارد در سالهای ۱۳۸۲و۱۳۸۳ معرفی و در حال حاضر، دارای تاییدیه‌های برق تهران و برق‌های منطقه‌ای سراسر کشور، پژوهشگاه نیرو، شرکتهای گاز، نفت و پتروشیمی، اولین و تنها دارنده گواهی کیفیت کالا از وزارت نیرو است.

شرکت سیم و کابل شاهین دارای مجهزترین و مدرن‌ترین تجهیزات آزمایشگاهی است که قادر به آزمایش و تست مواد اولیه، مراحل ساخت و محصول با توجه به استانداردهای ملی و بین‌المللی می‌باشد.

شرکت سیم و کابل شاهین تمام مساعی خویش را جهت ارتقاء و بهبود کیفیت تولیدات خود با استفاده از مجرب‌ترین و متخصص‌ترین کارشناسان این صنعت بکار بسته و در حال حاضر با دارا بودن مجموعه‌ای توانا و کامل از نظر تجهیزات و نیروی انسانی در نظر دارد تا علاوه بر جلب رضایت مشتریان و بالا بردن توان رقابتی شرکت زمینه حضور در بازارهای جهانی را فراهم نماید.

در این شرکت یکی از واحدهای بسیار مهم واحد آموزش است که با نگرشی عمیق و کاربردی و نگاه به آینده هر ساله با تعیین تقویم آموزشی و در نظر گرفن بودجه مناسب نسبت به ارتقاء سطح علمی کارکنان و افزایش بهره‌وری اقدام می‌نماید.

آموزشهای این شرکت در سه بخش:

۱) مدیریتی جهت افزایش کارایی مدیران دوره‌هایی در داخل شرکت و خارج و در مراکز آموزشی دانشگاه و غیره برگزار می‌شود.

۲) فنی و مهندسی- ساختار و مسائل فنی محصولات، همچنین ماشین‌آلات و چگونگی افزایش بازدهی.

۳) آموزش‌هی عمومی جهت آشنایی با مقدمات و اصول – برق- مخابرات و مواد مورد نیاز در یک سازمان.

واحد کنترل کیفیت کابل شاهین از سه بخش آزمایشگاهای مواد، آزمایشگاه کنترل مراحل و کنترل نهائی (محصول) تشکیل شده است.

مواد اولیه پس از تست و بررسی و مطابقت با استانداردها وارد پروسه تولید می‌گردد، محصولات نیز در حین تولید مورد آزمایشات لازم قرار می‌‌گیرند و پس از تایید به مرحله بعد راه می‌یابند. در نهایت محصولات بصورت کامل مورد تست و آزمایش قرار می‌گیرند و پس از تایید وارد انبار محصول می‌شوند.

شرکت سیم و کابل شاهین با ظرفیت اسمی ۶۰۰۰ تن مس در سال توانسته است در زمره بزرگترین تولیدکنندگان سیم و کابل در ایران قرار گیرد.

انواع تولیدات شرکت شاهین عبارتند از:

▪ کابلهای برق با عایق Rubber,Silicon,XLPE,PVC

▪ کابلهای شیلدار AL Foil,CWS,CTS,CWA

▪ کابلهای مسلح SWB,SWA,GTA

▪ کابلهای ابزار دقیق

▪ کابلهای کواکسیال

▪ کابلهای مخابراتی

▪ کابلهای روکش‌دار هوایی ABC.CC

▪ کابلهای ضدآتش

با توجه به کیفیت مطلوب و بازرگانی موثر مواد فروش این شرکت به دو بخش تقسیم می‌گردد:

دفتر مرکزی تحت عنوان شرکت شاهین و نمایندگی‌های مجاز شرکت در بازار.

از جمله شرکت‌هایی را که شرکت تولیدی و صنعتی سیم و کابل شاهین به آنها سرویس می‌دهد شرکتهای برق- شرکتهای نفت- گاز- پتروشیمی- سیمان و پیمانکاران مختلف و مجری طرحهای مالی، همچنین شرکتهایی که در خارج از ایران پروژه‌های اجرائی دارند.

