سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
فارسی را پاس بداریم
سالها پیش در رادیو ایران برنامهای بود به عنوان «در مکتب استاد» که ابتدا شادروان استاد سعید نفیسی و پس از چندی، روانشاد دکتر ضیاءالدین سجادی به پرسشهای مجری برنامه و سایر شنوندگان در مورد درستنویسی پاسخ میدادند.
از جمله پاسخهایی که به پرسشها داده میشد، موارد زیر یادآوری میشود:
۱ ـ واژههای غیرعربی تنوین نمیپذیرند، پس نمیتوان گفت: زباناً، خواهشاً، ناچاراً، تلفناً، گاهاً
۲ ـ کلمات غیرعربی با علامتهای «ات» و «ین» جمع بسته نمیشوند، پس نباید گفت:فرمایشات، سفارشات، پیشنهادات، گزارشات، درونیات، پاکات، نمرات (جمع نمره واژه تحریفشده از Numero فرانسوی)، داوطلبین، بازرسین و...
۳ ـ واژههای فارسی که به «های غیرملفوظ» ختم میشوند، نباید صفت مونث عربی بهخود بگیرند، مانند: دهه مبارکه، آستانه مقدسه، نامه مورخه، پرونده مختومه، کلبه مخروبه، کمیته مربوطه و...
۴ـ از علامت مصدری جعلی «یت» که مختص زبان عربی است نمیتوان برای واژگان فارسی استفاده کرد، نظیر: ایرانیت، دوئیت، منیت، خوبیت، برتریت.
۵ـ استفاده ناصحیح از واژگان فرانسوی و انگلیسی، نظیر: ترافیک (Traffic) که به معنای آمد و رفت و عبور و مرور است و به مفهوم راهبندان مصطلح شده است یا «کاندید» که معنای مناسبی هم ندارد، به جای کاندیدا (candidat) به معنای نامزد و داوطلب استفاده میشود.
۶ ـ در مجلس تجلیل از اندیشمندی، مجری برنامه اظهار میدارد که ایشان دکترای شیمی هستند! یا کسانی که در مسابقهای شرکت دارند، بیان میکنند: من لیسانس زیستشناسی یا دیپلم تجربی هستم! در صورتی که آنان دکتر، لیسانسیه و دیپلمه هستند.
دکترا، لیسانس و دیپلم، عنوان مدرک تحصیلی آنان است.متاسفانه در حال حاضر، رسانهها که خود را پاسدار زبان فارسی میدانند و باید الگوی گفتاری و نوشتاری مردم به شمار روند، موارد مذکور را رعایت نمیکنند و فارسی را پاس نمیدارند.
از چندی پیش، اصطلاح «در رابطه با» و «در راستای» و تکیهکلام «در واقع» آنقدر از زبان گویندگان و مسوولان نهادهای کشوری شنیده میشود که شنوندگان را خسته میکند و اصل مطلب را تحتالشعاع قرار میدهد.
چنانچه به جای تکرار تکیهکلام «در واقع» با کمی تأنّی کلمه مناسب با موضوع مورد بحث انتخاب و به زبان آورده شود، در شنونده تاثیر مطلوبتری خواهد داشت.
استاد سخن سعدی در دیباچه گلستان آورده است:
طایفهای از حکمای هند در فضایل بوذرجمهر سخن میگفتند، به آخر جز این عیبش ندانستند که در سخنگفتن بطئی است. بوذرجمهر بشنید و گفت: اندیشه کردن که چه گویم، به از پشیمانی خوردن که: چرا گفتم؟
احمد حریری
مدرس بازنشسته دانشگاه تربیت معلم تبریز
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت