گره ای كه با دست گشوده می شود

اگر جزو خوشبخت های زندگی امروز باشید و در زندگی زناشویی تان با همسر خود, به مشكلی برنخورده باشید, شاید در بین دوستان, آشنایان, همكاران و فامیل شاهد جدال های سخت و تلخ دو زوج جوان بوده اید كه بر سر مسائل نه چندان مهم و حیاتی با هم به جدال پرداخته اند جدالی سخت كه نمی توان بر آن قیمت نهاد

بعضی ها معتقدند زمانی كه دو نفر نمی توانند مشكلات خود را با گفت وگو حل و فصل كنند، نیازی به دخالت فرد سومی كه هیچ شناختی هم نسبت به روحیات آن دو نفر ندارد، نیست، اما گروه دیگری نیز مخالف این عقیده اند، البته ناگفته نماند مشاوره تنها در امر ازدواج نیست. این شغل بستری برای افسردگی، اضطراب، مشاوره تحصیلی و ... دارد، ولی شایع ترین ها ازدواج، تحصیل و افسردگی هستند. گروه دوم معتقدند كه مشاوره می تواند در حل بسیاری از مشكلات موثر باشد، ولی متاسفانه مردم از مراجعه به مشاور پرهیز می كنند و گمان می كنند افرادی كه دچار مشكلات روانی هستند نزد مشاور می روند، در صورتی كه مراجعه به یك مشاور مناسب می تواند بسیاری از سوءتفاهمات كه در اثر عدم شناخت و آگاهی نسبت به روحیات یكدیگر است را برطرف كرده و از تصمیم گیری های لحظه ای كه ممكن است یك زندگی را برای همیشه از هم بپاشد جلوگیری كند.نكته حائز اهمیت در اظهار نظر گروه دوم، اشاره به مراجعه به یك مشاور مناسب است. معضلی كه محل درآمدی برای بعضی از افراد شده، دخالت افراد بدون اطلاع در امر مشاوره است، البته نمی توان تصور مردم از روان پزشكان و روان شناسان را به عنوان مشاور نادیده گرفت، اما این افراد به دلیل عدم تخصص برای آنها دارو یا راه حل هایی را تجویز می كنند كه شاید هرگز فرد را به هدف نرساند و نه تنها مشكل مردم را حل نكند، بلكه آنها را به مشكلات اساسی دیگری نیز دچار كند.به دلیل دخالت بسیاری از روان شناسان و روان پزشكان در امر مشاوره و تجویز دارو به وسیله این افراد، مشكلات اجتماعی با بیماری های روانی اشتباه فرض می شود. طبق گفته دكتر مصطفی اقلیما ، رئیس انجمن مددكاری ایران كمتر از ۶۰۰ نفر مددكار اجتماعی در كشور وجود دارد و اكثرا روان پزشكان به شغل مشاوره می پردازند، در صورتی كه آنها بیشتر در خصوص مشكلات ارگانیكی مردم تخصص دارند، اما مشاوران اجتماعی بیشتر به دلایل ایجاد آسیب شناسی توجه داشته و در پی ریشه یابی دلایل بروز آنها هستند.آمارها نشان می دهد كه بیش از ۹۰ درصد افرادی كه به مشاور مراجعه می كنند، بیمار نیستند، بلكه دچار مسائل و مشكلات اجتماعی هستند، اما متاسفانه با بیشتر این افراد مانند بیمار رفتار می شود. دخالت افراد غیر حرفه ای در این شغل از جهتی مورد توجه است، تصور كنید شما به هر دلیلی مجبور شوید، یا به آن درجه از تفكر برسید كه باید به مشاورمراجعه كنید و متحمل هزینه هایی شوید كه در پی خواهد آمد. آیا سخت نخواهد بود، اگر در ازای هزینه ای كه پرداخت می كنید جوابی نگیرید و مجبور به مصرف دارو شوید؟ پس آشنا شدن با شغل مشاوره برای مشتاقان و طرفدارانش لازم به نظر می رسد.خدمات مشاوره چند سالی است كه به صورت مرتب و اصولی به راه افتاده و متولی آن دبیرخانه شورای هماهنگی مراكز خدمات مشاوره ای است كه زیر نظر سازمان ملی جوانان فعالیت می كند.به جز این مراكز، سازمان بهزیستی، وزارت آموزش و پرورش و مراجع تعیین كننده وزارت بهداشت، همگی تحت عنوان مراكز دولتی یاد می شوند.گروهی دیگر نیز به عنوان بخش خصوصی فعالیت می كنند كه شامل روان پزشكان بسیاری می شود كه بدون تخصص در این زمینه عمل كرده و از هیچ تعرفه ای نیز تبعیت نمی كنند. طبق گفته صاحب نظران، علم روان پزشكی با علم مشاوره فاصله زیادی دارد و با اهداف علمی امر مشاوره سازگاری ندارد. امر مشاوره نه روانكاوی است نه رفتار درمانی، بلكه گفتار درمانی است از نوعی كه فرد مراجعه كننده به دنبال یك رفتار متفاوت با بقیه است.حق المشاوره های بخش خصوصی، دقیقه ای ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان، یك ساعت و ربع ۱۵ هزار تومان و نیم ساعت ۲۰ هزار تومان است، در حالی كه در بخش های دولتی كه با مجوز رسمی از سازمان مربوطه است، تعرفه ها به صورت سالانه اعلام می شود و طی آن برای هر مدرك تحصیلی مشاور، مبالغ خاصی در نظر گرفته می شود. بدین صورت كه دكترای روان شناسی برای هر یك جلسه مشاوره كه حداقل نیم ساعت و حداكثر ۴۵ دقیقه است، ۹ هزار تومان دریافت می كند، البته این مبلغ برای جلسه اول است كه شاید به همین قیمت ادامه پیدا كند و شاید هم بنا بر نوع درمان، گفتار درمانی تغییر پیدا كند و برای كارشناسان ارشد ۷ هزار تومان است.ناصر قاسم زاد، رئیس مركز مشاوره بهاران در خصوص قیمت حق المشاوره ها گفت: قیمت ها از سال گذشته افزایش نیافته است، در صورتی كه برای روزآمد شدن خدمات مشاوره ای و اینكه به صورت علمی درآید تا مراجعه كنندگان رضایت خاطر را از خدمت رسانی داشته باشند، خود هزینه ای را شامل می شود. اكثر هم صنفان ما برای جبران هزینه ای كه در این كار سرمایه كرده اند، مجبورند حق المشاوره ها را به صورت پنهانی اضافه كنند، در غیر این صورت مجبورند از جیب بگذارند كه آن هم مراجعه كنندگان را كاهش می دهد .وی كه عضو انجمن مشاوران ایران نیز هست در خصوص بیمه مشاوره گفت: بعد از ۵ ۴ سال جر و بحث با تامین اجتماعی هنوز برای بیمه مشاوره به نتیجه نرسیده ایم. در نهایت سازمان نظام مشاوره ای، پس از تصویب مجلس شروع به كار كرد و فعالیتش نظارت، حمایت و ایجاد تسهیلات برای روان شناسان و مراجعان است. متاسفانه ما تنها نزدیك به یكصد مركز معتبر داریم كه به درستی نیز فعالیت می كنند. ما خودمان قبول داریم كه ۳۰ درصد جامعه فقیر هستند و اكثریت هم از وضعیت مالی خوبی برخوردار نیستند، اما جبران این اتفاق را ما نباید بكنیم. در حال حاضر در آمریكا هزینه یك ساعت مشاوره ۱۰۰ تا ۱۵۰ دلار است، اگر با قیمت ما مقایسه شود، حدود ۹ دلار هزینه می شود! به همین دلیل است كه یا مشاوران به تدریس روی آورده اند تا به افزایش قیمت یا تلفیق مشاوره با یوگا، مشاوره كنكور، ریلكسیشن و ... . قاسم زاد افزود: اكثر بیمارستان های دانشگاه علوم پزشكی به امر مشاوره با قیمت های ۲ تا ۴ هزار تومان می پردازند، اما مشاورانشان را دانشجویان یا رزیدنت ها تشكیل می دهند. بعضا طول درمان ها به ۲ سال هم می رسد، در صورتی كه متداولش بین ۳ تا ۶ ماه است. قبول دارم كه در ماه، ۴۰ هزار تومان پرداختی برای مشاوره به سبد خانوار فشار خواهد آورد، اما در غیر این صورت هم ممكن است اثرات و پیامدهای زیانبار تری دربرداشته باشد و بخشی از عمرش را تحت الشعاع قرار دهد.همكاران ما نوعا متخصص و تحصیلكرده با تجربه هستند و با توجه به وقت و كار پراسترس این شغل كه از لحاظ روحی نیز بسیار تحت فشار قرار می دهد، نمی توان توقع كم كردن حق المشاوره ها را از افراد تحصیلكرده داشت، آن هم در شرایطی كه شغل ما جزو مشاغل سخت و زیان آور است و در درازمدت آسیب خواهد زد. شاید جالب باشد بدانید دوره تحصیلی مشاوران از متخصصان ۴ الی ۶ سال بیشتر است .وی افزود: وقتی همه معتقدند مشاوره لازمه زندگی است، حتی برای مسائل عادی تا مسائل مهمتر، چرا با بیمه مخالفت می كنند؟ به عنوان مثال به جای آنكه زنان ایرانی راه و روش تربیت فرزند را به صورت آزمایش و خطا روی فرزند اولشان انجام دهند، بهتر نیست به مشاوره مراجعه كنند تا فرزندان اول خانواده ها دچار مشكلات فراوانی نشوند؟ آماری برایتان ارائه می دهم كه از هر چهار بیمار مراجعه كننده به روان پزشك یك نفر نیاز به مشاوره دارد تا به دارو خوردن نكشد. در چنین شرایطی امر مشاوره آنقدر بی اهمیت است كه در حد و اندازه های بیمه نمی گنجد؟ شاید حق المشاوره ها در ازای شغل سخت و زیان آور مشاوره و در قیاس با هم صنفانشان در یك كشور خارجی رقمی به حساب نیاید، اما در گنجاندن این مبلغ در سبد خانوار فشاری را بر كمر خانواده وارد خواهد كرد.آیا در چنین شرایطی مراجعه به مشاور به صرفه خواهد بود یا می توان این خلاء را از راه های دیگری جبران كرد؟ البته به جز راه بیمه مشاوره كه هنوز بلاتكلیف است!

مشكلات اجتماعی یا بیماری روانی؟

آمارها نشان می دهد كه بیش از ۹۰ درصد افرادی كه به مشاور مراجعه می كنند، بیمار نیستند، بلكه دچار مسائل و مشكلات اجتماعی هستند، اما متاسفانه با بیشتر این افراد مانند بیمار رفتار می شود.دخالت افراد غیر حرفه ای در این شغل از جهتی مورد توجه است؛ تصور كنید شما به هر دلیلی مجبور شوید، یا به آن درجه از تفكر برسید كه باید به مشاور مراجعه كنید و متحمل هزینه هایی شوید كه در پی خواهد آمد.آیا سخت نخواهد بود، اگر در ازای هزینه ای كه پرداخت می كنید جوابی نگیرید و مجبور به مصرف دارو شوید؟پس آشنا شدن با شغل مشاوره برای مشتاقان و طرفدارانش لازم به نظر می رسد.