در بخش صادرات هم از افتخارات دیگر شرکت سیم و کابل شاهین صدور محصولات به کشورهای عراق- افغانستان- سنگال و کشورهای آفریقایی است. مدتی است که در قاره‌های دیگر نسبت به بازاریابی اقدام شده است که مراحل نهایی توافقنامه‌ایی که براساس آن هر ماه بیش از دو میلیون دلار صادرات در حال انجام است.

در بررسی و ارزیابی صلاحیت تولیدکنندگان سیم و کابل ایران که در سال ۱۳۸۵ انجام گرفت، شرکت سیم و کابل شاهین با بدست آوردن امتیاز قابل توجهی جزو ده شرکت مجاز در تولید و ارائه محصولات معرفی گردید.

شرکت شاهین برای پیشبرد امور از نرم‌افزارهای حسابداری صنعتی برای محاسبه قیمت تمام شده کالا، نرم‌افزار تعمیرات و نگهداری، نرم‌افزار فروش و اتوماسیون اداری- تحقیق و توسعه و غیره بهره می‌گیرد.

علاوه بر مراکز کنترل کیفی داخلی مستقر در کارخانه کنترل کیفیت کالای این شرکت از طریق مراجع ذیل مستمر کنترل و نظارت می‌شود.

۱) منبع اول خریداران هستند که با فرستادن ناظرین خود به کارخانه کیفیت محصول را کنترل می‌نمایند.

۲) منبع دوم مؤسسه‌های استاندارد و تحقیقات صنعتی

۳) منبع سوم بقیه مراجع ناظر همانند کمیته فنی انجمن صنفی صنعت سیم و کابل ایران

علاوه بر این خود شرکت دارای واحدی تحت عنوان کنترل مدیریت است که با نمونه‌گیری دوره‌ای و مداوم از مواد مراحل تولید و محصول و بررسی آن کیفیت محصولات را کنترل می‌‌کند.

در حدود ۸۵% مواد اولیه سیم و کابل را مس تشکیل می‌دهد و کشور ما از این حیث غنی است. سایر مواد اولیه مورد نیاز از داخل کشور تامین می‌گردد. بخشی از مواد تکمیلی که عمدتا بعلت کیفیت بالا از خارج کشور وارد می‌شوند. بیشتر واردات از کشورهای ایتالیا- یونان- آلمان- هند و ترکیه می‌باشند.

در پایان مهندس جهانگرد ضمن امید برای موفقیت صنعت نفت می‌گوید:«شعار محوری شرکت سیم و کابل شاهین حصول و حفظ رضایت حداکثر مشتری است.»

● بررسی مشکلات صنعت سیم و کابل کشور

صنعت سیم و کابل در کشور ایران از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است به گونه‌ای که یکی از مهمترین زیرمجموعه‌های صنعت مس به حساب می‌آید ولی با وجود این اهمیت،‌ این صنعت دارای مشکلات فراوانی است که به نمونه‌هایی از آن اشاره شد و راه‌حل‌های آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

به طور کلی مشکلاتی نظیر افزایش دستمزد کارگران، مشکلات دست و پاگیر قانون کار و تامین اجتماعی در رابطه با برخورد با کارگران متخلف و غیرفعال، خرید نقدی مواد اولیه و فروش مدت‌دار، حاشیه پایین دو الی سه درصدی سود این صنعت و نیز بعضا اجبار به تولید و فروش با ضرر، جهت جلوگیری از تعطیلی کارخانه و اجرای تعهدات مالی و برخی عوامل دیگر و همچنین نوسانات شدید افزایش قیمت مس و مواد اولیه و کمبود نقدینگی، عدم حمایت مالی سیستم‌های بانکی باعث گردیده تا اکثر شرکتهای کابل ساز کوچک و بزرگ زیان‌ده شده و بعضا تا مرز ورشکستگی پیش روند.

وجود ۲۰۰ شرکت بزرگ و کوچک که مجوز رسمی تولید سیم و کابل دارند و از این آمار تعداد ۹۰ شرکت عضو انجمن تولیدکنندگان سیم و کابل هستند که باعث محدود شدن دایره رقابت داخلی شده است. وجود انواع سیم و کابل تقلبی و غیراستاندارد اعم از تولید داخل و خارج از کشور،‌ واردات انواع سیم و کابل از کشورهای چین و ترکیه به ارزش تقریبی ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار، خرید مس به قیمت بالاتر از قیمت جهانی، بالا بودن هزینه دستمزد کارگران و پرداخت ۳ درصد تجمیع عوارض، عدم استفاده بیش از ۵۰ درصد ظرفیت کارخانجات،‌فروش محصول به صورت مدت‌دار و عدم پرداخت توسط شرکت‌های توزیع برق از عمده مشکلاتی است که این صنایع با آن درگیر هستند.

آنچه که در مجموع باعث اقتصادی بودن یک فعالیت تولیدی می‌شود، شرایط محیط اقتصادی می‌باشد. صنایع سیم و کابل در شرایط بحرانی رقابت با محصولات خارجی قرار گرفته‌اند چه از لحاظ کیفیت و چه از لحاظ قیمت. اگر رقابت منحصر به داخل کشور باشد،‌ شرایط اقتصادی برای همه یکسان خواهد بود اما چگونه می‌توان از صنعتی انتظار داشت که با تولیدکننده‌ای در شرایط اقتصادی بهتر رقابت کند؟ چگونه می‌توان از صنعتی که حاشیه سود آن کمتر از ۵ درصد است توقع داشت که در نرخ بهره ۱۲ درصد فعالیت کرده و سودآوری داشته باشد. بانک‌های کشور برای سپرده‌های کوتاه مدت ۷ الی ۸ درصد سود می‌پردازند. تولیدکننده سیم و کابل با چه انگیزه‌ای می‌تواند مشقات تولید را تحمل نماید، وقتی می‌داند با سپرده‌گذاری در بانک سود بیشتری عایدش خواهد شد؟ چگونه می‌تواند ذهن خود را بر روی صادرات و بازاریابی بین‌المللی برای محصول خود متمرکز نماید؟

واقعیت این است که دولت در این راستا برای صنایعی مانند سیم و کابل که حاشیه سود کمی دارند تمهیدات خاصی را می‌‌تواند بیاندیشد. ارائه آسان تسهیلات سرمایه در گردش با نرخ بهره پایین یکی از راه‌حل‌ها می‌باشد. از سوی دیگر ارائه تضمین‌های لازم از سوی دولت برای اخذ وامهای ارزی خارجی نیز راهبرد دیگری است که می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد.

به هر حال صنعت سیم و کابل کشور نیاز به وامهای بلندمدت برای سرمایه‌گذاری ثابت ندارد زیرا سرمایه‌گذاری ثابت به اندازه زیادی صورت گرفته که نتیجه آن مازاد ظرفیت تولید داخلی می‌باشد. صنایع سیم و کابل نیاز شدیدی به تامین سرمایه در گردش در قیمت‌های بالای فعلی دارند.

از سوی دیگر شرکت‌های دولتی تولیدکننده مس، این فلز را در داخل کشور با Premium بالاتری نسبت به مقادیر جهانی آن عرضه می‌کنند. اینکه چرا این شرکت‌ها چنین شرایطی را در پیش گرفته است نامشخص است. کاهش مقدار Premium مس در داخل کشور در حد لااقل مقادیر جهانی باعث کمک بسیار زیادی به صنایع آشفته سیم و کابل خواهد شد. اگر به صورت کلان بررسی کنیم، هزینه‌های سالانه سرمایه‌های ثابت شرکت‌های سیم و کابل تعطیل شده و هزینه‌های مشاغل حذف شده و یا هزینه‌هایی که به ایجاد اشتغال مجدد کمک می‌کند چندین برابر بالاتر از مقدار سود حاصل از مقدار Premium بالاتر می‌باشد.

به عنوان بزرگترین کمکی که بخش‌های دولتی که مجموعه‌ای از اطلاعات را در اختیار دارند و می‌توانند جهت رشد و توسعه این صنعت و جلوگیری از زیانهای مکرر انجام دهند، ایجاد مرکزی جهت تحلیل بازار به صورت علمی در خصوص وضعیت رقابت صنایع سیم و کابل ایران در بازارهای جهانی، وضعیت مس و پیش‌بینی قیمت آن برای آینده و ایجاد دسترسی مناسب جهت رقابتی شدن عرضه مواد اولیه (مس) می‌باشد.