ما در ایران مهمان امام خمینی بودیم

نویسنده از رهبران مذهبی روسیه است که در این کتاب گزارشی از سفر خود را به ایران با همراهی عده ای دیگر از رهبران مذهبی جمهوریهای شوروی سابق عرضه می دارد

آنچه در پی می‏آید بخشهای عمده‏ای از کتاب "ما، در ایران میهمان امام خمینی بودیم" نوشته "ایگیزیانف ایسماگیل خاکیمیانوویچ" است که با ویراستاری جزیی به نظر خوانندگان گرامی می‏رسد . نویسنده از رهبران مذهبی روسیه است که در این کتاب گزارشی از سفر خود را به ایران - با همراهی عده‏ای دیگر از رهبران مذهبی جمهوریهای شوروی سابق - عرضه می‏دارد . شاید بعضی از بخشهای گزارش برای خوانندگان ایران چندان جالب‏توجه نباشد ولی به هرحال برای آگاهی از دیدگاه دیگران و نکات موردتوجه آنان خالی از لطف نیست، بویژه که کارهایی مانند شرح‏حال‏نویسی، سفرنامه‏نویسی یا گزارش‏نویسی در روسیه و جمهوریهای سابق دارای ادبیات و زمینه نیرومندی است .

با ابتکار و نظر به توجهات شیخ "نافیگومه حضرت عاشیرف" که در سال ۱۹۹۸ در سمت ریاست کمیته اجرایی مرکز عالی هماهنگی ادارات دینی مسلمانان روسیه فدراتیو به کار اشتغال داشت و اکنون در پست ریاست مفتی اعظم ادارات دینی مسلمانان بخش آسیایی روسیه فدراتیو مشغول به کار می‏باشد و همچنین با مساعدت و التفات سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه فدراتیو "آقای مهدی صفری "در اوایل سال ۱۹۹۸ یکسری دوره‏های آموزشی در ارتباط با دین اسلام برای روحانیون و کارکنان امور دینی انجمن‏های مسلمانان روسیه فدراتیو با هدف ارتقا سطح مهارت حرفه‏ای دینی آنان در جمهوری اسلامی ایران سازماندهی شد .

در همین ارتباط بود که ما (پیشوایان انجمن‏های اسلامی و جوامع مسلمانان تعدادی از شهرها، استانها و جمهوری‏های روسیه فدراتیو و شخصیت‏های مذهبی دیگر) در مسکو گرد آمدیم تا به اتفاق به جمهوری اسلامی ایران پرواز کنیم .

در فرودگاه بین‏المللی مسکو "شیریمیتیوا - ۲" پس از راهنمایی‏های پندآمیز و ابراز آرزوهای نیک از طرف شیخ "نافیگومه حضرت عاشیرف" و رئیس مرکز فرهنگ اسلامی روسیه فدراتیو و یکی از نمایندگان دومای دولتی "عبدولواخیت نیازف" که همراه با تعدادی از کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسکو به منظور بدرقه ما به فرودگاه آمده بودند، سوار بر هواپیمایی شدیم که قرار بود ما را به جمهوری اسلامی ایران برساند . بدین‏ترتیب، هواپیمای "توپولف - ۱۵۴" ما اوج گرفت و مسیر خود را به سمت پایتخت ایران "تهران" ادامه داد .

● اعضای گروه ما

گروه ما شامل بیست و چهار نفر بود که در داخل هواپیما در میان مسافرینی که قرار بود به جمهوری اسلامی ایران بروند، نشسته بودند . در زیر در ارتباط با هر یک از آنها اطلاعات مختصری را ذکر می‏نمایم:

۱) آخماد اولین موناویر آخماتشاریفوویچ . او پیشوای مسلمانان جمعیت اسلامی روستای "کارالاچوک" واقع در ناحیه " دورتولینسکی" جمهوری "باشقیرستان" می‏باشد .

۲) باژیگیتف سانسیزبای بایگینژینوویچ . معاون رئیس جمعیت مسلمانان "کورگان" .

۳) بیکمولین گالیمژیان میسباخویچ . امام مسجد جامع "تومین" . او نسبت‏به ساخت مسجدی در "تومین" دلسوزی و بذل توجه بسیار زیادی را از خود ابراز داشت . بطوریکه مراسم باشکوهی به مناسبت افتتاح این مسجد مجلل و بسیار خوب در ماه "اکتبر" سال ۱۹۹۷ برگزار شد . هیئت دستگاه اداری شهر "تومین" یک دستگاه اتومبیل نو "ولگا" به این مسجد اهدا کرد . آقای بیکمولین گالیمژیان میسباخویچ رئیس هیئت اعزامی ما به جمهوری اسلامی ایران بود .

۴) واسیلکارامف رامیل ناایلویچ . وی بعنوان رئیس امور مربوط به اداره دینی مسلمانان جمهوری "باشقیرستان" می‏باشد . او یکی از شخصیت‏های محترم مذهبی این اداره دینی است . نامبرده برای دومین مرتبه است که به ایران می‏آمد . او مراسم حج در مکه معظمه را نیز بجای آورده است .

۵) واخیتف آخمیت گالیاسکارویچ . امام مسجد جامع "یانااول" جمهوری باشقیرستان .

۶) گاریفولین فاتیخ . رئیس حوزه علمیه "تومین" . او سردبیر (مدیرکل) روزنامه "مسلمانان سیبری" می‏باشد . وی همواره کوشش و انرژی زیادی را در امور مربوط به احیا دین اسلام در منطقه سیبری روسیه فدراتیو بکار می‏بندد . نامبرده بعنوان یکی از رجال فعال در تبلیغات و گسترش ارزش‏های اسلامی، ویژگیهای مربوط به فرهنگ ملی، آداب و رسوم خلق‏های سیبری محسوب می‏شود .

۷) ایگیزیانف ایسماگیل خاکیمیانویچ . پیشوای دینی جمعیت مسلمان ناحیه "کاتاف - ایوانفسک" در استان چیلیابین .

