سدیم موجود در یک سیب برای ۲۴ ساعت کافی است

سدیم موجود در نمک عاملی است که با جذب آن یک مولکول آب نیز جذب می‏شود، پس در نتیجه با خوردن نمک میل به خوردن آب در افراد بالا می‏رود و آب در بدن جمع می‏شود....
در افراد سالم آب فورا از …

سدیم موجود در نمک عاملی است که با جذب آن یک مولکول آب نیز جذب می‏شود، پس در نتیجه با خوردن نمک میل به خوردن آب در افراد بالا می‏رود و آب در بدن جمع می‏شود....

در افراد سالم آب فورا از طریق ادرار دفع می‏شود اما در بیماران نارسایی قلبی و افرادی که زمینه فشارخون دارند خوردن نمک و جذب آب توسط یون سدیم موجب بالا رفتن فشارخون و تنگی‏نفس شده و موجب می‏شود پاها ورم کند، کفش تنگ شود و مچ و قوزک پاها به اندازه یک بند انگشت ورم کند. به همین دلیل است که اولین موردی که پزشکان این بیماران را در مورد مصرف‌اش محدود کرده و رژیم می‏دهند، نمک است.

نمک نه تنها برای بیماران قلبی بلکه برای بیماران کلیوی نیز خطرناک است. افرادی با نارسایی کلیه نمی‏توانند نمک را دفع کنند، در نتیجه آب در بدن جمع شده و این افراد وقتی از خواب بیدار می‏شوند چشم‏ها و صورت‌شان پف‏آلود می‏شود و در مرحله پیشرفته در شکم آب جمع می‏شود. همچنین در بیماران گوارشی مثل سیروز که کبد کوچک شده و آب در شکم جمع می‏شود، مصرف نمک موجب تشدید این مشکل می‏شود.

در پاسخ به برخی افراد که می‏گویند سدیم برای بدن لازم است و نباید مصرف نمک را محدود کرد، باید گفت سدیم موجود در یک سیب برای ۲۴ ساعت زندگی کافی است. هرچند عادت بدی که افراد هنوز غذا نخورده روی غذا نمک می‏پاشند، بسیار غلط است، اما نمک نخوردن تنها به معنی دور کردن نمکدان و نپاشیدن نمک روی غذا نیست و نمک غذا، خورش و غذاهای آماده نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. تنها نمکدان مهم نیست. غذا باید کم نمک باشد. افراد و به ویژه بیماران باید به میزان نمک و سدیم غذایی که می‏خورند توجه کنند و غذاهای کم‌نمک را انتخاب کنند. به عنوان مثال نان‏های سنگک، بربری و نان‌های فانتزی در مقایسه با نان‏های لواش و تافتون نمک کمتری دارند و به بیماران توصیه می‏شود این نوع نان‏ها که سدیم کمتری دارند، مصرف کنند.

مصرف نمک عامل خطرناکی است که در افرادی که زمینه فشارخون دارند، موجب بالا رفتن فشارخون و در بیماران قلبی نیز موجب تشدید بیماری شده و در سالمندان و افرادی که رگ‏های تنگ دارند خطر بروز سکته را افزایش می‏دهد، بنابراین توصیه می‏شود غذا خیلی کم نمک باشد. متاسفانه بیشتر فست فودها و غذاهای آماده نمک زیادی دارند و باید با احتیاط مصرف شوند. گاهی وقت‏ها افراد نمک را عامل خوش‌مزگی غذا می‏دانند. به این افراد باید گفت خوش‌مزگی غذا به نمک نیست. باید ذایقه‏مان را تغییر دهیم و از چاشنی‏های دیگر مانند آب‌لیمو، آب‌غوره و طعم‏دهنده‏های دیگر استفاده کنیم. نمک خوردن به ذایقه است به تجربه ثابت شده است افرادی که مدتی غذای کم نمک می‏خورند ذایقه‏شان تغییر می‏کند و غذاهای شور به نظرشان بدمزه می‏آید، بنابراین برای عادت کردن به مصرف غذاهای کم نمک افراد باید از کودکی بیاموزند که زیاد نمک مصرف نکنند.

دکتر منوچهر قارونی

متخصص قلب و عروق، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران