مشاركت گسترده در انتخابات پارلمانی تركیه

در انتخاباتی كه بسیاری از تحلیلگران آن را مهم ترین انتخابات تركیه طی چند دهه گذشته می دانند, بیش از ۴۲ میلیون واجد شرایط رای دهی روز گذشته راهی محل های اخذ رای شدند تا با انتخاب نمایندگان خود, راه را برای حركت قدرتمند تركیه به سمت جلو هموار سازند

در انتخاباتی كه بسیاری از تحلیلگران آن را مهم‌ترین انتخابات تركیه طی چند دهه گذشته می‌دانند، بیش از ۴۲ میلیون واجد شرایط رای دهی روز گذشته راهی محل‌های اخذ رای شدند تا با انتخاب نمایندگان خود، راه را برای حركت قدرتمند تركیه به سمت جلو هموار سازند. این انتخابات كه چهار ماه زودتر از موعد مقرر برگزار می‌شود، یك رقابت سهمگین بین اسلامگرایان میانه رو و لائیك‌هایی است كه معتقدند اسلامگرایان در چند سال گذشته به آرمان‌های آتاتورك، بنیانگذار تركیه نوین خیانت كرده اند.

انتخابات روز گذشته آنقدر مهم بود كه خبرگزاری‌ها از روانه شدن ۱۱ میلیون نفر كه در سواحل استانبول در حال تفریح بودن، به سوی شهر برای رای دادن خبر دادند. ‌ انتخابات پارلمانی روز گذشته آزمونی سخت برای نظام سكولار این كشور محسوب می‌شود. نتیجه این انتخابات برای نظام سكولار تركیه كه درتلاش است میان اصول اسلامی‌و دمكراسی موازنه برقرار كند، اهمیت ویژه ای دارد.تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام، به منظور حل بحران سیاسی موجود تركیه گرفته شده است.این بحران زمانی ایجاد شد كه حزب حاكم عدالت و توسعه، عبدالله گل وزیر خارجه را كه تمایلات مذهبی دارد، برای احراز سمت ریاست جمهوری نامزد كرد.ارتش و احزاب مخالف ادعا كردند كه انتخاب گل، نظام سكولار تركیه را به خطر خواهد انداخت و با همین استدلال، مانع انجام رای‌گیری شدند.

تحلیلگران می‌گویند مهم‌ترین مسئله رای گیری دیروز، نقش مذهب در این كشور و نیز روابط خارجی تركیه با دیگر كشورها بود.هیاتی از مجمع پارلمانی شورای اروپا به ریاست لوك وون دن برونده نیز بر انتخابات تركیه نظارت داشت. برونده گفت حضور این هیات در صحنه انتخابات پارلمانی تركیه، برای حصول اطمینان از برگزاری قانونی این انتخابات است. تمام پوسترهای تبلیغاتی بر اساس قانون انتخابات تركیه، شنبه شب از سطح شهرها جمع آوری شد.این انتخابات تلاشی است برای حل بحرانی كه بر سر مجموعه اصلاحات پیشنهادی دولت رجب طیب ادوغان در قانون اساسی ایجاد شده است.

از جمله این اصلاحات انتخاب مستقیم رییس جمهور توسط مردم است، در حالی كه در حال حاضر پارلمان رییس جمهور را انتخاب می‌كند.رییس جمهوری فعلی تركیه و هواداران او حزب حاكم را متهم می‌كنند كه برنامه ای اسلام گرایانه را در دستوركار خود دارد اما دولت اردوغان این ادعا را رد می‌كند. در همین راستا یك روزنامه فرانسوی زبان از پیروزی احتمالی حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در انتخابات پارلمانی این كشور خبر داد. روزنامه لوموند چاپ پاریس مهمترین خبر خارجی خود را به انتخابات پارلمانی تركیه اختصاص داد و نوشت: حزب اسلامگرای عدالت و توسعه كه از ۵ سال پیش تاكنون جریانات و گرایشهای مختلفی را حول یك هسته اسلامگرای میانه رو گرد آورده است، به احتمال زیاد پیروز این انتخابات خواهد بود.