۸) ایسانبیردین رامیل رافاایلوویچ . پیشوای دینی جمعیت مسلمان شهر "دورتول" جمهوری باشقیرستان . نامبرده دلسوزی و بذل توجه بسیار زیادی را نسبت‏به احداث مسجد بسیار زیبایی در شهر خودش ابراز داشته است . او بصورتی فعالانه در آموزش موازین و احکام دین اسلام اهالی این منطقه شرکت می‏جوید . وی مراسم حج در مکه را بجای آورده است .

۹) ایساکایف گابدولله . رئیس جمعیت مسلمان شهر "کورگان" .

۱۰) کاریمف آخمیت موخامیتوویچ . پیشوای دینی جمعیت مسلمان شهر "بایماک" در جمهوری باشقیرستان .

۱۱) کاریمف صالاوات (صلوات) ساریموویچ . معاون رئیس جمعیت مسلمان شهر "کورگان" .

۱۲) موستافین خلیل نوتفولوویچ . امام مسجد روستای "چورنایا ریچکا" (رودخانه کوچک) در استان "تمسکایا" .

۱۳) نیازف ولید (والریان) باکیرویچ . امام مسجد "امسک" .

۱۴ . عمراف آزکین . رئیس شورای اعضا سنی (بزرگان قبیله) مسجد "امسک" .

۱۵) ساگیتف زاکیر راخماتولینوویچ . امام مسجد موسوم به مسجد "امام" واقع در شهر "نایابرسک" منطقه (حوزه) خودمختار " یامالو - نینیتسکی" .

۱۶) ساتییف رازومبای . امام مسجد جامع شهر "چیتا" .

۱۷) ستیپچینکو ابوطالب (آناتولی) آندرییویچ . رئیس مرکز اسلامی "داغوات" در امسک . نامبرده روس می‏باشد . همچنین مادر او روس است، ولیکن پدرش آلمانی است . همسر ابوطالب نیز روس است .

ابوطالب (او قبل از اینکه مسلمان شود، نامش "آناتولی" بود) در سال ۱۹۹۰ به دین اسلام روی آورد . او ضمن دوره‏های آموزشی دین اسلام در بیشکیک، عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران با دین اسلام آشنا شد . پسر او "سراج‏الدین" (سرکی) در انستیتوی اسلامی بیشکیک تحصیل نموده است و در حال حاضر نیز در یک دانشکده اسلامی بین‏المللی در عربستان سعودی مشغول تحصیل می‏باشد . وی دارای دختری بنام "فاطمه" می‏باشد (قبل از اینکه به دین مبین اسلام روی آورد، نام دخترش " کسینیا" بود) . دختر ابوطالب خودش بطور مستقل به فراگیری موازین و احکام دین اسلام مشغول می‏باشد و کلیه فرایض دینی را انجام می‏دهد .

۱۸) سوخف حسن خوسااینوویچ . پیشوای دینی جمعیت مسلمان "ساراشسک" .

۱۹) فاردییف راسوف راسولوویچ . امام مسجد ناحیه "نیفتیکامسک" در جمهوری باشقیرستان .

۲۰) خاراسف علی . پیشوای دینی جمعیت مسلمان "تالین" و "استونی" .

۲۱) خاریسف مارات خالیموویچ . معاون رئیس امور مربوط به اداره دینی جمهوری "باشقیرستان" . او برای دومین مرتبه است که به جمهوری اسلامی ایران می‏آمد .

۲۲) شامشوعالینف خابادیل . رئیس مسجد "امام" در امسک .

۲۳) شایپف تکسانبای کایکینوویچ . امام مسجد جامع خاایر - احسان" در امسک .

۲۴) شایاخمیتف آخمیت موخامیتوویچ . پیشوای دینی جمعیت مسلمان روستای "عسکاروا" در ناحیه آبزیلیلفسکی واقع در جمهوری "باشقیرستان" .

اطلاعات مختصری در مورد راهنمایان و سازماندهندگان مسافرت پیشوایان دینی روسیه فدراتیو به جمهوری اسلامی ایران

۱) آقای مهدی صفری . سفیر جمهوری اسلامی ایران در شهر "مسکو" . آقای صفری برای توسعه و تکامل همکاری دوجانبه میان ایران و روسیه فدراتیو اهمیت‏بسیار زیادی قائل می‏باشد . همکاری سیاسی و اقتصادی میان دو کشور مذکور در حال حاضر در شرایطی قرار دارد که روزبه روز توسعه و تکامل عمیق‏تری را بدست می‏آورد .

با مساعدت آقای مهدی صفری بود که ما توانستیم در ماههای "فوریه - مارس" سال ۱۹۹۸ به جمهوری اسلامی ایران سفر نماییم و دوره‏های دینی کوتاه‏مدتی را که در جمهوری اسلامی ایران برای ما سازماندهی شده بود، پشت‏سر بگذاریم . در ایران ما را به عنوان میهمانان عالیرتبه امام خمینی پذیرا شدند . در ایران ما با سیستم اداره کشور که با بهره‏گیری از موازین الهی (دینی) توسط حکومت پایه‏گذاری شده است و همچنین با زندگی ملت ایران آشنا شدیم و بدین‏ترتیب، دانش و معلومات خودمان را در ارتباط با اسلام تکمیل‏تر نمودیم . این مسافرت برای همه ما ثمربخش و سودمند واقع شد .

ما به جهت‏بذل توجه و مساعدتی که آقای مهدی صفری در سازماندهی این مسافرت جالب و مفید ائمه روسیه فدراتیو به ایران، یعنی به وطن امام خمینی از خود نشان داد، سپاسگزاری و امتنان عمیق خودمان را از وی ابراز می‏داریم .

همچنین ما از رئیس دفتر نمایندگی فرهنگی ایران در مسکو "آقای مهدی سنایی" که در سازماندهی سفر ما به جمهوری اسلامی ایران شرکت فعالانه و کارسازی را داشت، سپاسگزاری می‏نماییم .

بعلاوه، ما از رئیس محترم گروهمان "حضرت مالیک" بسیار تشکر می‏نماییم . او نخستین کسی بود که ما را در سرزمین ایران ملاقات کرد، و پس از آنهم در طول تمام روزهایی که ما در جمهوری اسلامی ایران اقامت داشتیم همراه ما بود . او در طول این سفر ما را همراهی می‏نمود و ریاست کلیه امور مربوط به سفر ما را به عهده داشت . اصل و نسب او از ایران می‏باشد، اما او در مسکو تحصیل نموده است و به زبان روسی بخوبی مسلط می‏باشد .

ما دعا نموده و از خداوند متعال خواستاریم که یکبار دیگر این امکان را برای ما فراهم نماید که به آرزوی خودمان برسیم، یعنی التماس دعا داریم که یکبار دیگر سرزمین جمهوری اسلامی ایران را با حضرت مالیک دیدار نماییم .

ما از صمیم قلب سلامت و کامیابی، شکوفایی و رونق و همچنین رفاه را برای جمهوری اسلامی ایران و ملت این کشور آرزو می‏نماییم . همچنین ما آرزومند موفقیت روزافزون در تشکیل یک حکومت اسلامی مقتدر و بسیار عالی (نمونه و الگو برای تمام دنیا) هستیم .

شیخ نافیگولله حضرت عاشیرف (مفتی اعظم اداره دینی مسلمانان بخش آسیایی روسیه فدراتیو) نیز در سازماندهی سفر ما به جمهوری اسلامی ایران توجه و تلاش زیادی را از خود ابراز نمود . شیخ نافیگولله تلاش و انرژی زیادی را از خود در راستای احیا دین مبین اسلام در روسیه فدراتیو بکار می‏بندند . طبق ابتکار عمل ایشان است که تاکنون گردهم‏آیی‏ها، کنفرانس‏ها و سمینارهای بسیار بزرگ اسلامی در سطح روسیه فدراتیو و در سطوح بین‏المللی برگزار شده است و برگزار می‏گردد . بطوریکه، خود او نیز در این نشست‏ها شرکت فعالانه‏ای دارد . او همواره در بسیاری دیدارها با رجال سرشناس دینی و سیاسی شرکت می‏جوید . از برکت اقدامات و کوششهای فعالانه او بود که با شروع سال ۱۹۹۲ تغییبرات بنیادین و بسیار بزرگ در اداره و هدایت جمعیت‏های مسلمان روسیه فدراتیو به وقوع پیوست . به طوریکه، ادارات دینی جدیدی برای مسلمانان ایجاد گردید . زیرا ادارات قدیمی مسلمانان این کشور در حقیقت‏به عنوان ترمزی در مسیر توسعه اسلام در روسیه فدراتیو بود .

گذشت زمان ثابت کرد که اقدامات شرافتمندانه و جوانمردانه نافیگولله حضرت عاشیرف در ارتباط با دفاع و صیانت از اسلام که در روسیه فدراتیو تاسیس ادارات دینی مقتدر و توانایی را برای مسلمانان پی‏ریزی کرد، اقداماتی صحیح و به موقع و به جا بود . در اثر همین اقدامات او بود که ادارات دینی منطقه‏ای به جمعیت‏های مسلمان و در نتیجه به خود مسلمانان نزدیک شدند . همین موضوع، شرایط مساعدی را برای حل عملی مسائل و مشکلات انجمن‏های مسلمانان بوجود آورد .

سیستم اداره و هدایت جمعیت‏های مسلمان کشور عظیم ما از طریق ادارات دینی منطقه‏ای در مرحله کنونی به عنوان قابل‏قبول‏ترین و حتی بهترین سیستم محسوب می‏شود . اکنون مفتی‏های جوان، تحصیل‏کرده، مبتکر، با انرژی و دارای پشتکار بسیار زیادی ریاست ادارات جدید دینی مسلمانان را در روسیه فدراتیو به عهده دارند .

پس از شروع سال ۱۹۹۲ در ناحیه "اوفا" توسط یک گروه مبتکر تغییراتی در ساختار اداره و هدایت جمعیت‏های مسلمان روسیه فدراتیو در راستای دفاع، حفظ و توسعه اسلام صورت گرفت که مسلمانان جمهوری‏های باشقیرستان و تاتارستان در کنگره‏های خود شدیدا از اقدامات این گروه مبتکر حمایت و پشتیبانی نمودند .

در همین ارتباط، بیش از ۲۰ اداره دینی منطقه‏ای تحت ریاست‏یک اداره واحد متمرکز و دموکراسی مسلمانان تاسیس شد . اداره مذکور بعنوان "شورای مفتی‏های روسیه فدراتیو" نام گرفت و "راویل گاینوتدین" ریاست این شورا را عهده‏دار شد .

با ابتکار عمل همین گروه مبتکر بود که اسلام در روسیه فدراتیو از یوغ ادارات دینی قدیمی مسلمانان "اوفا" رهایی جست . به طوریکه، به عقیده ما اصلاحات و تحولی انقلابی در ساختار اداره جمعیت‏های مسلمان روسیه فدراتیو به وقوع پیوست که آن را می‏توان مشابه انقلاب اسلامی در ایران دانست .

در اینجا جا دارد که به یکی از کلمات قصار امام خمینی اشاره نمایم: "دفاع و صیانت از اسلام در لحظات سخت‏یک تکلیف الهی و ملی است که برای کلیه اقشار و گروههای ملت واجب است . پاسداری از اسلام به عنوان بالاترین عبادت محسوب می‏شود و من شما را دعوت می‏نمایم که نسبت‏به اسلام وفادار باشید . "

مفتی‏های ادارات دینی منطقه‏ای ما در روسیه فدراتیو نیز درست‏به همان صورتی که امام خمینی امر نموده است، در راه اسلام حرکت می‏کنند . در انتهای این بخش از عبدلوحید نیازف نام می‏برم . او به عنوان یکی از رجال فعال در احیا و گسترش اسلام در روسیه فدراتیو می‏باشد . وی سالهای زیادی است که ریاست و هدایت مرکز فرهنگ اسلامی روسیه را عهده‏دار است . نامبرده رهبر یکی از جنبش‏های سیاسی سرتاسر روسیه فدراتیو به نام "رفاه" می‏باشد، در ضمن به عنوان نماینده پارلمان روسیه فدراتیو "دوما" می‏باشد که همواره در جهت صیانت از ارزش‏های دینی، اخلاقی، روحی و فرهنگی مسلمانان و خلق‏های اصیل روسیه فدراتیو حرکت می‏نماید .