به نوشته این روزنامه، با این حال بر اساس نتایج برخی نظرسنجی‌ها نسبت به حاشیه پیروزی این حزب كه نماینده جریان مخالف با افراطی‌گری‌های لائیك‌ها است تردیدهایی وجود دارد. لوموند با اشاره به بحرانی كه در آوریل و مه گذشته درپی نامزدی عبدالله گل برای تصدی كرسی ریاست جمهوری در این كشور و مخالفت نظامیان لائیك پیش آمد می افزاید: می توان سه سناریو برای این انتخابات پیش بینی كرد.

این روزنامه می افزاید: نخستین احتمال شكست اسلامگرایان و تشكیل دولتی ائتلافی با دیگر احزاب (مانند حزب جمهوریخواه مردم و حزب جنبش ملی) است. به نوشته لوموند، این سناریو از نگاه بازرگانان و محافل اقتصادی اتحادیه اروپایی بدترین احتمال می باشد زیرا این امر نتیجه سختگیری‌های اروپا در قبال تركیه است كه سبب روی كار آمدن ملی گرایان تندرو در این كشور می شود. این روزنامه اضافه می كند: از سوی دیگر پیروزی قاطع اسلامگرایان حزب عدالت و توسعه و كسب دو سوم كرسی‌ها (كه غیر محتمل می نماید) موجب بی ثباتی بیشتر این كشور خواهد شد و این حزب در این صورت قادر است كه رئیس جمهوری را تعیین كند.

لوموند با اشاره به احتمال اتخاذ تدابیر ضد لائیك از سوی این حزب خطر مداخله نظامیان را طرح كرده و می نویسد: در این صورت ممكن است نظامیان مدافع لائیسیته به صحنه بیایند و با تفسیر خاص خود از قانون اساسی راه را بروی اسلامگرایان ببندند.

این روزنامه در ادامه به سومین سناریو ممكن اشاره كرده و اضافه می كند: محتمل ترین نتیجه این است كه حزب عدالت و توسعه اكثریت را به دست آورد و این امر به آنها امكان تشكیل دولت با راحتی بیشتری را دهد. بازرگانان و محافل اقتصادی غالب انتظار چنین نتیجه ای را دارند. این روزنامه می افزاید: در صورت تحقق چنین وضعیتی پارلمان جدید باید ظرف یك ماه رئیس جمهوری را با دو سوم آراء انتخاب كند در غیر اینصورت با خطر منحل شدن روبرو می باشد. رجب اردوغان، نخست وزیر كنونی اعلام كرده است این بار او مسیر تفاهم با احزاب رقیب را در پیش خواهد گرفت. اما بدیهی است اگر این تفاهم حاصل نشود با چراغ سبز دیوان قانون اساسی برای انتخاب ریاست جمهوری به برگزاری یك همه پرسی اقدام خواهد شد.

‌در همین حال وزیر خارجه تركیه كه از حزب حاكم‌ ‌است، نتیجه انتخابات پارلمانی این كشور را پیش‌بینی كرد و گفت: حزب حاكم‌‌ ‌اسلام‌گرای عدالت و توسعه پیروز این انتخابات خواهد بود. به نوشته روزنامه الوطن -چاپ عربستان‌- ‌عبدالله گل، وزیر خارجه تركیه تصریح كرد: ما بار دیگر شاهد پیروزی حزب عدالت و‌ ‌توسعه خواهیم بود و این حزب اكثر آرا را به خود اختصاص خواهد داد و می‌تواند برای‌‌ ‌بار دوم دولت را به تنهایی تشكیل دهد. گل اظهار داشت: من معتقدم كه ما در راس قدرت‌ ‌خواهیم بود.

حزب عدالت و توسعه هرگز وعده‌هایی را به مردم نمی‌دهد كه نتواند آنها‌ ‌را عملی كند، همانطور كه برخی احزاب معارض این كار را می كنند، چرا كه حزب عدالت و‌ ‌توسعه در حال حاضر نیز قدرت را در دست دارد و بعد از پایان انتخابات‌‌ ‌خواهید دید باز هم این حزب در راس قدرت خواهد بود. وی عنوان داشت: حزب عدالت و توسعه تقریبا نیمی از‌ ‌آرا را به خود اختصاص خواهد داد و ما خود را به همه به عنوان حزب دموكرات‌ ‌محافظه‌كار شناسانده‌ایم. ‌