عبدلوحید نیازف نیز بطور مشترک با "نافیگولله حضرت عاشیرف" دوره‏های آموزشی را برای ائمه روسیه فدراتیو در جمهوری اسلامی ایران سازماندهی نمود .

● در وطن امام خمینی

شب دیرهنگام بود که ما به تهران "پایتخت ایران" رسیدیم . هنگامی‏که در داخل هواپیما بر فراز تهران پرواز می‏کردیم، از بالا این شهر زیبا را که غرق در چراغ‏های برق شده بود و سوسو زدن لامپ‏های برق چشمان هر بیننده‏ای را به خود خیره می‏کرد، مشاهده کردیم . شهر "تهران" منطقه بسیار وسیعی از دامنه سلسله جبال البرز را دربرگرفته است .

طبق برنامه‏ای که برای ما در نظر گرفته شده بود، روز پس از ورودمان به آرامگاه امام خمینی رفتیم . مرقد مطهر ایشان در مجموعه‏ای با سایر عمارات دیگر قرار گرفته است که محدوده نسبتا بزرگی را دربرمی‏گیرد . خود مزار امام به اندازه ۱۰?۸ متر و ارتفاع آن بیشتر از سه متر نیست که در داخل مسجد بزرگی با ظرفیت دهها هزار نفر قرار دارد . در داخل مرقد امام خمینی دو مقبره قرار دارد که در آنجا امام خمینی و پسر ۴۶ ساله او دفن شده‏اند . در بالای هر یک از مزارها یک روپوش سبز رنگ کشیده شده است و بر بالای آن کتاب مقدس مسلمانان "قرآن" قرار داده شده است . این دو مزار از طریق جداره‏های شیشه‏ای مقبره به وضوح قابل مشاهده هستند .

هر یک از زائرین در هنگام ورود به داخل این مسجد باید کفش‏های خود را دربیاورد و آن را به کفشداری مسجد تحویل دهد . در آنجا همیشه ازدحام زیادی از عاشقان امام خمینی وجود دارد . در آنجا معلمین مدارس مقطع ابتدایی در کنار دیواره‏های مقبره امام درس‏هایی را به شاگردان خودشان می‏دهند . بچه‏ها در گوشه و کنار مقبره می‏نشینند و تحت رهبری معلمین خودشان با صدای بلند سرودهایی را در ارتباط با امام خمینی تمرین و حفظ می‏نماید . در گوشه‏ای دیگر از این مسجد بزرگ معلمین مطالبی را برای شاگردان خود تعریف می‏کنند . پس از سپری شدن یک مدت زمان، دانش‏آموزان مذکور مسجد را ترک نموده و شاگردان دیگری جای آنان را می‏گیرند .

کلیه کسانی‏که در این مرقد مطهر حضور می‏یابند، خواندن نماز را به عنوان اولین وظیفه خود در آنجا می‏دانند . همانطوری‏که برای همگان مشهود است، در سال ۱۹۷۹ تحت هدایت و رهبری امام خمینی در ایران انقلاب اسلامی به پیروزی رسید که در آن زمان نه فقط به عنوان ممتازترین رویداد در ایران محسوب می‏شد، بلکه تاثیر بسیار زیادی را بر تمام دنیا گذاشت . به همین دلیل است که ملت ایران نسبت‏به بنیانگذار نخستین حکومت اسلامی در ایران احترام و ارزش بسیار زیادی قائل است . به طوری که تصاویر امام را در همه‏جا، حتی در داخل اطاق‏های کارشان نصب نموده‏اند . غالبا می‏توان سخنان، کلمات قصار و ارشادهای او را بر روی دیواره‏های ساختمانهای شهر مشاهده نمود .

در همان روز بود که قاضی کل و دادستان ایران ما را به نزد خود دعوت نمودند . پس از انجام گردش کوتاهی او و همکارانش ما را به صرف یک فنجان چای دعوت نمودند و در آنجا ما را با سیستم اداره حکومت آشنا کردند . ارگان‏های قانونگذاری، اجرایی و قضایی ایران فقط مطابق با قوانین اسلام و احکام (مقررات) شریعت پایه‏گذاری و به مورد اجرا گذاشته می‏شود .

پس از سرنگونی رژیم شاه بود که جهان‏بینی واقعی اسلامی در این کشور به پیروزی رسید . اهالی ایران امیدوار هستند که در کشورشان یک جامعه اسلامی بسیار عالی و الگو برای تمام جهان بر پایه احکام الهی ایجاد خواهد شد .

ما را در ایران در یک شهرک حکومتی که معمولا امام خمینی میهمانان خارجی خود را در آنجا می‏پذیرفت، جای دادند . به گروه پیشوایان دینی روسیه فدراتیو در آنجا اظهار داشتند که: "شما اکنون در سرزمین ایران باستان، یعنی در جایی که رژیم پادشاهی ۲۵۰۰ ساله ایران به رهبری رهبر کبیر انقلاب اسلامی "امام خمینی" سرنگون شد و جمهوری اسلامی به جای آن بر سریر قدرت قرار گرفت، حضور دارید . شما در اینجا قبل از هر چیز دیگری به عنوان میهمانان امام خمینی هستید . " مسلم است که یک چنین میهمان‏نوازی باعث‏خوشحالی ما شد .

ما را در روزهای کاری هر روز به دانشگاه دولتی اسلامی می‏بردند . در آنجا اساتیدی که دارای تخصص بسیار بالا و مهارت عالی بودند سطح دانش و معلومات ما را در ارتباط با قوانین الهی اسلام و احکام شریعت عمیق‏تر و کاملتر می‏کردند . در آنجا روند آموزش تا حدودی با نحوه آموزش در کشور ما متفاوت است . به طوریکه هر درس یکساعت و نیم (۹۰ دقیقه) ادامه دارد، سپس بین هر درس نیم ساعت استراحت در نظر گرفته می‏شود . در هنگام ظهر نیز پس از یک استراحت دو ساعته که به نماز و نهار اختصاص داده شده است، دروس ادامه پیدا می‏کنند . اساتید در این دانشگاه با گچ بر روی تخته‏های مخصوص آموزش مطالب خودشان را نمی‏نویسند، یعنی به همان نحوی که در کشور ما هست، عمل نمی‏کنند . در آنجا اساتید با ماژیک‏های مخصوص مطالب خودشان را بر روی تخته‏های سفید رنگی می‏نویسند . سپس یادداشت‏های آنان توسط تخته پاک‏کن‏های مخصوصی به راحتی پاک می‏شود . اساتید در حال نشستن در پشت تریبون دروس خود را ارائه می‏دهند . در آنجا مردها و زنها به طور جداگانه و در ساختمانهای مختلف تحصیل می‏کنند . در ضمن، ساختمانهایی که زنها در داخل آنها تحصیل می‏کنند توسط حصارهای بلند فلزی از سایر ساختمانهای آموزشی جدا شده است . یک چنین سیستم آموزشی درست مطابق با سیستمی است که اسلام مشخص نموده است . در هر یک از ساختمانهای آموزشی سالن‏هایی وجود دارد که برای نماز خواندن اختصاص داده شده است .

مسجد دانشگاه تهران و اطراف آن به عنوان یکی از عظیم‏ترین مساجد می‏باشد . به طوریکه در آنجا بالغ بر یک میلیون نفر می‏توانند به طور همزمان نماز خود را بخوانند . ولیکن به خاطر محدود بودن میادین و فضاهای موجود کلیه کسانی که تمایل دارند در نماز جماعت در این مسجد شرکت جویند، موفق نمی‏شوند در این مسجد حاضر شوند . پس از اتمام نماز جمعه اینگونه به نظرمان آمد که سیل جمعیت نمازگزاران به پایان نخواهد رسید . زنها بصورت جمعیت‏بسیار انبوهی از مسجد خارج شدند و سرتاسر خیابانهای اطراف را پر نمودند . همه آنها از سر تا پا خودشان را با پوشش‏های سیاه رنگی پوشانیده بودند (حجاب اسلامی) .

بدین‏ترتیب بود که ما شاهد یک رویداد بسیار جالبی بودیم . هنگامی‏که ازدحام بی‏شمار زنانی که از مسجد خارج می‏شدند، تمام شد و راه برای ما باز شد تا خودمان را به خیابان دیگری برسانیم، در آنجا تظاهراتی را مشاهده کردیم . هزاران نفر ضمن اینکه مشت‏های خود را گره کرده بودند و تکان می‏دادند، با صدای بلندی فریاد می‏زدند . دو دستگاه تریلر که با پارچه سیاه رنگی پوشیده شده بودند در میان انبوه جمعیت در حرکت‏بودند . بر روی این تریلرها جعبه‏هایی قرار داشت که شباهت زیادی به تابوت داشتند . ما از مترجم پرسیدیم که این راهپیمایی بخاطر چیست و مردم به خاطر چه چیزی اینچنین فریاد می‏کشند . او به ما این گونه پاسخ داد: "این تظاهرات بر علیه سیاست آمریکا و اسرائیل می‏باشد . مردم در فریادهای خودشان "مرگ بر آمریکا!

مرگ بر اسرائیل! " می‏گویند . "باید یادآور شوم که رادیو و تلویزیون تهران که جهت فیلمبرداری از این مراسم در آنجا حضور پیدا کرده بود، از توجه به ما ائمه روسیه فدراتیو نیز غافل نبود . به طوریکه در هنگام شب همان روز بود که ما خودمان را بر روی صفحه تلویزیون دیدیم . در حین نماز خواندن در داخل مسجد دانشگاه از ما نیز فیلمبرداری شده بود . به طور کلی، ما از برخورد و استقبالی که در این مراسم باشکوه نماز جمعه از ما به عمل آمد، خشنود بودیم . هنگامی‏که امام جمعه از طریق میکروفون دانشگاه اعلام کرد که تعدادی از پیشوایان دینی مسلمانان روسیه فدراتیو در جمع نمازگزاران این هفته حضور دارند، پس از اتمام مراسم نماز تعداد زیادی از ایرانیان به سمت ما سرازیر شدند تا اینکه ما را ببینند و حضور ما را در آنجا خوش‏آمد بگویند . آنها با تشکیل یک صف طویل در آنجا با احترام زیادی برای ما دست تکان می‏دادند و با ما احوالپرسی می‏کردند . در ضمن، اغلب آنها سعی داشتند که کارت‏پستال‏هایی با مناظر تهران، سوغاتی‏هایی، مجلات و شماره‏های جدید روزنامه‏ها را به عنوان یادگاری به ما بدهند . یک‏چنین نیک‏خواهی و استقبال باشکوه در ما تاثیر زیادی گذاشت، به طوریکه سرتاسر وجود ما را خوشحالی فراگرفته بود .

هر روز پس از بازگشت از دانشگاه به هتل، یعنی پس از به پایان رسیدن دروس روزانه همه ما را برای گردش و بازدید به جایی می‏بردند . بدین ترتیب بود که ما از چندین موزه، پارک، باغ‏وحش و ... دیدن نمودیم و ضمن استراحت‏با فرهنگ دیرینه ملت ایران آشنا شدیم . همچنین در طول دیدارهایمان در گالری‏های بزرگ عکس، املاک و عمارتهای شیک و مجلل شاه سابق ایران " محمدرضا پهلوی" و خانه بسیار کوچک و متواضعانه‏ای که امام خمینی در سالهای آخر حیات خود در داخل آن زندگی می‏کرد، حضور یافتیم .

● در شهر "قم"

شهر "قم" در فاصله ۱۲۰ کیلومتری جنوب تهران قرار دارد . ایرانیان شهر قم را به عنوان یکی از شهرهای مقدس کشورشان می‏دانند . در این شهر تعداد زیادی آموزشگاه عالی علمی و دینی موسوم به "حوزه علمیه" وجود دارد . شهر مذکور به عنوان یکی از مراکز علمی - دینی مسلمانان با گرایش به مکتب شیعه محسوب می‏شود .

هنگامی که ما در این شهر به یکی از آموزشگاه‏های عالی علمی - دینی که در آنجا جوانانی از کشورهای بسیار زیادی (منجمله از روسیه فدراتیو) تحصیل می‏کنند، نزدیک شدیم پرفسورها (اساتید) و دانشجویان این آموزشگاه عالی به استقبال ما آمدند و از ما به گرمی پذیرایی نمودند . در آنجا پس از آشنایی با زندگی دانشجویان بود که ما در مسجد این آموزشگاه عالی گرد آمدیم . اساتید این حوزه علمیه حضور ما را در سرزمین مقدسشان، یعنی در شهری که اکنون ۱۲ قرن است‏به عنوان مرکز علوم اسلامی است و نسل‏های زیادی از رجال دینی در آنجا تحصیل نموده‏اند، تبریک گفتند . امام خمینی نیز یک زمانی در همین‏جا تحصیل می‏کرد . او در سالهای اخیر به عنوان یکی از اساتید مطرح اصول و مبانی اسلام در این آموزشگاه عالی به حساب می‏آمد .

درست در همین شهر بود که رهبر کبیر ملت ایران "امام خمینی" همراه با دانشجویان مرکز علمی الهیات (علوم دینی) جنبش انقلاب اسلامی را پایه‏گذاری نمود . سپس ادامه همین جنبش بود که در سال ۱۹۷۹ به پیروزی رسید . امروزه شهر "قم" نه فقط برای ایران بلکه برای تعداد زیادی از کشورهای جهان بعنوان مهمترین مرکز اسلامی محسوب می‏شود . در این شهر دهها هزار دانشجو از کشورهای اسلامی و غیراسلامی تحصیل می‏کنند . آنها در آنجا علوم مختلف اسلامی، فقه، احادیث، قرآن، تاریخ و فلسفه و همچنین علوم عرفی، یعنی ریاضیات، فیزیک، شیمی، نجوم و ... را فرامی‏گیرند . در شهر قم تعداد زیادی مسجد وجود دارد که مطابق با معماری شرقی ساخته شده‏اند و این مساجد آنقدر زیبا هستند که تماشای آنها تاثیر زیادی را بر روی انسانها می‏گذارد .

● در کتابخانه شهر "قم"

پس از انجام نماز جماعت‏با اساتید و دانشجویان در مسجد آموزشگاه عالی علمی - دینی، از ما دعوت کردند تا در یکی از بزرگترین کتابخانه‏های شهر قم حضور یابیم و از آن دیدن کنیم . در همین ارتباط، ما داخل یک ساختمان بسیار زیبای چند طبقه‏ای شدیم . این ساختمان به سبک معماری شرقی ساخته شده بود . کتابخانه مذکور در زمینی به مساحت ۱۶۰۰۰ متر مربع بنا شده است و تعداد ۲۸۳۰۰ جلد کتابهای مختلف دینی دست‏نویس که تعداد زیادی از آنها را دانشمندان اسلامی نوشته‏اند، در آنجا وجود دارد . در این کتابخانه علاوه بر کتابهای دینی تعداد زیادی کتاب در ارتباط با جغرافیا، فیزیک، ریاضیات، فلسفه، نجوم و ... هست . کلیه کتابهای موجود در این کتابخانه بطور کل به زبانهای فارسی، عربی، آلمانی، فرانسوی، ترکی استانبولی، اردو و انگلیسی هستند . تعداد زیادی از دست‏نویس‏ها توسط چاپخانه اختصاصی کتابخانه تجدیدچاپ می‏شوند . در این کتابخانه نسخه‏های دست‏نویس و کتابهای بسیار قدیمی که بالغ بر ۵۰۰ سال عمر دارند، نگاهداری می‏شوند .

در آنجا ما همچنین کتابی را در ارتباط با نجوم دیدیم که پنج قرن قبل منتشر شده بود . کتابخانه مذکور دارای کتب قرآنی است که در قرنهای پنجم و ششم چاپ شده‏اند . همچنین در آنجا یک کتاب قرآن وجود دارد که با موی اسب بر روی نوار باریکی با عرض ۱۰ سانتیمتر نوشته شده است و ۳۰۰ سال از عمر آن می‏گذرد .

به دلیل برنامه نسبتا فشرده‏ای که در شهر "قم" برای ما سازماندهی شده بود، ما فقط توانستیم از دو طبقه این کتابخانه دیدن نماییم . در سالن اصلی کتابخانه مذکور کتابها بر روی طبقاتی تا سقف نگاهداری می‏شوند . این طبقات به وسیله سرپوش‏های شیشه‏ای پوشانیده شده‏اند . به غیر از پرسنلی که در این سالن مشغول به کار هستند معمولا هیچکس دیگری را راه نمی‏دهند . اما در مورد ما استثنا قائل شدند . درجه حرارت و رطوبت هوا در این مکان بوسیله دستگاه‏هایی بطور اتوماتیک کنترل می‏شود تا میکروب‏ها نتوانند به کتابها آسیب برسانند . همواره در زمان مقرر شده یک مخلوط هوا مرکب از ترکیب‏های شیمیایی را وارد می‏کنند . در صورت افزایش درجه حرارت هوا و یا بروز دود یا بوهای متفرقه دستگاه‏های مذکور به طور خودکار به کار می‏افتند و در عرض پنج ثانیه تمام هوای موجود در این انبار کتاب را خارج می‏نمایند .

کلیه کتابهایی که وارد این کتابخانه می‏شوند و همچنین تمام دست‏نویس‏هایی که جهت نگاهداری به این کتابخانه سپرده می‏شوند، قبل از اینکه بر روی طبقات محل نگاهداری جای گیرند، مرحله آماده‏سازی ترموشیمیایی (مطالعه در مورد کیفیت تغییرات گرمایی واکنش‏های شیمیایی) را پشت‏سر می‏گذارند . به همین منظور، آنها را در داخل یک محفظه نفوذناپذیر قرار می‏دهند و سپس یک ترکیب مخصوص شیمیایی را وارد محفظه می‏نمایند . این کتابهای تازه به مدت ۷۲ ساعت در شرایط درجه حرارت معینی در داخل این محفظه نگاه داشته می‏شوند .

کارکنان علمی این کتابخانه برای ما توضیح دادند که هر کتابی درست همانند انسان ممکن است‏به بیماری‏های خاصی مبتلا شود و چنانچه اقدامات به موقع جهت رفع آن انجام نپذیرد، این بیماری ممکن است منجر به نابودی کتاب شود . در اثر همین روش علمی است که در آنجا شرایط لازم برای یک حیات طولانی برای کتابها بوجود می‏آید .

در این کتابخانه شعبه‏ای در ارتباط با تعمیر و بازسازی کتابها وجود دارد . هنگامیکه ما از این کتابخانه دیدن می‏نمودیم، کلیه دستگاهها و پروسه پیچیده تعمیر و بازسازی کتابها را به ما نشان دادند . به دلیل وجود یک چنین بخشی در این کتابخانه این است که برخی اوقات کتابها و دست‏نویس‏هایی را با کیفیت‏های مختلف به این کتابخانه تقدیم می‏نمایند که برخی از آنها به وسیله سازمانها و اشخاص مختلف و برخی دیگر توسط مراکز علمی به آنجا هدیه می‏شوند . این کتب و دست‏نویس‏های منحصر به فرد غالبا با قصور و از روی مسامحه‏کاری نگاهداری شده‏اند و یا اینکه با بی‏مبالاتی به کار گرفته شده‏اند . به همین دلیل است که آنها با عیوب مختلفی که دارند، جهت نگاهداری شدن وارد این کتابخانه می‏شوند، گاهی اوقات لبه آنها تاخورده است، گاهی نیز صفحات آنها پاره پاره شده است و برخی اوقات نیز صفحات این کتابها پوسیده می‏شود . بنابراین، در همین شعبه است که این کتابها و دست‏نویس‏ها ترمیم و بازسازی می‏شوند .

کتابخانه شهر "قم" از طریق یک مرکز بین‏المللی کامپیوتر با ۴۰۰ کتابخانه جهان، من‏جمله با کتابخانه‏هایی در کانادا، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، انگلستان و کلیه کشورهای عربی در ارتباط می‏باشد . مرکز مذکور برای کتابخانه این امکان را فراهم می‏نماید که در عرض مدت کوتاهی هرگونه اطلاعاتی را با کتابخانه‏های معتبر جهان مبادله کند . در همانجا میکروفیلم ویدئویی تهیه می‏کنند که هر یک از این میکروفیلم‏ها تعداد شانزده کتاب را در داخل خود جای می‏دهد . اقدام مذکور در هنگام تبادل اطلاعات با سایر کتابخانه‏های جهان بسیار اهمیت دارد .

در شعبه دیگری با کمک علم الکترونیک می‏توانند اندازه کتابها و دست‏نوشته‏ها را افزایش یا کاهش دهند و در صورت تمایل می‏توانند صفحات آنها را رنگی یا سیاه و سفید نمایند .

بطورکلی، کتابهای این کتابخانه به زبانهای فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی می‏باشند . در آنجا به زبان روسی کتاب وجود ندارد . هر روز ۲۰۰۰ - ۱۵۰۰ نفر جهت مطالعه و پژوهش به این کتابخانه می‏آیند .

پس از ورود به داخل این کتابخانه هم می‏توان کتاب مورد نظر را از روی طبقات محل نگاهداری کتابها برداشت و پس از نشستن در پشت میز در سالن مطالعه آنرا مطالعه نمود و هم اینکه در صورت تمایل می‏توان به سالن ویژه‏ای که در آنجا می‏توان کتاب موردنظر را بر روی کامپیوتر انتخاب کرد، رفت و سپس تمام آن را بر روی صفحه مانیتور مطالعه نمود و یا اینکه از مباحث‏خاصی اطلاعات مورد نیاز را بدست آورد . زیرا کلیه کتابهای کتابخانه مذکور بر روی میکروفیلم‏هایی ضبط شده است .

در این کتابخانه به منظور تامین امنیت لازم در نقاط بسیار زیادی از ساختمان آن دوربین‏های ویدئویی نصب شده است که ترددهای موجود در این ساختمان را کنترل می‏نمایند . متاسفانه ما فرصت پیدا نکردیم که با این کتابخانه منحصر به فردی که در سال ۱۹۹۹ نودمین سالگرد آن جشن گرفته شد، به طور کامل آشنا شویم .

● آیت‏الله العظمی مرعشی نجفی

آیت‏الله العظمی مرعشی نجفی در سن ۱۶ سالگی با ابتکار شخصی و تلاش خودش ساخت این کتابخانه منحصر به فرد را شروع کرد . برجسته نبودن احساس ضرورت برای احداث یک چنین کتابخانه‏ای در سالهای جوانی او و همچنین بارز نبودن اهمیت کار او برای اجتماع آن زمان در راستای جمع‏آوری کتابهای قدیم و دست‏نویس‏ها از جمله عواملی بودند که باعث‏شروع احداث این کتابخانه در شهر "قم" شد، کتابخانه‏ای که بعدها اهمیت جهانی پیدا کرد . آیت‏الله مرعشی نجفی تمام زندگی طولانی خودش را وقف امور مربوط به کتابخانه مذکور نمود . وی به مدت ۸۰ سال به عنوان مدیر و اداره‏کننده این کتابخانه عظیم و بسیار باشکوه بود . او به طور همزمان به فعالیت‏های مربوط به ساخت و ساز ساختمان این کتابخانه می‏پرداخت و آن را با تجهیزات مدرن و پیچیده الکترونیکی مجهز می‏نمود .

آیت‏الله مرعشی نجفی که برای ملت ایران از احترام بسیار بالایی برخوردار است تمام زندگی خود را وقف خدمتگزاری به ملت، اسلام و توسعه علوم دینی نمود . او در سال ۱۹۸۹ در سن ۹۶ سالگی ضمن اینکه تا آخرین روز زندگی خود در همین پست قرار داشت، وفات نمود (دامت‏برکاته!) .

او در وصیت‏نامه خود قبل از مرگ نوشت: "من را در داخل این کتابخانه دفن کنید تا اینکه مردمی که به اینجا می‏آیند از کنار مزار من نیز بگذرند . "

به وصیت او عمل شد، به طوریکه او را در داخل ساختمان کتابخانه در راهروی طبقه اول نزدیک درب ورودی اصلی دفن کردند . بر روی مزار او آرامگاهی را که در حدود ۵/۱?۵/۲ متر می‏باشد و ارتفاع آن کمی بیشتر از ۲ متر می‏باشد، ساختند . هر شخصی که وارد این کتابخانه می‏شود به محض ورود به داخل سالن از کنار مزار او می‏گذرد و پس از توقفی کوتاه در آنجا دعای اهل قبور را برای او می‏خواند و بر مزار او بوسه می‏زند . ما نیز همین کار را کردیم . سپس در آنجا با تصاویری از روش زندگی او که بر روی دیواره‏های راهرو در نزدیکی مزار او نصب شده بود، آشنا شدیم (انشاالله قبر او پر نور و روحش شاد شود) . پس از وفات آیت‏الله مرعشی نجفی پسر بزرگش "دکتر محمود مرعشی" مدیر و ریاست این کتابخانه را عهده‏دار شد . کتابخانه هر روز از ساعت ۵/۷ صبح تا ۵/۹ شب کار می‏کند .

همچنین ما در شهر "قم" از یک کتابفروشی بسیار بزرگ که در آنجا کتابهایی به زبانهای مختلف جهان وجود دارد، دیدن کردیم . ما در آنجا با میل و رغبت زیادی تعدادی کتاب دینی به زبان روسی به یادبود دیدارمان از قم خریداری کردیم . من شخصا یک جلد کتاب قرآن که توسط "والرییا پاراخاوایا" به زبان روسی ترجمه شده بود، خریدم . دیدار ما از این کتابفروشی و شهر "قم" در مورخه ۲۵ "فوریه" سال ۱۹۹۸ صورت گرفت .

● در شهر "اصفهان"

اصفهان به عنوان یکی از بزرگترین شهرهای کشور ایران است . این شهر بر روی جلگه‏ای پهناور به فاصله ۴۱۴ کیلومتری جنوب تهران واقع شده است . این شهر در حدود ۰۰۰/۲۰۰/۱ نفر جمعیت دارد . اصفهان از لحاظ جمعیت پس از شهرهای تهران و مشهد مقام سوم را در کشور ایران دارد . شهر زیبا و قدیمی "اصفهان" از زمانهای قدیم دانشمندان، شعرا، نقاشان، معماران، استادکاران صنعت، تجار و سیل پایان‏ناپذیر توریست‏ها را مجذوب خود نموده است . و احتمالا به همین دلیل است که امروز این شهر را "نصف جهان" می‏نامند، هرکس که در ایران از شهر "اصفهان" دیدن ننموده باشد، انگار که اصلا در ایران نبوده است و یا به قول ایرانیان " برای دیدن ایران، در ابتدا باید در اصفهان حضور یافت" .

ما پیشوایان دینی روسیه فدراتیو نیز در طول اقامت‏خودمان در ایران این سعادت و بخت را پیدا کردیم که از این شهر قدیمی بسیار مجلل و باشکوه و مرکز صنعت ایران دیدن کنیم . در این شهر با کمک کشور ما یک کارخانه فلزسازی (ذوب آهن) ساخته شده است . این کارخانه توان صنعتی لازم را برای کارخانه‏های سیمان، قند و پالایشگاه‏های نفت ایران و همچنین برای اهداف و تاسیسات صنعت دفاعی و کارخانه‏های مربوط به تولید دستگاه‏های پزشکی، کارخانه‏های صنایع سبک از قبیل کارخانه‏های مخصوص تولید کفش، نساجی و ... تکمیل و تامین می‏نماید .

بیش از ۹۰ واحد صنعتی و اقتصادی با کمک متخصصین شوروی در ایران ساخته شده است که منجمله می‏توان به کارخانه‏های ماشین‏سازی، لوله‏های گاز ماورا ایران، کارخانه ماهی، سیلوها و ایستگاه‏های راه‏آهن، خطوط راه‏آهن، بنادر دریایی در سواحل دریای خزر و سیستم آبیاری ایران اشاره نمود .

احتمالا به همین دلیل است که ایرانیان برخوردی احترام‏آمیز نسبت‏به روسها و کلیه کسانیکه از این سرزمین به ایران می‏آیند، دارند . در همین ارتباط، در شهر "اصفهان" ما را به عنوان میهمانان عالیقدر امام خمینی محسوب نمودند و ما را در یکی از بهترین هتل‏های موجود در خاورنزدیک، یعنی در هتل "شاه‏عباس" اسکان دادند .

فهرست منابع و م‏آخذی که مورد استفاده قرار گرفتند:

۱ . مقالات "در وطن امام خمینی" (این مقالات در روزنامه "آوانگراد" در ناحیه کاتاف - ایوانفسکی واقع در استان "چیلیابین" منتشر شده است . نویسنده مقالات مذکور "ای . خ . ایگیزیانف" در سال ۱۹۹۹ بود .

۲ . مقاله "بهار آزادی"، ضمیمه مجله (بولتن) "نگاه سوم" که توسط سفارت ایران در مسکو منتشر م ی‏شود . این مقاله در بولتن سال ۱۹۹۴ در مسکو منتشر شد .

۳ . کتاب "ی . ای . سیلیوانف" موسوم به "زیر آسمان آبی ایران"، مسکو، سال ۱۹۹۵ .

۴ . کتاب "سخنان ، کلمات قصار و پندهای امام خمینی"، تهران، سال ۱۹۹۵ .

۵ . کتاب "د . آ . ژوکف" موسوم به "امام خمینی"، مسکو، سال ۱۹۹۹ .

۶ . کتاب "عبدالعلا المودودی" موسوم به "اصول اسلام"، مسکو، سال ۱۹۹۳ .

---